توضیحات:
پیشینه و مبانی نظری مناطق آزاد تجاری29صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.
بخشی از متن :
مقدمه:
پس از جنگ جهانی دوم ،مباحث و نظریات مربوط به توسعه اقتصادی با جدیت و دقت هر چه بیشتر موضوع بحث محافل و مجامع اقتصادی ،اجتماعی ،سیاسی و فرهنگی بین المللی قرار گرفت .تشکیل سازمان های بین المللی : سازمان ملل متحد ،بانک جهانی و بانک های توسعه ای منطقه ای ،کنفرانس توسعه و تجارت (آنکتاد) ،موافقت نامه ی عمومی تعرفه و تجارت (گات) و... برگزاری دهها کنفرانس بین المللی در زمینه توسعه اقتصادی موجب آگاهی ملل توسعه نیافته از عقب ماندگی خویش گردید .موضوع توسعه اقتصادی بویژه در سالهای بعد از دهه 1960 جنبه حاد و سیاسی به خود گرفت. بطوری که توسعه اقتصادی بصورت یک ضرورت حیاتی برای دولتها درآمده و اصولاً دوام و تداوم حکومتها تابعی از موفقیت آنها در این زمینه ،قرار گرفت[1].
در بررسی نظرات اقتصاددانان همگی اتفاق نظر دارند که تجارت آزاد نقش قابل توجهی در رشد توسعه اقتصادی یک کشور دارد و در مطالعه گزینه های ممکن ،جهت تحقق اهدافی چون تأمین درآمد ارزی ،جذب سرمایه ،اشتغال ،رشد و توسعه گزینه ایجاد و توسعه مناطق آزاد تجاری و صنعتی گزینه ای موفق تر است زیرا با ایجاد این مناطق اولاً صادرات و واردات رونق می یابد وارزش افزوده معاملات را نصیب کشور میکند و ثانیاً ایجاد اشتغال و تقویت بخشهای اقتصادی توان تولید را افزایش می دهد و ثالثاً پیوند بازرگانی کشور را با کشورهای دیگر تقویت می نماید.[2]
توسعه اقتصادی فرآیندی است که موجب ورود اقتصاد محدود و بسته به اقتصاد باز بین المللی می گردد یعنی، اقتصاد را از محلی ،به منطقه ای و از ملی به بین المللی سوق می دهد.[3]
2-1 بخش اول-منطقه آزاد :
2-1-1 مروری بر مفاهیم و تعریف مناطق آزاد :
طبق تعریف بانک جهانی منطقه آزاد تجاری قلمرو معینی است که غالباً در داخل یا مجاورت بندر واقع گردیده و در آن تجارت آزاد با سایر نقاط جهان مجاز شناخته می شود .کالاها را می توان بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی از این مناطق خارج یا به این مناطق وارد کرد .اما کالاهایی که از منطقه ی تجارت آزاد به بخش های داخلی کشور میزبان وارد می شوند، حقوق و عوارض گمرکی مقرر را می پردازند.[4]
همچنین طبق تعریف سازمان توسعه صنعتی ملل متحد(UNIDO)[5]منطقه آزاد تجاری بعنوان محرکه ای در جهت تشویق صادرات صنعتی تلقی می گردد.[6]
در خصوص نام منطقه آزاد به هیچ روی وحدت نظر وجود ندارد و به طوری که در حال حاضر حداقل نوزده واژه برای توصیف این پدیده بکار برده می شود که همگی برای یک مفهوم کم و بیش یکسان بکار می رود. در اینجا چند اصطلاح که از کاربرد بیشتری برخوردار است مورد اشاره قرار می دهیم[7]:
1-منطقه آزاد صنعتی industrial free zone
2- منطقه توسعه سرمایه گذاری promotion zone industrial
3-منطقه آزاد اقتصادی Economic free zone
4- منطقه تجارت خارجی foreign trade zone
5- منطقه ویژه اقتصادی special Economic zone
6- منطقه آزاد صادرات free Export zone
7- منطقه آزاد free zone
8- منطقه آزاد تجاری free trade zone
9-منطقه آزاد پردازش صادرات free Export processing zone
2-1-1-1 مناطق آزاد تجاری[8] :
ناحیه ای محصور و محافظت شده و در کنار ساحل ،فرودگاه یا مکان دیگری که کالاهای خارجی از طریق دریا ،هوا یا زمین ،بدون پرداخت عوارض گمرکی ،برای صدور مجدد وارد آن می گردند[9].
در این نوع مناطق ،باراندازهای بزرگ و تجهیزات و تأسیسات مورد لزوم برای بارگیری یا باراندازی کالا، تأسیسات و انبارهای وسیع و همچنین سایر امکانات ارتباطاتی و رفاهی پیش بینی و ایجاد می شود[10].
2-1-1-2 بندر آزاد[11]:
مکانی که معمولاً شامل بندر و مناطق اطراف آن می شود و کالا بدون حقوق و عوارض گمرکی یا حداقل آن ،به منظور صدور مجدد یا مصرف داخلی وارد آن می شود[12].
بندر آزاد که بیشتر به مثابه عامل جابجایی یک کالا از وسیله حمل به وسیله ی دیگر ،«بارگیری مجدد» و یا انبار امانی گمرکی هم نامیده می شود ،می باشد .در این گونه بنادر کالاها بدون کمترین تغییر شکلی مجدداً صادر می گردند و تنها ممکن است از لحاظ بسته بندی تغییر یابند .بنابراین حاصل کشور میزبان از اینگونه بنادر دسترسی سریع به کالاهای مورد لزوم وارداتی از این طریق و نیز دریافت بهای خدماتی است که از این بابت در اختیار استفاده کنندگان خارجی قرار می دهد .مانند بنادر آزاد هامبورگ ،نیویورک و یا کولون در پاناما.[13]
[1] رفعتی ،محمدرضا(مترجم )،1369 ،اثرات اقتصادی اجتماعی شرکت های چند ملیتی در مناطق پردازش صادرات ،موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی،ص15و16
[2] جعفرپور نصیر محله ،ناصر،همان مأخذ ،ص9
[3] جمالی ،مهدی ،1376،منطقه آزاد چابهار و رونق آن در توسعه صادرات صنعتی کشور ،ص8
[4] مناطق آزاد و توسعه صادرات،مجله تازه های اقتصادی ،اردیبهشت 1378،شماره76 ،ص46-33
1-United Nations Industrid Development Organization (UNIDO)
[6] مناطق آزاد ،ماهنامه مناطق آزاد ،اسفند 1369،شماره اول ،ص39
3- Economic and social Effects of Muitination Enterprises in Export Processing Zone(Genva:ilo , UNCTC, 1988( p.56
4- Free trade zone
[9] مناطق آزاد و توسعه صادرات ،مجله تازه های اقتصادی ،اردیبهشت1379،شماره 76 ،ص43
[10] رفعتی ،محمدرضا ،آشنایی با مناطق آزاد ،1386،تهران ،انتشارات موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی ،ص3
1-Free port
[12] رفعتی،محمدرضا،1369،اثرات اقتصادی و اجتماعی شرکت های چند ملیتی در مناطق پردازش صادرات،موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی،ص3
[13] رفعتی ،محمدرضا ،آشنایی با مناطق ،همان ماخذ ،ص4
فهرست برخی از مطالب :
مقدمه
15
2-1 بخش اول-منطقه آزاد
15
2-1-1مروری بر مفاهیم و تعریف مناطق آزاد
15
2-1-1-1 مناطق آزاد تجاری
16
2-1-1-2 بندر آزاد
16
2-1-1-3 منطقه ویژه حراست شده گمرکی
16
2-1-1-4 منطقه پردازش صادرات
17
2-1-1-5 منطقه ویژه اقتصادی
17
2-1-1-6 بازارچه های مرزی
17
2-1-2 تاریخچه مناطق آزاد تجاری
17
2-1-3 دیدگاههای نظری مناطق آزاد
18
2-1-3-1بکارگیری استراتژی توسعه صادرات به جای استراتژی جایگزینی واردات
18
2-1-3-2 بکارگیری استراتژی استفاده از اصل برتری نسبی
18
2-1-3-3 بکار گیری استراتژی تجارت خارجی به عنوان عامل محرکه توسعه
19
2-1-4 ویژگی های مناطق آزاد
19
2-1-4-1تبعیت منطقه آزاد از مقررات ویژه حقوقی
19
2-1-4-2 تولیدی بودن مناطق آزاد
19
2-1-4-3 نظام اداری متمرکز
19
2-1-4-4 صادراتی بودن مناطق آزاد
19
2-1-5 اهداف ایجاد مناطق آزاد
20
2-1-7 عوامل موفقیت مناطق آزاد
20
2-1-7-1 سازگاری هدفهای منطقه آزاد با استراتژیهای اقتصادی ملی
21
2-1-7-2 صراحتهای قانونی
21
2-1-7-3 دسترسی به تسهیلات زیر بنایی و خدمات همگانی
21
2-1-7-4 سازمان اجرائی مناسب
21
2-1-7-5 ثبات سیاستهای اقتصادی
22
2-1-7-6 توان انتقال تکنولوژی و فرهنگ صنعتی
22
2-1-7-7 هماهنگی روانی– اجتماعی
22
2-1-7-8 هماهنگی مجریان و مردم
22
2-1-7-9 حمایت پیگیرانه دولت
22
2-1-7-10 تأمین فضای بازکار و زندگی اجتماعی
22
2-1-8 مناطق آزاد در برابر چالش های اقتصاد جهانی
23
2-2 بخش دوم- سرمایه ،سرمایه گذاری در مناطق آزاد
23
2-2-1 تعریف سرمایه
23
2-2-2 تعاریف سرمایه گذاری
24
2-2-3 مفهوم سرمایه گذاری خارجی
24
2-2-3-1 انواع سرمایه گذاری خارجی
24
2-2-4 تئوری سرمایه گذاری
24
2-2-5 طبقه بندی سرمایه گذاری
25
2-2-6 انواع سرمایه گذاری از لحاظ مالکیت در مناطق آزاد
26
2-2-7 مناطق آزاد و سرمایه گذاری های خارجی
27
2-2-8 عوامل مؤثر در جذب سرمایه های خارجی
28
2-2-8-1اندازه بازار کشور میزبان
28
2-2-8-2 توسعه اقتصادی و سرمایه انسانی
29
2-2-8-3 قوانین کشور میزبان
29
2-2-8-4 سیاستهای مالیاتی
29
2-2-8-5 دسترسی به تکنولوژی
30
2-2-8-6 نرخ ارز
30
2-2-8-7 گرایش صادراتی
30
2-2-9 جنبه های فرهنگی و اجتماعی در سرمایه گذاری خارجی
30
2-3 بخش سوم– بررسی عملکرد مناطق آزاد در سایر کشورها
31
2-3-1 مقدمه
31
2-3-2 امارات متحده عربی(بندر آزاد جبل علی)
32
2-3-3 ترکیه
33
2-3-3-1 امتیازات مناطق آزاد ترکیه
34
2-3-4 هندوستان
34
2-3-5 چین
36
2-3-5-1 سیاست های ترجیحی
36
2-3-6 ایالات متحده امریکا
37
2-3-6-1 انواع مناطق آزاد در ایالات متحده آمریکا
37
2-3-7 کره جنوبی
37
2-3-8 بنگلادش
38
2-3-8-1 انواع سرمایه گذاری در مناطق آزاد بنگلادش
39
2-3-8-2 تضمین سرمایه گذاری
39
2-3-8-3 تسهیلات و مزایا
39
2-3-9 عمده ترین دلایل موفقیت مناطق آزاد جهان
40
2-4 بخش چهارم- مناطق آزاد ایران و منطقه آزاد اروند
41
2-4-1 مناطق آزاد ایران
41
2-4-2 معرفی مناطق آزاد ایران
42
2-4-2-1 منطقه آزاد کیش
42
2-4-2-2 منطقه آزاد قشم
43
2-4-2-3 منطقه آزاد انزلی
43
2-4-2-4 منطقه آزاد ارس
43
2-4-2-5 منطقه آزاد چابهار
44
2-4-2-6 منطقه آزاد اروند
44
2-4-3 موقعیت جغرافیایی ،ترانزیت و تجارت در منطقه آزاد اروند
45
2-4-3-1 موقعیت جغرافیایی منطقه آزاد اروند
45
2-4-3-2 راه های ارتباطی و مسافرتی منطقه آزاد اروند
46
2-4-3-3 صنایع و درآمد منطقه آزاد اروند
49
2-4-3-4 پتانسیل و مزیت های سرمایه گذاری منطقه آزاد اروند
50
2-4-3-5 مزیت های جغرافیایی منطقه آزاد اروند برای توسعه صنعتی
51
2-4-3-6 پتانسیل های فرهنگی و نیروی انسانی
51
2-4-3-7 فرصت های سرمایه گذاری در بخش صنعت و سرمایه گذاری
51
2-4-3-8 امکانات توریستی
53
2-4-3-9 امتیازات و محدودیتهای قانونی برای افرادی که در منطقه آزاد اروند سرمایه
گذاری می نمایند
54
2-4-3-10 جمع بندی قابلیت ها و امکانات منطقه آزاد اروند
56
| پیشینه و مبانی نظری مناطق آزاد تجاری_1624253766_50130_8524_1090.zip0.11 MB |
