مقاله و تحقیق دانشجویی

پیشینه و مبانی نظری موسیقی و اختلالات یادگیری

تعداد صفحه : 58 قالب ورد قابل ویرایش.

بخشی از متن :

2 مقدمه:

از سال 1950 به بعد، توجه مربیان، روانشناسان و پزشکان به گروه خاصی از کودکان و آموزش آنها معطوف گشت، که از نظر جسمی و مغزی دارای هیچ گونه عارضه ی مشخصی نیستند، ولی دچار نارسایی های ویژه یادگیری و گاهی اوقات نابهنجاری های رفتاری می باشند. متخصصان آموزشی با بسیاری از کودکان روبه رو می شوند که دچار اختالالت یادگیری هستند ولی علم پزشکی هیچ گونه عالمتی از نابهنجاری های عصبی، یا ضایعات مغزی در آنها نمی یابد. این گونه کودکان با وجود هوش بهنجار در یک یا چند زمینه مانند: خواندن، نوشتن، سخن گفتن، فهم ریاضی و غیره دچار ناتوانی یا اشکاالت یادگیری هستند)نادری، نراقی، 1382، ص .)12-11 با اینکه وضعیت کودکان مبتال به اختالالت یادگیری، به تازگی مورد توجه قرار گرفته است اما عالقه در این زمینه پیشینه ای طوالنی دارد. به رغم وجود پیکره ی گسترده ای از ادبیات خاص اختالالت یادگیری، میزان بسیار اندکی از اطالعات جامع در زمینه ی راه های درمانی موثر بر کودکان مبتال به اختالالت یادگیری در دست است؛ در حقیقت هنگامی که دکتر «دوریس جانسون» در سال 1987 تحقیق درباره اختالالت یادگیری را برای کنفرانس بین المللی ناتوانی های یادگیری خالصه کرد، متوجه شد که از چهار صد پژوهش موجود تنها پنج درصد از آنها مرتبط با درمان بوده است)بارابارا و همکاران، 1381،

• .)94-93 کنترل رفتار جهت توسعه مهارت ها و یادگیری در افراد دچار ناتوانی یادگیری ضروری است. موسیقی همراه با نظم و ساختار توام می تواند به عنوان تقویت کننده ای جهت تسهیل رفتار و کنترل تحریکات استفاده می شود)زاده محمدی، .)1380 رشته موسیقی درمانی در حقیقت یکی از شاخه های علوم درمانی است که در آن «موسیقی درمانگر» مانند پزشک که از دارو یا وسایل جراحی استفاده می کند، از موسیقی و فعالیت های گوناگون همراه با موسیقی به عنوان ابزار درمانی استفاده می نماید)نعمتیان، 1378

-2-2 موسیقی:

لغت موسیقی از واژه های هند و اروپایی است. نوشتار آن (Musiqus) با لغت «ذهن(Mind) » هم ریشه است)لطفی، 1377، ص .)104در همه ی تمدن های کهن، موسیقی نه تنها یکی از شاخه های مهم علوم محسوب می شده، بلکه درباره ی جنبه متافیزیکی و ارتباط موسیقی با جسم و روح و روان انسان ها نیزنظرات شگفتی وجود داشته که بخش هایی از آنها حتی به صورت مکتوب به ما رسیده است. در کانون های اصلی تمدن های باستانی )هند و چین،بین النهرین،مصر و ایران( جلوه های متافیزیکی موسیقی و تاثیر گذاری روانی آن، مهمترین جنبه های موسیقی محسوب می شده است. این جنبه ها که در بیشتر موارد در هم تنیده شده اند و از آمیزش آنها تاثیرات غایی و نهایی مورد نطر گرفته می شده است، در دو بعد کلی قابل تفکیک اند: جنبه های عام تاثیر گذاری موسیقی که حاصل از آن بهجت و سرور معنوی انسانی است، جنبه های خاص تاثیر گذاری موسیقی که اختصاصا در حوزه های موسیقی درمانی قابل تبیین است)مرادی، 1389، به نقل از درویشی، 1379، ص 39و.)40 موسیقی شکلی از هنر است که احساس، ادراك، عاطفه و شناخت انسان را بدون نیاز به تکلم و زبان منتقل می کند و موسیقی درمانی به معنای استفاده از موسیقی و برنامه های تنظیم شده موسیقیایی برای توانبخشی تمامی بیماران )جسمی و روانی( است)اشمیت پرز، .)138

-3-2 موسیقی نیاز انسان :

موسیقی نیازی فیزیولوژیک، ذهنی، احساسی، اجتماعی و فرهنگی در زندگی انسان است و از طریق این نیاز ها ریشه گسترده در تار و پود زندگی بشر پیدا کرده است. موسیقی رابطه زیستی و فیزیولوژیک با مغزآدمی دارد.

ریتم، محرك بیولوژیک و ملودی مولد لذت، خوشی و خیال انگیزی است به این دلیل کوچک ترین کنش ریتمیک و نوای موزون روح و جسم را بر می انگیزد و تحریک می کند. از آغاز نوزادی بدون آن که آموزشی در کار باشد توجه به ریتم و ملودی وجود و مغز به هماهنگی، نظم و سازماندهی اصرار و گرایش دارد. بخش های مختلف مغز در تجزیه و تحلیل موسیقی مشارکت دارند. نیمکره چپ مغز با شنیدن موسیقی به تجزیه و تحلیل اصوات موسیقی می پردازد و نیکره راست هماهنگی و کل )گشتالت( صدا و عواطف آن را درك می کند)زاده محمدی، 1380، به نقل از گینز و برادشو، .)1977 به بیانی دیگر نیمکره راست مغز در دریافت کلی پیام های موسیقایی, ترکیب فضایی روابط و درك وحدت موسیقی موثر است. شایان ذکر است کشش های قسمت راست مغز توسط سیستم لیمبیک )مرکز عواطف( توسعه می یابد. و نیمکره راست را در خواندن بدون کالم، درك الگوی کلی، رنگ آمیزی، بلندی صدا، ساختار هارمونی صداها و جنبه غیر کالمی آن موثر می داند. از سوی دیگر موسیقی با عناصر ذهنی مانند تخیل، حافظه،

تداعی، الهام و... در آمیخته که در نتیجه از آن مقوله ای شناختی به وجود آورده است. اما بیش از هر چیزی موسیقی نیاز عاطفی و احساسی است. موسیقی سیستم عواطف )لیمبیک( مغز را به سرعت تحریک می کند و به تحریک احساسی و فرافکنی حالت های درونی و هم حسی منجر می شود و در بسیاری از مواقع زندگی، که کالم و بیان پاسخگو نیست، می تواند موجب همدردی و هم حسی شود و از همه مهم تر احساس ها را وسعت بخشد. همچنین موسیقی نیازی اجتماعی است و همبستگی در ذات مطبوع آن وجود دارد هر جا موسیقی جاری است گروهی در کنار و گرد هم جمعند زیرا موسیقی به راحتی می تواند احساس ها و بیان مشترکی را در جمع به وجود آورد و نیروی عمومی را برانگیزد موسیقی نیروی همدلی است به همین خاطر قدرت وحدت و پیوستگی دارد و از آن می توان در تفاهم اجتماعی و سلیقه ملی بهره جست و محبت و همدلی را در جامعه تقویت کرد. در مقیاس و دیدی وسیع تر موسیقی طنین وحدت عالم است)زاده محمدی، .)1380

فهرست برخی از مطالب :

فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش

-1-2 مقدمه................................................................................................................................... 9

-2-2 موسیقی.............................................................................................................................. 9

-3-2 موسیقی نیاز انسان........................................................................................................... ..10

-4-2 استفاده از موسیقی............................................................................................................. .11

-5-2یادگیری مطالب از طریق موسیقی...................................................................... ............... 12

-6-2 منافع موسیقی در یادگیری مطالب............................................................. ............ ........... .13

-7-2چه سنی برای تربیت موسیقیایی مفید است؟........................................................................ 13

-8-2کودکان و موسیقی............................................................... ................................ .............. 14

-9-2 ریشه ی تاریخی و تحولی موسیقی درمانی به چه زمانی برمی گردد؟.................................. 16

-10-2 موسیقی و پزشکی و روانپزشکی و روانشناسی................................ ............................... 16

-11-2-2 مکانیزم مغزی موسیقی.................................................................................... .......... 18

-12-2-2 آرامش روانی با موسیقی طبیعت.................................................................................. 21

-1-3-2 اختالل یادگیری.................................................................................................. .......... 21

-2-3-2 تعاریف اختالل یادگیری.................................................................................................. 22

-3-3-2 اختالالت یادگیری چگونه تشخیص داده می شود؟.................................................... ...... 24

-4-3-2 ویژگی های ناتوانی های یادگیری.................................................................................. 25

-5-3-2 ناتوانی های خواندن و سایر ناتوانی هایی که اساس آن زبان است................................ .. 26

-2-6-3 اختالالت یادگیری دیداری- حرکتی 26......................................................................... . .....

-7-3-2 انواع اختالالت یادگیری............................................................................... ................ 27

اختالل ریاضی........................................................................................................................ 27

مشکالت دانش آموزان با ناتوانی در یادگیری ریاضی.......................................... ........... ....... 30

موسیقی و مهارت های مربوط به ریاضی.................................................................. ............. 33

-8-3-2 اختالل در خواندن 33................................................................................. ........................

-9-3-2 اختالل در نوشتن 36..... .......................................................................... ...........................

-10-3-2 شناخت اجتماعی 42.............................................................................................. ..........

-11-3-2 اضطراب اجتماعی 46........................................................................................... .........

-12-3-2 استفاده از موسیقی در آموزش................................................................................. ... 47

-13-3-2 کاربرد موسیقی در اختالالت یادگیری........................................................................... 48

-14-3-2 چه کسانی دارای اختالالت یادگیری هستند؟........................................... ..................... .49

-15-3-2 چه عواملی باعث بروز اختالالت یادگیری می شود؟.................................... ................ 49

-4-2 پیشینه تجربی موضوع...................................................................................................... 52

-1-4-2 تحقیقات داخلی.............................................................................................................. .52

-2-4-2 تحقیقات خارجی .. .. 53