مقاله و تحقیق دانشجویی

تحقیق با موضوع پیشینه و مبانی نظری تحقیق پایداری محله ای

تعدادصفحه 60
قالب ورد قابل ویراایش

بخشی ازمتن:

-1- مقدمه

نظام شهری از خود بیگانه شده ما که هرآنچه داشت را به سویی افکنده و همواره نگاهش را به دستاوردهای فکری و فناوری غرب دوخت، از مفاهیم و مصداق­های خود عینی به کار بسته در محلات سنتی خود که در طی سالیان دراز جوابگوی نیاز ساکنان آن بود چشم­پوشی کرد و در پی تعاریف و تعابیر جدیدی از محله نگاهش را به ایده­های وارداتی غرب دوخت. لذا ساختار محله سنتی نظام منسجم و یکپارچه خود را از دست داد، معیارهای مطلوبیت خود را از شهر غربی گرفت و در این مسابقه نابرابر اخذ ایده­ها، ارزش­های حاکم بر ساختارش نادیده گرفته شد(سعده زرآبادی و خزاعی، 1386: 43). شهر سنتی که امروزه آز آن با عنوان تاریخی یاد می­گردد، با بازه­ها ارزشمند کالبدی و اجتماعی­اش، آیینه تمام نمایی از پایداری محله­ای بوده است. دکتر بحرینی معتقد است: «توجه به محدودیت­ها اکولوژی محل نظیر آب، توسعه متناسب و سازگار با طبیعت، صرفه­جویی در منابع، استفاده از موادو مصالح بومی، ابداع روش­های مؤثر و مناسب جهت ادامه حیات، نظیر قنات و بادگیر و استفاده هنرمندانه از آب و گیاه جهت تلطیف هوا و ایجاد مناظر مطبوع، ایجاد باغ­ها و باغچه­ها در حیاط­ها و فضاهای عمومی شهرها همه نمونه‏هایی از عوامل مؤثر بر این پایداری بوده­اند.»(بحرینی، 1378: 279).

افزایش نابسامانی­های زیست محیطی و تنزل کیفیت زندگی انسان در تمامی وجوه، متفکران و نظریه­پردازان را بر آن داشت که در جست و جوی راهکارهایی برای حل این مسائل باشند. ماحصل تلاش آنان دیدگاه­های ارائه شده در زمینه «توسعه پایدار» بود که در دهه­ها اخیر به تدریج تبدیل به الگوی نوین در دیدگاه­های علمی و سیاست­های عملی غالب در جهان گردید و از آن زمان تعابیر و تعاریف متعددی از توسعه پایدار ارائه گردید که دال بر جامعیت موضوع و نگاه همه جانبه توسعه پایدار به مسائل دارد(سعده زرآبادی و خزاعی، 1386: 44). اندیشه محله پایدار نیز در دل توسعه پایدار و مباحث مربوط به آن شکل می­گیرد. به طور کلی یک محله پایدار با در نظر گرفتن توان زیست- محیطی، به نیازهای اجتماعی و اقتصادی ساکنانش پاسخ می­گوید. توسعه پایدار در مقیاس محله به معنای ارتقاء کیفیت زندگی در آن، شامل همه ویژگی‏ها و اجزای زیست- محیطی، فرهنگی، سیاسی، اداری، اجتماعی و اقتصادی بدون ایجاد مانعی برای نسل آینده می­باشد(هودسنی، 1384: 20).

با یک دیدگاه کلی دستیابی به پایداری در شهرها و محله­ها در سه دسته کلی اصول محیطی، اصول اجتماعی و اصول اقتصادی قرار می­گیرد:

در اصول محیطی به مواردی چون طراحی مناسب انواع فضاهای سبز، شبکه­های حمل و نقل، سیستم­های آب و فاضلاب، همچنین اصلاح کاربری اراضی موجود، دسترسی­های پیاده، حفظ محیط زیست و نظایر اینها توجه می­شود. در اصول اجتماعی به مواردی چون عدالت محیطی از طریق کاربری اراضی محلی و تسهیلات رفاهی در محله­ها و تأمین مسکن برای اقشار مختلف جامعه و توجه به گروه­های مختلف جمعیتی اشاره می­گردد و در اصول اقتصادی نیز با ارتقاء و توسعه اقتصادی بر پایه محله پرداخته می­شود که راه حل آن، خودکفایی محله­هاست(ویرلر، 1998: 5).

تلفیق دو نظریه توسعه پایدار و مکتب محیط­گرایان فرهنگی منجر به تدوین دیدگاهی با عنوان توسعه محله­ای پایدار گردیده است. این دیدگاه مبین این اصل است که محلات شهری دارای درونمایه عظیم اجتماعی و فرهنگی هستند که تنها بازآفرینی فرهنگ شهروندی و توجه به محلات به عنوان بستر زندگی اجتماعی ساکنان، به توسعه پایدار محله­ای می­انجامد(معصومی، 1389: 11).

فهرست برخی از مطالب:

2-1- مقدمه. 25

2-2- محله. 27

2-2-1- سیر تاریخی نظریه محله. 29

2-2-2- مفهوم محله در شهرهای ایران.. 30

2-2-3- کارکرد محله‏های شهری.. 31

2-3- مبانی و مفاهیم پایداری، توسعه پایدار و محله پایدار 32

2-3-1- پایداری.. 32

2-3-2- توسعه. 33

2-3-3- توسعه پایدار 33

2-4- توسعه پایدار شهری.. 35

2-5- ناپایداری توسعه شهری.. 36

2-6- بنیادهای شهر پایدار 36

2-7- مفاهیم و ديدگاههاي اساسي در توسعه محله‏ای.. 37

2-8- محله پایدار 40

2-9- پیدایش دیدگاه توسعه محلهای پایدار 40

2-10- نمونه‏هایی از رویکردهای مرتبط با محله پایدار 41

2-10-1- طراحی محله سنتی.. 41

2-10-2- توسعه محلی مبتنی بر حمل و نقل عمومی.. 41

2-10-3- محلات سرزنده 42

2-10-4- ایده محدوده امن.. 42

2-10-5- ایده رشد هوشمند. 43

2-10-6- توسعه محله‏ای پايدار 43

2-10-7- ابعاد و معیارهای پایداری محله. 44

2-11- وظایف شهرداري در زمینه توسعه پایدار محله‏ای.. 51

2-12- اسکان غیررسمی.. 54

2-12-1- ویژگی‏های اساسی سکونتگاههای غیر رسمی.. 57

2-13- نقد مفهوم حاشيه نشيني.. 63

2-15- پایداری محله‏ای.. 65

2-16- ابعاد شهر پایدار 65

2-17- شاخص های توسعه پایدار 68

2-18- شاخص های پایداری در جهان.. 73

2-18-1- انگلیس.... 73

2-18-2- چین.. 73

2-18-3- آمریکا 74

منابع