مقاله و تحقیق دانشجویی

توضیحات:

پیشینه و مبانی نظری شخصيت و دیدگاههای آن51صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.

بخشی از متن :

مفهوم شخصیت در روانشناسی یک مفهوم رایج و معمول و در عین حال فوق­العاده غامض و پیچیده است. کاربرد عامیانۀ شخصیت در حد یک مفهوم مطلوب در دیدگاه فردی تنزل یافته است. در حالی­که مفهوم علمی آن به صورت کلی مورد مناقشه است (گروسی فرشی،1380). كلمه شخصيت كه در زبان لاتين (Personalite)¹ و در زبان انگلوساكسون (Persenality)² خوانده مي‌شود، ريشه در كلمه لاتين (Persona)³ دارد. اين كلمه به نقاب يا ماسكي گفته مي‌شود كه بازيگران تئاتر در يونان قديم به صورت مي‌زدند. به مرور معناي آن گسترده‌تر شد و نقشي را كه بازيگر ايفا مي‌كرد را نيز در برگرفت.

بنابر اين مفهوم اصلي و اوليه شخصيت، تصويري صوري و اجتماعي است و بر اساس نقشي كه فرد در جامعه بازي مي‌كند، ترسيم مي‌شود. يعني فرد در واقع به اجتماع خود شخصيتي ارائه مي‌دهد كه جامعه بر اساس آن، او را ارزيابي مي‌نمايد (شاملو، 1377). هر انساني آميزه‌اي از سه ويژگي نوعي، فرهنگي و فردي را در خود دارد و مجموعاً كليت منحصر به فردي را تشكيل مي‌دهد كه مورد توجه و امعان نظر روان‌شناسي شخصيت است. كليت مفهوم، و به همين لحاظ پيچيدگي آن موجب شده است كه واژه شخصيت به شيوه‌هاي مختلفي تعريف شود.

نظری اجمالی به تعاریف شخصیت نشان می دهد که تمامی معانی شخصیت را نمی توان در یک نظریه خاص یافت زیرا روان شناسان در مورد تعریف دقیق شخصیت اتفاق نظر ندارند (اتکینسون⁴ و هیلگارد⁵ ، 1381). بلکه در حقیقت تعریف شخصیت به نوع نظریه هر دانشمند بستگی دارد. برای مثال، کارل راجرز⁶ شخصیت را یک خویشتن سازمان یافته دائمی می داند که محور تمام تجربه های وجودی است (شاملو، 1377).

_________________________________________

1- Personalite

2- Persenality

3- Persona

4-Atkinson

5-Hilgard

6-Rajers

آلپورت¹ در اين باره به گردآوري و ذكر پنجاه تعريف متفاوت پرداخته است. برخي به جنبه‌هاي بيوشيميايي و فيزيولوژيكي شخصيت، برخي به عكس‌العمل‌هاي رفتاري و رفتارهاي مشهود، برخي به فرايندهاي ناهشيار رفتار آدمي و برخي به ارتباط‌هاي متقابل افراد با يكديگر و نقش‌هايي كه در جامعه بازي مي‌كنند توجه نموده و شخصيت را بر همان مبنا تعريف كرده‌اند. بنابراين دامنه تعاريف از فرايندهاي دروني ارگانيسم تا رفتارهاي مشهود ناشي از تعامل افراد، در نوسان است (گروسي، 1380).

گروهی از روانشناسان شخصیت به افراد و رفتار آن ها توجه می­کنند؛ بعضی دیگر شخصیت را با توجه به ویژگی­هایی چون، فرایند­های ناهشیار تعریف می­کنند که به طور مستقیم قابل مشاهده نیست و باید از رفتار استنباط شود و سرانجام بعضی از روانشناسان، شخصیت را تنها از طریق ارتباط­های متقابل افراد با یکدیگر و نقش­هایی که در جامعه بازی می­کنند، تعریف کرده­اند (پروین² و جان³ ،1381). اما شخصيت در مفهوم كلي خود بايد شامل: قواعد مربوط به كنش‌هاي منحصر به فرد افراد و قواعد مشترك بين آنها، جنبه‌هاي پايدار و تغييرناپذير كنش انسان و جنبه‌هاي ناپايدار و تغييرپذير آن، جنبه‌هاي شناختي (فرايندهاي تفكر) جنبه‌هاي عاطفي (هيجانات) و جنبه‌هاي رفتاري فرد باشد (گروسي، 1380).

فهرست برخی از مطالب :

شخصيت... 1

2-9 اصطلاحات معادل شخصيت... 3

2-2 ديدگاه‌هايي درباره شخصيت... 4

2-12-1 ديدگاه روانكاوي.. 5

2-12-2 ديدگاه پديدارشناختي.. 7

رویکرد پدیدارشناختی در مطالعۀ شخصیت شامل چندین نظریه است که به رغم تفاوتهایی که با یکدیگر دارند، وجه مشترک آنها این است که به تجربههای خصوصی فرد دربارۀ جهان تأکید میکنند. 7

دیدگاهی که در آن نحوۀ ادراک و تفسیر فرد از حوادث مورد توجه قرار میگیرد (اتکینسون⁴ ، و هیلگارد⁵ ، 1375). 7

____________________________________.. 7

1-Ferued. 7

2-Erikson. 7

3-Sholter 7

4-Etkinson. 7

5-Hilgar 7

رویکرد پدیدارشناختی به شخصیت، شامل نظریههایی است که گاه به عنوان نظریههای انسانگرا شناخته میشوند، زیرا در آنها بر خصوصیاتی تأکید میشود که متمایز کننده ی انسان از حیوان هستند، مانند خود فرمانی و آزادی انتخاب. گاهی هم از آنها به عنوان نظریههای خویشتن یاد میشود، چون با تجربههای خصوصی و درونی فرد که در مجموع احساس بودن را در او میآفرینند، سر و کار دارند (اتکینسون¹ وهیلگارد² ،ترجمه براهنی،1375 ). 7

رویکرد پدیدارشناختی، بر خلاف تأکید روانتحلیلگری بر سایقها، غرایز، ناهشیار، کاهش تنش و تأکید بر سالهای اولیه در رشد شخصیت، بر ادراک، احساس و گزارشهای فرد، خود شکوفایی و فرآیند تغییر تکیه دارد (پروین³ و جان⁴ ،1381). 7

2-12-3 رویکرد شناختی.. 8

2-12-4 دیدگاه انسان‌گرایی.. 9

2-12-5 ديدگاه يادگيري يا رويكرد رفتاري.. 11

2-12-6 رویکرد یادگیری اجتماعی.. 11

2-12-7 ديدگاه پردازش اطلاعات... 12

2-12-8 ديدگاه صفات... 12

2-13 مدل پنج عاملي شخصيت... 14

2-13-1 پيشينة تاريخي مدل پنج عاملي شخصيت... 14

2-13-2 چشماندازی نظری به الگوی پنج عاملی.. 18

2-13-3 ابعاد شخصیت در الگوی پنج عاملی.. 19

2-14 پیشینهشناسی عاملها در سایر الگوهای شخصیت... 30

2-13 پیشینهی پژوهشی.. 31

2-13-1 پیشینهی خارجی.. 32

2-13-2 پیشینهی داخلی.. 33

منابع.. 35