مقاله و تحقیق دانشجویی

پیشینه تحقیق و مبانی نظری بررسی روند تغییرات دما و بارش در 25 صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.

فهرست مطالب و بخشی از متن :

2-1. پیشینه تحقیق. 8

2-2. آب و هوا یا اقلیم چیست ؟ 9

2-3. ماهیت تغییرات اقلیمی. 10

2-4. دلایل تغییر اقلیم. 13

2-4-1. دلایل طبیعی تغییر اقلیم. 13

2-4-2. دلایل انسانی تغییر اقلیم. 13

2-5. انواع متغیرهای اقلیمی. 14

2-6. دما و بارش... 15

2-6-1. دما 15

2-6-2. بارش.... 25

1. پیشینه تحقیق

در ادبیات اقلیم شناسی جهان مطالعات فراوانی پیرامون تغییرات اقلیم معاصر انجام شده است. غالب مطالعات با محوریت بررسی و تحلیل رفتار بلند مدت دما و بارش و تغییرات آنها در مناطق مختلف در ارتباط با روند افزایش متوسط دماي جهانی و منطقه اي صورت گرفته و روشهاي آماري پارامتریک و، ناپارامتریک به ویژه روش من- کندال به کرات مورد استفاده قرار گرفته است.

(لتنمایر و همکاران، 1994، نورث و کیم، 1995، کورتزال و همکاران، 1998، سلشی و زنک، 2004، پیکارتا و همکاران، 2004 زویرس و استورچ، 2004، ها و همکاران، 2005، تورکی و ارکن، 2005، میر و همکاران، 2006، ولف میر. (و مولر، 2006، اورلند و همکاران، 2006، دجانخ و همکاران، 2006 و ها و ها، 2006 مارنگو و کامارگو (2008) از بررسی سريهاي بلندمدت دماي حداکثر و حداقل ایستگاههاي جنوب برزیل به این نتیجه رسیدند که روند دماي حداقل افزایش شیب داشته اما روند دماي حداکثر داراي شیب ملایم بوده است. از جمله مطالعات داخلی در خصوص بررسی تغییر اقلیم به روشهاي پارامتریک و ناپارامتریک کارهاي کتیرایی بروجردي و همکاران (1384)، کوچکی و همکاران (1382)، طباطبایی و، (حسینی (1382)، رحیمزاده و همکاران (1383)، کاویانی و عساکره (1382)، زاهدي و همکاران (1386حجام و همکاران (1387) و. . . قابل ذکر است. دكتر عليجاني و همكاران، 1378، در پايان نامه اي تحت عنوان بررسي تغييرات اقليمي در خصوص بررسي تغييرات اقليمي جنوب ايران تحقيق كرده دكتر كاوياني، در مقاله اي تحت عنوان سخني درباره تغييرات اقليمي قرن حاضر - در خصوص تغييرات اقليمي صحبت كرده اند.

عزیزي و روشنی (1387) نیز پس از تحلیل دما و بارش ایستگاههاي سواحل جنوب دریاي خزر طی دوره 40 ساله (1955-1994) به منظور بررسی وجود انحراف احتمالی و شناسایی تغییرات دادهها و نوع و زمان آن از روش من- کندال استفاده کردند و به این نتیجه رسیدند که زمان شروع بیشتر تغییرات ناگهانی و از هر دو نوع روند و نوسان بوده است. بعلاوه در اکثر ایستگاهها دماي حداقل روند مثبت و دمای حداکثر روند منفی را نشان میدهد. در این مقاله با توجه به اهمیت پدیده تغییر اقلیم و ارتباط تغییرات جهانی با تغییرات منطقه اي و محلی تلاش بر این است که رفتار سري زمانی عناصر اقلیمی بویژه تغییرات عناصر دما و بارش ایستگاه بندرانزلی مورد بررسی و تحلیل گردد.

مطالعات انجام گرفته در مورد تغييرات اقليم بر محور تغييرات دما متمركز مي باشد. در اين مورد تحقيقات بسيار گسترده اي در ارتباط با روند افزايش متوسط دماي جهاني و منطقه اي انجام گرفته است.

پروين (1389) پس از تحليل داده ها به اين نتيجه دست يافت كه كليه ايستگاه ها به غير از ايستگاه زاهدان پارامترهاي دماها روند منفي را در طول سال نشان مي دهد. روند منفي بارش در ماه هاي گرم سال ديده شد. همچنين زمان و نوع تغييرات در پارامترهاي دما و بارش حاكي از تغييرات ناگهاني افزايشي و كاهشي مي باشد. تغييرات افزايشي در پارامترهاي حداقل و حداكثر دما در ماه هاي مختلف سال به وضوح ديده شده و تغييرات ناگهاني كاهشي بارش بيشترين گسترش را دارند.

خليلي و بذرافشان (1383) روند تغييرات بارندگي هاي سالانه، فصلي و ماهانه 5 ايستگاه قديمي ايران در طي دوره آماري2003-1893 را با استفاده از روش پارامتري tاستيودنت و روش ناپارامتري من- کندال مورد بررسي قرار دادند. نتايج حاصله وجود هيچ نوع روند معني داري را در سري هاي بارش سالانه در ايستگاه‎هاي مورد مطالعه تأييد نکرد اما در سري هاي بارش فصلي، هم روند افزايشي و هم روند کاهشي قابل مشاهده بود.

2-2. آب و هوا یا اقلیم چیست ؟

اقلیم یک واژه عربی است که در زبان فارسی به آن « آب و هوا » گفته می شود و از کلمه یونانی کلیما [1] که به معنی میل بوده و منظور میل خورشید است گرفته شده است. یونانیها معتقد بودند که وقتی میل یا زاویه تابش خورشید کم باشد هوا سردتر بوده و اقلیم متفاوت با جایی خواهد بود که در آن میل خورشید زیاد است. بنابراین مثلاً می گفتند که اقلیم نزدیک استوا به دلیل زیاد بودن میل خورشید گرم و اقلیم نزدیک به قطب در اثر کم شدن میل خورشید سرد است. واژه اقلیم تقریباً در اکثر زبان های دنیا از همین ریشه اقتباس شده است مانند کلیما در زبان فرانسه و کلایمیت [2] در زبان انگلیسی و یا اقلیم در فارسی و عربی که برگرفته از واژه اکلیم می باشد. یونانیها بر اساس همین توجیهات اقلیمی تنوع گیاهان و جانوران و نژادهای انسانی را متاثر از میل خورشید می دانستند و آب و هوای کره زمین را به سه نوع گرم و سرد و معتدل تقسیم می کردند و حتی معتقد بودند که در جنوب خط استوا یک منطقه معتدل و غیر قابل دسترس به نام جنوب یا استرالیا [3] نیز وجود دارد. کلمه شهر در زبان فارسی همان اقلیم را می رساند و اصطلاحاتی مانند هفت شهر و هفت اقلیم در ادبیات ما متاثر از طبقه بندی اقلیمی یونانیها می باشد. اقلیم نتیجه تاثیر توام پدیده های هواشناسی است و حالت متوسط هوا را در یک نقطه دلخواه بدست می دهد. بنابراین وقتی در مورد آب و هوای یک منطقه بحث می کنیم لحظه زمانی را مطرح نمی کنیم. مثلاً اگر گفته می شود که فلان منطقه گرمسیر است حالت کلی آن بوده و ممکن است هوا در همان منطقه در یک سال بخصوص بسیار هم سرد باشد. البته اقلیم معنای گسترده تری داشته و تنها به پارامترهای هواشناسی محدود نمی شود بلکه مجموعه عوامل فیزیکی، شیمیایی، زیست محیطی و فرهنگی را در بر می گیرد. (علیزاده، 1382، 270)

بدیهی است که وضع هوا، پیوسته تغییر می کند، اما معمولاً در هر مکان مشخص، در طول سال یک هوای معین به دفعات بیشتری جابه جا می شود، به طوری که از نظر فراوانی، این هوا در آن مکان نمود بیشتری می یابد و این هوا در هر منطقه، آب و هوای آن منطقه به حساب می آید. پس آب و هوا (اقلیم) عبارت است از هوای غالب در یک محل در دراز مدت. آب و هواشناسی سعی دارد علت وجودی آب و هواها را در هر مکان توجیه کند و تفاوت های مکانی آنها را بر اساس عوامل دینامیک جو و عوامل جغرافیایی روی زمین بیان می کند. در هوا شناسی سعی می شود با استفاده از اصول و مفاهیم فیزیکی و مدلهای تجربی، عناصر و عوامل به وجود آورنده هوا، شناسایی شود تا در نتیجه این شناخت بتوان وضع هوا را در کوتاه مدت پیش بینی کرد. (کاویانی، علیجانی، 1380، 5)

2-3. ماهیت تغییرات اقلیمی

اقلیم هم مانند هوا در حال تغییر است و فقط در مدت زمان طولانی توزیع بهنجار پیدا می کند. در تغییرات آب و هوای یک منطقه یا توزیع آب و هوا در سطح زمین علاوه بر تاثیر عوامل دینامیکی و فیزیکی اتمسفر، ناهمواری سطح زمین، پوشش گیاهی آن، عرض جغرافیایی نیز موثر اند. تعیین آب و هوا احتیاج به جمع آوری دانسته های مربوط به هوا در مدت طولانی و پردازش و جمع بندی آنها دارد امروزه مطالعه همزمان عناصر آب و هوا و تعیین فراوانی تیپ های هوا با کمک کامپیوتر انجام می گیرد.

هرگونه تغییر در موازنه انرژی بین اجزا تشکیل دهنده سامانه منجر به واکنش سامانه اقلیمی شده و تغییراتی را در جهت رسیدن به یک نقطه توازن دیگر ادامه خواهد داد. تغییرات طبیعی که در توازن انرژی رخ می دهد را معمولاً واداشت می گویند. بطوریکه واداشتهایی که سبب تغییر در موازنه تابش گردیده و ضرورتاً موجب تغییر در تابش خالص می شوند را به عنوان واداشت تابشی می شناسند و واحد اندازه گیری آن همانند خود تابش وات بر متر مربع است. این واداشتها می توانند در مقیاس زمانی و مکانی متفاوتی رخ دهند. (عزیزی، 1383، 16)

[1]- klima

[2] - climate

[3] - austeralia