مقاله و تحقیق دانشجویی

توضیحات:

پیشینه و مبانی نظری روحانیت و هوش معنوی37صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.

بخشی از متن :

هوش معنوی

تعریف هوش

از هوش تعریف واحدی به دست نیامده و صاحب نظران مختلف آن را به گونه های متفاوتی تعریف کرده اند. نمی توان تعریف مشخصی از هوش به دست آورد که مورد توافق همه روانشناسان وابسته به رویکردهای مختلف باشد. با این حال عناصری از هوش وجود دارند که مورد توافق غالب پژوهشگران است. گیج و برلاینر^[1] (1992) این عناصر را در سه دسته تقسیم کرده ا ند؛

• توانایی پرداختن به امور انتزاعی: منظور این است که افراد با هوش بیشتر با امور انتزاعی (اندیشه ها، نمادها، روابط، مفاهیم، اصول) سروکار دارند تا امور عینی (ابزارهای مکانیکی، فعالیت‌های احساسی).
• توانایی حل کردن مسائل:یعنی توانایی پرداختن به موقعیت های جدید، نه فقط دادن پاسخ‌های از قبل آموخته شده به موقعیت های آشنا.
• توانایی یادگیری: به ویژه توانایی یادگیری انتزاعیات، از جمله انتزاعیات موجود در کلمات و سایر نمادها و نیز توانایی استفاده از آنها(به نقل از سیف، 1387).

روانشناسان مختلف تعاریف گوناگونی از هوش ارائه کرده اند و همینطور هوش را به انواع مختلفی تقسیم کرده اند. از جمله اینکه؛ نظریه هوش سه بخشی استرنبرگ یکی از معروف ترین رویکردها درباره هوش است. طبق این نظریه هوش دارای سه چهره است؛ هوش تحلیلی، هوش آفریننده و هوش عملی. منظور از هوش تحلیلی، توانایی انسان در برخورد موثر با مسائل است. هوش آفریننده، تولید اندیشه های نو، پیشنهاد دادن روش های نو، برخورد متفاوت با مسائل و ترکیب اطلاعات به راههای جدید است و هوش عملی، توانایی پرداختن به مسائل و مشکلات زندگی روزانه است. هوارد گاردنر^[2] نیز یکی از نظریه پردازان هوش چندگانه، نظریه ای وضع کرده شامل هشت نوع هوش متفاوت به نام های؛ هوش زبانی (کلامی)، هوش موسیقیایی، هوش منطقی – ریاضی، هوش فضایی، هوش بدنی – جنبشی، هوش طبیعت گرایانه، هوش میان فردی و هوش درون فردی. در نظریه گاردنر هوش به صورت توانایی حل مسئله یا ساختن چیزی با ارزش تعریف شده است و افراد از لحاظ هوش های مختلف با هم متفاوت‌اند(کروکشانک^[3]، جنکینس^[4] و متکالف^[5]، 2006). وولفولک^[6] (2005) اشاره کرده است نظریه ی گاردنر تنها به این هشت نوع منحصر نمی شود گاردنر هوش روحانی یا معنوی را نیز مطرح کرده و آن را به عنوان توانایی اندیشیدن درباره پرسش های بزرگ مربوط به معنای زندگی تعریف کرده است.

هم گاردنر و هم استنربرگ معتقدند هوش در فرهنگ های مختلف به صورت های متفاوت ظاهر می‌شود.در جوامع غربی هوش بیشتر شناختی است و شامل پردازش اطلاعات است. در حالی که در جوامع شرقی مؤلفه هاي گوناگون عملكرد و تجربه انسان، از جمله شناخت، شهود و هيجان را در يك ارتباط كامل^[7](یکپارچه) در بر می گیرد (سیف، 1387). در مجموع، هوش عموماً باعث سازگاري فرد با محيط مي شود و روش هاي مقابله با مسائل و مشكلات را در اختيار او قرار مي­دهد. توانايي شناخت مسأله، ارائه راه حل پيشنهادي براي مسائل مختلف زندگي و كشف روش هاي كارآمد حل مسائل از ويژگي هاي افراد باهوش است(وولفولک،2005).

2- 2- 2- مفهوم معنویت

معنویت^[8] یکی از نیازهای درونی انسان بوده و برخی صاحب نظران آن را متضمن بالاترین سطح زمینه‌های رشد شناختی اخلاقی و تلاش همواره ی آدمی برای معنا بخشیدن به زندگی و پاسخ به چراهای زندگی می دانند. همین امر باعث شده است که سازمان بهداشت جهانی نیز در تعریف ابعاد وجودی انسان علاوه بر ابعاد جسمانی، روانی، اجتماعی به بعد معنوی نیز اشاره کند و بعد چهارم یعنی بعد معنوی را نیز در رشد و تکامل انسان مطرح کند (یعقوبی، 1388). معنویت به عنوان انرژي، معنا، هدف و آگاهی در زندگی است. جست وجوي مداوم براي یافتن معنا و هدف زندگی است. درك عمیق و ژرف ارزش زندگی، وسعت عالم، نیروهاي طبیعی موجود، و نظام باورهاي شخصی است (زارعی متین و همکاران، 1390).

معنویت به معنای نقش زندگی یا روشی برای بودن و تجربه کردن است که با آگاهی یافتن از یک بعد غیر مادی به وجود می آید و ارزش های قابل تشخیص، آن را معین می سازد (الکینز و همکاران^[9]، 2004). معنویت حاصل یک احساس بی نظیر در هماهنگی با یک هدف الهی و منحصر به فرد است آنچه برای انسان لازم است تحول در آگاهی در مورد خویشتن است. هرچه خواسته انسان متعالی تر باشد، تلاش بیشتری برای دستیابی به آن خواهد کرد (ویندایر، 1386) .معنویت حس والایی است که شور و شوق و گرایش انسان را برای عدالت خواهی و انصاف افزایش می دهد و همنوایی و پیوستگی با خود و جهان آفرینش را پدید می آورد (تسی^[10]، 2003).

لازم به ذکر است، ایمونز^[11] تلاش كرد معنويت را براساس تعريف گاردنر از هوش، درچارچوب هوش مطرح نمايد. وي معتقداست معنويت مي­تواند شكلي از هوش تلقي شود؛ زيرا عملكرد و سازگاري فرد (مثلاًسلامتي بيشتر) را پيش بيني مي كند و قابليت هایي را مطرح مي كند كه افراد را قادر مي سازد به حل مسائل بپردازند و به اهدافشان دسترسي داشته باشد. گاردنر ايمونز را مورد انتقاد قرار مي‌دهد و معتقد است كه بايد جنبه هايي از معنويت را كه مربوط به تجربه هاي پديدار شناختي هستند (مثل تجربه تقدسي یا حالات متعالي) از جنبه­هاي عقلاني، حل مسأله و پردازش اطلاعات جدا كرد (آمرام^[12]، 2005).

3- 2- 2- تاریخچه هوش معنوی

[1]. Gage&Berliner

[2]. Howard Gardner

[3]. Cruickshank

[4]. Jenkins

[5]. Mercalf

[6]. Woolfolk

[7]. Integrative relation

[8]. Spirituality

[9]. Elkins

[10]. Tacy

[11]. Emmons

[12]. Amram

فهرست برخی از مطالب:

هوش معنوی.. 1

تعریف هوش... 1

2- 2- 2- مفهوم معنویت.. 2

3- 2- 2- تاریخچه هوش معنوی.. 3

4- 2- 2- تعاریف هوش معنوی.. 4

3- 2- ابعاد و مؤلفه های هوش معنوی از دیدگاه دانشمندان. 6

1- 3- 2- ابعاد هوش معنوی از دیدگاه سیسک و آمرام. 6

2-3- 2- ابعاد هوش معنوی از زهر و مارشال. 7

3-3 - 2- مؤلفه های هوش معنوی از دیدگاه امونز. 7

4-3- 2- مؤلفه های هوش معنوی از دیدگاه نوبل.. 8

5-3- 2- مؤلفه های هوش معنوی از دیدگاه فریدمن و مک دونالد. 8

6-3- 2- مؤلفه های هوش معنوی وگان. 8

7-3- 2- مؤلفه های هوش معنوی از دیدگاه نوبل و گان. 8

8-3- 2- مؤلفه های هوش معنوی از دیدگاه مک مولن.. 8

9-3- 2- مؤلفه های هوش معنوی از دیدگاه سیسک... 9

10-3- 2- مؤلفه های هوش معنوی از دیدگاه عبداله زاده و دیگران. 9

4- 2- مدل های هوش معنوی.. 9

1-4- 2- مدل زهر و مارشال (2000 ). 9

2-4- 2- مدل هوشی معنوی از دیدگاه سیندی ویگلزورث ( 2004 / 2008 ). 10

3-4- 2- مدل آمرام (2007 ). 11

4-2 مدل کینگ (2008 ). 12

5-2- معنویت و دین در سازمان. 13

6-2- معنویت به مثابه هوش... 14

7-2- هوش معنوی در محیط کار. 16

8-2 هم سویی هوش و تجربه ی معنوی در توانایی حل مسئله. 17

9-2- اندازه گیری هوش معنوی.. 19

10-2- کاربرد های هوش معنوی.. 20

قسمت دوم : مبانی تجربی و پیشینه تحقیق: 22

الف: تحقیقات داخلی.. 22

ب: تحقیقات خارجی.. 25