مقاله و تحقیق دانشجویی | پیشینه تحقیق و مبانی نظری تبلیغات دینی

در گذشته آگهي تنها به منظور اعلان يا مطلع كردن عامه مردم به كار مي رفت كه به اشكال مختلف از جمله «جارزدن» در اماكن عمومي، «نصب اعلانات دولتي» در معابر و يا «چاپ آگهي» در مطبوعات، در تاريخ ضبط شده است. در دنياي امروز كه عصر توليد انبوه و مصرف نام گرفته، بخش مهمي از هدف تبليغات، مطلع كردن مردم از تازه هاي توليد است و تبليغات،كوششي كم و بيش نظامند براي تحت تأثير قرار دادن عقايد، نگرشها و يا رفتارهاي ديگران با استفاده از نمادهايي چون كلمات، اشارات ، پلاكاردها، بناهاي يادبود، موسيقي، لباس، آرايش مو، نشانه ها، طرح هاي روي سكه ها، تمبرهاي پستي و نظاير آنهاست. وجه تمايز عمده تبليغات با گفت و گوهاي معمولي و تبادل آزادانه عقايد، تأكيد به نسبت بالا بر هدفمندي و قابليت نفوذ فعاليتهاي تبليغاتي است. به بيان روشن تر، مبلغ، هدف يا اهدافي خاص را دنبال مي كند و براي دستيابي به اين اهداف، در بيان حقايق، بخشها و نمادها به گزينش مي پردازد و راه و روشي را برمي گزيند كه بيشترين ميزان تأثير را به همراه آورد.

امروزه تبلیغات جزء لاینفک اجتماع در کشورهای توسعه یافته و جهان سوم بشمار می رود و ریشه های نفوذ تبلیغات را می توان در همه عرصه های زندگی بشر امروز اعم از: هنر، فن آوری، تولید و حتی سیاست و ... دید. تبلیغات یک ابزار مهم ارتباطی و ترویجی است و یکی از مهمترین ابزارها برای تأثیرگذاری بر رفتار خریداران احتمالی می باشد.گستره وسیعی از نهادها، مؤسسات و شرکتها، از شرکتهای بزرگ چند ملیتی تا خرده فروشی های کوچک، جهت ارائه نگرش یا سیاست ها و یا به فروش رساندن کالاها و محصولات خود بر تبلیغات تکیه دارند .

افزایش روز افزون هزینه های تبلیغاتی مؤسسات و شرکتها نشان دهنده افزایش اهمیت تبلیغات می باشد. هر یک از ما روزانه خواسته یا ناخواسته در معرفی حجم عظیمی از تبلیغات هستیم . بنابراین شناخت علمی و صحیح تبلیغات و انواع آن و نقش ها و شیوه های تبلیغاتی لازم و ضروری به نظر می رسد .

تبلیغات به این مفهوم است که توجه مخاطب هدف به یک پیام خاص جلب شود، که توسط تبلیغ کننده یا همان منبع پیام ارائه می شود. در این مفهوم، تبلیغات جلب توجه افراد به سمت محصولات، خدمات و ایده های شرکت و یا مؤسسات می باشد. امروزه کارکرد تبلیغات در مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی نیز به شدت اهمیت یافته و این موضوع نیز مؤکد اهمیت علم تبلیغات است .

تعریف تبلیغات :

تعاریف متعددی از تبلیغات در زبانها و فرهنگهای مختلف ارائه شده است. به عنوان مثال در لغت عرب «تبلیغ » به معنای دعوت، اعلام و دعایه استعمال می گردد، در فرهنگ غربی معمولاً واژه پرو پاگاندا ^{^[1]} مورد استفاده قرار می گیرد. معنی کلی و وسیع پرو پاگاندا، پخش کردن و افزودن است .

ساده ترین تعریف از تبلیغات توسط دکتر دانیل استاریچ ارائه شده است، مبنی بر اینکه :

آگهی نمایشی است که به وسیله یک شخص یا یک مؤسسه معین انتشار می یابد و هدف آن نفوذ در عقاید و اعمال مردم است .

برخی از مهمترین تعاریف تبلیغات عبارتند از :

امام خميني (ره) : « تبليغات، همان شناساندن خوبي ها و تشويق به انجام آن و ترسيم بدي ها و نشان دادن راه گريز و منع آن است» (امام خميني (ره) ، 339:1374)
حميد مولانا : «تبليغ، عبارت است از نشر و پخش يك اصل و مقصود نهايي از راه افزايش يا گسترش و تغيير طبيعي در شرايط زماني و مكاني مخصوص» (اسدي طاري ، 54:1372)
شيخ محمد غزالي : « تبليغ ، نوعي اعلام است كه خداي واحد و دين حق او را مي شناساند و چهره اي راستين از رسالت محمد (ص) بي هيچ كاستي و زيادي ترسيم مي كند».(باهنر ، 28:1388)
محي الدين عبدالحليم : «تبليغ عبارت است از مسلح ساختن توده هاي مردم به حقايق دين اسلام كه برگرفته از كتاب خدا و سنت پيامبرش باشد، چه مستقيم و چه غيرمستقيم و از راه وسيله اي ارتباطي و داراي پشتوانه گسترده و عميق در موضوع رسالتي كه بدان مي پردازد. اين تبليغ نيز با هدف ايجاد افكار عمومي برتري كه حقايق ديني را فهم و درك كند و از آن در اعتقادها، عبادتها و معامله هاي خود تأثير پذيرد، انجام مي گيرد».( باهنر، 29:1388)
فيصل حسون :« تبليغ اعلامي است كه به نشر دعوت اسلامي اقدام مي كند و عهده دار مقابله با هجومهاي شك برانگيزي كه اسلام در معرض آن قرار مي گيرد، و نيز نقش پيشتاز اسلام را در بيرون بردن انسانيت از تاريكي ها به سوي نور آشكار و تمامي نيروهاي فكري، فرهنگي، علمي، اقتصادي، سياسي و انساني اسلام را در راه خدمت به اسلام و مسلمانان جهت مي دهد».(همان: 29)
ترانس كوالتر: «تبليغات را تلاش عمومي برخي از افراد يا گروه ها براي بهره گيري از وسايل ارتباطي در كنترل، تغيير و يا شكل دادن نگرش ديگر گروه ها به طريقي مي داند كه واكنش آنها در يك موقعيت ويژه به اندازه مطلوبي كه هدف مبلغ است تحت تأثير قرار بگيرد»(پوركريمي ، 312:1381)
لئوناردو دوب : «تبليغات عبارت است از اقدامات متوالي و منظمي كه فرد يا افراد ذينفع از راه تلقين براي نظارت بر وصفهاي رواني گروه هايي از افراد و درنتيجه نظارت بر رفتارهاي آنها انجام مي دهند»(طاهر نسبي، 21:1381)
برنيز: از انديشه گران اجتماعي معتقد است : «تبليغات به ويژه تبليغات نوين، تلاشي است پيگير براي ايجاد يا مشكل دادن رخدادها به منظور تحت تأثير قراردادن روابط عامه مردم با كار فكري يا گروهي »( دادگران ، 49:1374)
انجمن بازاریابی آمریکا ^{^[2]}، تبلیغات را به عنوان « هر شکلی از نمایش و ترویج پولی کالاها، خدمات یا ایده ها توسط حامی مشخص » تعریف می کند .
دیوید اگیلوی^{^[3]} « تبلیغات را وسیله ای برای توسعه تصویر برند، افزایش سهم بازار و سود سازمان در دراز مدت می داند .
از نظر جان میر^{^[4]} « تبلیغات انتشار اطلاعات درباره ایده، خدمت یا محصول است تا اقدامی مطابق خواست تبلیغ کننده صورت گیرد »
بولینگ^{^[5]} می گوید : « تبلیغات هنر ایجاد تقاضا برای محصول یا خدمت می باشد.»
طبق تعریف فیلیپ کاتلر^{^[6]} « هرگونه نمایش و ترویج غیر شخصی کالاها، خدمات یا ایده ها که در ازای آن توسط یک حامی مشخص پولی پرداخت می شود ».

در تعریف دیگر، تبلیغات به عنوان روش یا روشهای بهم پیوسته و در قالب یک مجموعه برای بسيج و جهت دادن نیروهای اجتماعی و فردی از طریق نفوذ در شخصیت، افکار و عقاید و احساسات آنها جهت رسیدن به یک هدف مشخص که این هدف ممکن است سیاسی، نظامی، فرهنگی و .... باشد.

برخی از تحلیل گران، تبلیغات را نوعی کار آموزشی می دانند و این نوع را بهترین روش تبلیغات برشمرده اند. اگرچه ماهیت تبلیغات با آموزش تفاوت روشن دارد، ولی بسیاری بر این باورند که تبلیغات و آموزش درتعامل با همدیگر معنا دارند، که تعریف زیر معطوف به این موضوع است :

تبلیغات در بهترین و اصولی ترین شکل آن یک فعالیت آموزشی است که به منظور نشر دانش و آگاهی های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و نشر ارزش و سجایای اخلاقی صورت می گیرد.

تعريف تبليغ در كتب مرجع :

برخي از تعاريف تبليغات در كتب مرجع عبارتند از:

فرهنگ معين : « 1. تبليغ tabliy [ع] [مص م] رسانيدن پيام يا خبر يا مطالبي به مردم ، ابلاغ .2. موضوعي با انتشار اخبار ( به وسايل مختلف مانند راديو و تلويزيون ، روزنامه و غيره) در اذهان عمومي جاگير كردن».

زمينه جامعه شناسي ا.ح.آريانپور: «آوازه گري يا تبليغ فعاليتي است براي دگرگون كردن عقايد عمومي از راه هاي غيرمستقيم و احياناً پنهان با وسايلي مانند زبان، خط، تصوير و نمايش و جز اينها».
دايره المعارف جامعه شناسي : «تبليغات به كارگيري نمادها براي انتقال سريع عقايد به بسياري از مردم است» (Encyclopedia of socialogy , 1974:226)
دايره المعارف كالي يرز : «تبليغات، انتشار، گسترش و رشد دادن پرداخته هاي فكري افكار، ديدگاه ها، نظريه ها و برنامه هاست»‌ (Colliers.Encyclopedia,1963:410)
دايره المعارف بريتانيكا : «تبليغات، انتشار اطلاعات، حقايق، دلايل و شايعه هاي نيمه راست يا كاملاً دروغ براي نفوذ در افكار عمومي است» (the New Encyclopedia Britanica,1990:728)
دايره المعارف آمريكانا : «تبليغات، تلاشي است براي متقاعد كردن با يك نفع مشخص و آگاهانه از طريق تأثيرگذاري به وسيله تكرار متوالي يك محتواي معين بر گرايشها و افكار افراد يا گروه هايي كه هنوز متقاعد نشده اند» (Americanna Encyclopedia,1990:650)
دايره المعارف بين المللي : «تبليغات، دستكاري به نسبت حساب شده انديشه ها و رفتار ديگران است به وسيله نمادها (واژه ها، اشاره ها، پرچمها، تصويرها، بناهاي تاريخي، موسيقي و مانند آن ) با در نظر گرفتن و ملاحظه باورها، ارزشها و رفتارهايي كه اين اشخاص (واكنش نشان دهنده ها) به آنها به چشم يك موضوع مهم و بحث انگيز مي نگرند؛ تبليغات نوعي ارتباطات است كه مي كوشد ديدگاه ها و واكنشهاي ديگران را تحت تأثير قرار دهد؛ بدون توجه به واقعي بودن (نبودن) پيام تبليغات تلاشي است در چهارچوب ارتباطات اقناع گر كه با انگيزه تأثير بر ديدگاه و رفتار افراد براي رسيدن به اهداف مورد نظر مبلغ، برنامه ريزي شده است» (International Encyclopedia,1975:97 )
فرهنگ آكسفورد : « تبليغات، بيان افكار يا رفتارهاي سازمان يافته از سوي افراد يا گروه هايي با هدف تأثير بر افكار يا رفتارهاي افراد يا گروه هاي ديگر براي اهداف از قبل تعيين شده است كه از طريق به كارگيري (ماهرانه) روانشناسانه انجام مي گيرد».
فرهنگ وبستر : «تبليغات، هرگونه نشر و ترويج گسترده و سازمان يافته ايده ها، نظريه ها وكارهاي مشخص و غيره براي پيش بردن هدف يك نفر يا ويران كردن هدفي متضاد (با هدف او) است.»
فرهنگ ميراث آمريكايي : «تبليغات، ترويج و انتشار منظم يك دكترين خاص است».
فرهنگ اصطلاحات اجتماعي و اقتصادي : «تبليغات، نشر عقايدي است كه انسانها به پيروي از آنها علاقه مند هستند».(باهنر،27:1388)

اصول نظري تبليغ :

اصول نظري براساس چهار پايه اصلي در ارتباطات يعني منبع، پيام، رسانه ها و مخاطب بنا شده است (ميرسعيد قاضي،32:1377)

1. منبع : منبع پيام ارتباطي، عبارت است از فرد يا موسسه اي كه ارتباط را برقرار مي كند. براي اين كه اين ارتباط به موفقيت بينجامد، بايد از ديدگاه مخاطبان، معتبر و جذاب باشد. عوامل مربوط به اعتبارات مخاطبان، اينكه پيش زمينه ذهني آنها درباره منبع چيست و آيا منبع را دوست مي دارند؟ آيا با آن احساس راحتي مي كنند؟ آيا به آن احترام مي گذارند؟ و آن را تحسين مي كنند؟ همگي به گيرايي و جذابيت منبع بستگي دارد.

در اينجا اين پرسش مطرح مي شود كه كدام يك مهم تر است ؟ اعتبار يا جذابيت ؟ بايد گفت: بستگي به مخاطبان و موضوع تبليغ دارد. تجارب عملي نشان داده است كه گروه سني جوان تر و دارندگان تحصيلات بالا به شهرت و جذابيت بيش از اعتبار اهميت مي دهند.

1-Propaganda

American Marketing Association 1-

David Ogilvy 2-

3-Johnj.Myers

4-C.L.Bolling

5-Philip Kotler

فایل هایی که پس از خرید می توانید دانلود نمائید

پیشینه تحقیق و مبانی نظری تبلیغات دینی_1620023505_48137_8524_1433.zip0.10 MB

پرداخت و دانلود محصول

بررسی اعتبار کد دریافت کد تخفیف

مبلغ قابل پرداخت : 19,000 تومان پرداخت از طریق درگاه

انتقال به صفحه پرداخت