مقاله و تحقیق دانشجویی

مبانی نظری وپیشینه تحقیق بلوغ ومرحله نوجوانی در 119 صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.

فهرست مطالب:

مرحله نوجواني:

2-2- اهميت مطالعه دوران بلوغ:

2-2-1- رشد جسماني نوجوان

2-2-2- رشد عقلي يا ذهني

2-2-3- رشد عاطفي

2-2-4- رشد اجتماعي

2-4- تعريف هويت:

2-5- كودك، هويت و نظريه هاي آن:

2-5-1- نظريه روانكاوي:

2-5-2- نظريه يادگيري اجتماعي:

2-5-3- نظريه شناختي:

2-6- نوجواني و هويت:

2-7- جنبه هاي ضمني و آشكار خودآگاهي

2-8- ديدگاه هاي مختلف در ارتباط با هويت:

2-8-3- نقد الگوهاي اريكسون و مارسيا

2-8-4- لووينگر

2-8-5- رويكرد فرايند محوري برزونسكي:

2-8-6- استانلي هال

2-8-7- اتوراتك

2-8-8- اشپرانگر

2-8-9- بلوز

2-8-10- والون

2-9- شكل گيري هويت:

2-10- عوامل مؤثر بر شكل گيري هويت:

2-11- عواملي كه بر رشد هويت تاثير مي گذارند:

2-12- پايگاههاي هويت:

2-13- تعدد هويت‌ها:

2-14- شخصيت و تعلقات اجتماعي:

2-15- تحول هويت در سنين مختلف:

2-16- بحران هويت

2-17- بحران هويت از ديدگاه اريكسون:

2-18- نظر روانشناسان كشور ما درباره تعريف بحران هويت چنين است:

2-19- اختلالات مربوط به هويت:

2-20- جنس و هويت

2-21- پژوهشهاي انجام شده مربوط به هويت در خارج از كشور:

2-22- پژوهشهاي انجام شده مربوط به هويت در داخل كشور:

2-1- مفهوم شناسي دلبستگي:

2-2- مؤلفه هاي اصلي دلبستگي:

2-3- خواستگاه هاي نظري دلبستگي:

2-3-1- مباني روان پويشي نظريه دلبستگي:

2-3-2- نظريه يادگيري:

2-3-3- نظريه تحول شناختي:

2-3-4- نظريه كردارشناسي :

2-3-5- نظريه دلبستگي بالبي

2-4- نظريه دلبستگي تئوري باولبي

2-5- سبك هاي دلبستگي از ديدگاههاي مختلف

2-6- انواع سبك هاي دلبستگي

2-6-1- سبك دلبستگي ايمن :

2-6-2- سبك دلبستگي نا ايمن - اجتنابي

2-6-3- سبك دلبستگي نا ايمن – دو سو گرا

2-7- مراحل شكل گيري دلبستگي در نوزادان

2-8- تحول دلبستگي در نوجواني

2-9- تداوم دلبستگي از كودكي تا نوجواني:

2-10- عوامل مؤثر بر ثبات دلبستگي از كودكي تا بزرگسالي:

2-11- دلبستگي و سازمان شخصيت

2 – 12- دلبستگي و آسيب شناسي رواني در دوره نوجواني

2-12-1- اختلال رفتارهاي ضد اجتماعي:

2-12-2- اختلال بي اشتهايي رواني

2-12-3- اختلال افسردگي

2-12-4- الگوهاي رفتار مرضي در دوره نوجواني

2-12-5- اختلال گسستگي

2-13- پديده‌هاي دلبستگي و گسستگي

2-14- ارتباط دلبستگي، گسستگي و تاريخچه خشونت كودكي:

2-15- معيارهاي تشخيص دلبستگي:

2-16- ارتباط هويت و دلبستگي:

2-17- پژوهش هاي انجام شده مربوط به دلبستگي در خارج از كشور:

2-18- پژوهشهاي انجام شده مربوط به دلبستگي در داخل كشور

2-19- پژوهشهاي انجام شده مربوط به ارتباط هويت و دلبستگي در خارج از كشور:

منابع فارسی

منابع لاتين

بخشی از متن :

مرحله نوجواني:

قبل از بررسي مرحله نوجواني و شرايط و ويژگي هاي آن بهتر است اشاره‌اي به دوران پيش از بلوغ شروع بكنيم. بر حسب نژادهاي مختلف در اوايل سن دوازده يا سيزده سالگي دوران پيش از بلوغ شروع مي شود و تعادل جسمي و روحي كودك به هم مي خورد. تغييرات جسمي عميقي شروع مي شود و بدن كودك شكل ديگري به خود مي گيرد. نيروي او افزايش يافته و خلق و خوي او تعادل كمتري پيدا مي كند. افق زندگي او كه تا آن موقع به خانواده و مدرسه محدود بود وسعت بيشتري پيدا مي كند. تخيلات وي شروع شده و گاه، زيادي آنها تحصيل را مختل مي سازد. اين دوره كه تا پانزده يا شانزده سالگي ادامه دارد به صورت بحران ظاهر مي شود و شايد به اين دليل است كه دانشمندان آن را دوره متشنج زندگي يا دوران منفي خوانده‌اند و اين پيش آهنگ ايام بلوغ و ظهور دوره توليد مثل است.

دوران نوجواني با تغييرات گوناگوني در زمينه‌هاي متعدد همراه است. اين دوران يكي از بحراني ترين ادوار زندگي به حساب مي آيد. در اين كه سن بلوغ در چه زماني آغاز مي شود و در چه زماني پايان مي يابد، اتفاق نظر وجود ندارد و با توجه به اينكه مجموعه‌اي از عوامل زيستي، رواني و اجتماعي در بروز آن مؤثر است، تعيين يك زمان دقيق براي آغاز و پايان آن امكانپذير نيست. (نقل از هژبري، 1383).

2-2- اهميت مطالعه دوران بلوغ:

شايد اين سؤال مطرح مي شود كه چرا مطالعه بلوغ و نوجواني از اهميت خاصي برخوردار است؟ در پاسخ به اين سؤال بايد گفت:

اولاً امروزه عمده نيروي انساني را در اكثر كشورهاي جهان، نوجوانان و جوانان تشكيل مي دهند به طور مثال در كشور خود ما ايران، كه داراي جمعيت جوان است.

ثانياً: با توجه به ويژگي هاي موجود در فرد، در اين دوره بزهكاري و اختلالات شخصيتي بيشتر به چشم مي خورد و اين امر يك واقعيت شناخته شده است. بنابراين شناخت دوران بلوغ و ويژگي‌هايي كه دارا مي باشد باعث ارائه راه كارهاي مناسب براي مقابله با اين نابهنجاري ها در جامعه گردد.

ثالثاً: با توجه به اين كه شخصيت انسان در طي مراحل گوناگون بتدريج شكل مي گيرد، دانستن ويژگي هاي آن باعث مي شود تا ما با برخورد مناسب با نوجوان و هدايت وي باعث شويم تا در مراحل بعدي يعني جواني و بزرگسالي، هدفمند به زندگي خود ادامه دهد. (نقل از هژبري، 1383).

رابعاً: مي دانيم كه يكي از ويژگي هاي مهم در اين دوران مسائل جنسي است، و شناخت نوجوان باعث مي شود تا از انحرافات و لغزشهاي جنسي وي كه در اين دوران به دليل عدم شناخت ويژگي‌ها و خواستهاي نوجوان، فراوان مشاهده مي شود، جلوگيري كرده و با آموزش صحيح، وي را براي شناخت يك زندگي سالم جنسي مهيا سازيم. پس به طوري كه مي توان گفت، هدف از مطالعه اين دوران پي بردن به ابعاد شخصيتي نوجوان، يافتن نيازهاي جسماني و رواني خاص وي و به كار گيري روش هاي مناسب تربيتي با توجه به اين ويژگي‌ها و هدايت وي براي دستيابي به يك زندگي سالم مي باشد. (نقل از هژبري، 1383).

لذا با توجه به مطالب فوق و دريافتن اهميت اين دوران، آن را در ابعاد جسماني، ذهني، عاطفي و اجتماعي به طور مجزا بررسي مي كنيم:

2-2-1- رشد جسماني نوجوان

اكثر نوجوانان دختر و پسر در طي اين مرحله دستخوش دگرگوني هاي زيستي و بدني مي شوند و تقريباً طرح دائمي چهره و بدن آنان نمايان مي شود. پس از آن دگرگوني هاي بدني تا پايان زندگي به آرامي صورت مي گيرد به طوري كه در دوره نوجواني آنچه بيش از همه به چشم مي خورد. بلند شدن طول قد، ازدياد وزن و ظهور ويژگي هاي جنسي در پسران و دختران است. همه اين دگرگوني ها چنانكه مي دانيم معلول تراوش غده‌هاي جنسي، فوق كليوي و بويژه غده هيپوفيز است.

در مرحله نوجواني اعضا گوناگون داخلي، دستگاه استخوان بندي و قواي عضلاني رشد مي كنند و اعمال خاصي را انجام مي دهند. رشد و تكامل بدني در اين دوران از قانونهاي عمومي پيروي مي كند بدين معنا كه قسمت بالاي بدن پيش از قسمتهاي پايين، رشد مي كند چنانكه سطح پيشاني از حيث طول و عرض وسيع مي شود. رستنگاه موي سر عقب مي رود، بيني بزرگ مي شود به طوريكه نوجوان را مضطرب و ناراحت مي‌كند، و دندانهايش كامل و محكم مي شوند، فك بالا پيش از فك پايين، و بازوها و دستها قبل از پاها نمو مي كنند تا اينكه فرد به رشد كامل خود مي رسد.

در دوره نوجواني رشد جسماني سريع، موجب افزايش قد و وزن مي گردد. سرعت رشد دختران با پسران تفاوت دارد. بدين معني كه در پسران از سيزده تا پانزده سالگي است و در چهارده سالگي به حداكثر مي رسد. در اين زمان بر قد پسر، ده تا بيست سانتي متر و بر وزن او هفت تا بيست كيلوگرم افزوده مي شود. سرعت رشد دختر، معمولاً دو سال زودتر از پسر آغاز مي گردد و از يازده تا سيزده سالگي ادامه مي يابد و در دوازده سالگي به حداكثر مي رسد. در دوره نوجواني، دختران در مقايسه با پسران رشد كندتري دارند و بر قد آنان دوازده تا چهارده سانتي متر و بر وزنشان ده تا پانزده كيلوگرم افزوده مي شود. رشد قد پسران در پانزده سالگي و در دختران در سيزده سالگي كندتر مي شود و پس از گذشت سه سال تقريباً متوقف مي شود.

اولين علائم بلوغ در پسران در دستگاه توليد مثل حاصل مي شود كه با رشد سريع بيضه‌ها و رويش موهاي شرمگاه همراه است و اولين انزال نطفه در سنين تقريباً دوازده تا چهارده سالگي به وقوع مي پيوندد.

موهاي زير بغل و صورت نيز معمولاً دو سال پس از روييدن موهاي شرمگاه ظاهر مي شود. در دختران بر جسته شدن پستانها در سن تقريباً يازده سالگي از اولين علائم مشخصه بلوغ به حساب مي آيد. سپس قسمت بيروني دستگاه توليد مثل رشد مي يابد و سرانجام قاعدگي اتفاق مي افتد. كه سن وقوع آن به تغذيه، بهداشت، شرايط اقليمي، نژاد، آموزشها و محركهاي محيطي بستگي دارد و معمولاً در سنين نه تا سيزده سالگي رخ مي دهد. نگرش و طرز تلقي دختر نسبت به قاعدگي خود، در ايفاي نقش مادري و سازگاري اجتماعي و زناشويي آينده او تاثير بسزايي دارد. آموزشها و توصيه هاي تربيتي مفيدي كه از جانب والدين و افراد آگاه در اين زمينه در دسترس نوجوانان قرار مي گيرد مي تواند در پيدايش نگرش و واكنش مطلوب نسبت به اولين قاعدگي مؤثر باشد. دختراني كه از قبل براي وقوع آن آمادگي دارند و اطلاعات لازم را كسب كرده‌اند به راحتي خواهند توانست با مسائل و مشكلات اين واقعه مقابله نمايند. و آنان كه آمادگي و اطلاعات كافي ندارند به هنگام وقوع قاعدگي نسبت به آن احساس تنفر و شرم و خطر مي كنند. قاعدگي در آغاز نامنظم است و با سر درد، كمر درد و شكم درد توأم مي باشد. هم چنين احتلام نيز ممكن است پسر را هراسان و پريشان سازد. در اين مورد نيز ارائه اطلاعات مفيد و ايجاد آمادگي در پسر توسط پدر و افراد آگاه مي تواند باعث تسكين خاطر و آرامش او گردد. (نقل از هژبري، 1383).

2-2-2- رشد عقلي يا ذهني

رشد عقلي يا ذهني در دوران نوجواني سرعت دوران كودكي را ندارد. آنچه دوران نوجواني را از لحاظ رشد عقلي بيشتر مشخص مي كند، گسترش دامنه شناخت نوجوان است. زيرا قسمتي از رشد عقلي نوجوان، نتيجه رشد و نمو سلسله اعصاب و قسمت ديگر محصول تجربه و معرفت است.

نوجوان همزمان با رشد دگرگوني هاي بدني به تلطيف و تكميل ذوق و مهارتهاي عقلي، ادراك نگرش و رغبتهاي خود نيز مي پردازد. البته اين رقابتها و انگيزه‌ها بنا به تغييرات بدني، احساسهاي نيرومندي، واكنشهاي عاطفي و توقعاتي كه براي رسيدن به دوره بزرگسالي به آنان مي رود، دگرگون مي شود.

نوجواني دوران كوتاهي است كه ميان كودكي و بزرگسالي واقع مي شود. در اين دوران وي هرچه بيشتر به سوي مردم، رويدادها و پديده هاي جهان بيرون گرايش پيدا مي كند و فعاليتهاي وي بيشتر در كانون گروه همتايان متمركز مي شود. اين دوران را بايد دوران نوسانها، خيزشها، فعاليتها و رفتارهاي هيجان انگيز به شمار آورد.

با افزايش رشد ذهني در دوره نوجواني، نوجوان به تدريج تفكر عيني و ملموس را رها مي‌سازد، به تفكر انتزاعي و منطقي مي‌پردازد و با تشكيل فرضيه، قادر به استدلال و نتيجه گيري از وقايع و پديده ها مي شود. به عنوان نمونه، جوان مي تواند قوانين متعدد را با يكديگر تلفيق كند و به تاثير حرارت بر آهن پي ببرد. در اين دوران نوجوان براي حل مساله، نقشه و طرحي ذهني دارد و بدون توسل به پديده هاي عيني و ملموس مي تواند فرضيه بسازد و پس از استدلال و تجزيه و تحليل، نتيجه گيري كند و به مفاهيم جديدي دست يابد.

پياژه معتقد است كه تمام اعمال سطحي كه فرد تا پيش از دوازده سالگي انجام مي داد، اكنون جاي خود را به يك طرز عمل منظم و سيستماتيك مي دهند و استدلال را در اين دوره (12 تا 16 سالگي) همان تعميم دادن خصوصيات جزء به كل مي داند. به عبارت ديگر تفاوت كمي بين اعمال فرد در اين دوره و دوره هاي قبل وجود دارد، اين است كه كودك در دوره قبل اعمال را جزء به جزء انجام مي داد و به هيچ وجه فهم كلي از آن نداشت در حاليكه در اين دوره فرد به كمك قياس مي تواند نتايج احتمالي را پيشاپيش، پيش بيني كند. در اين دوره نوجوان نسبت به عمل خود تا حد قابل توجهي بصيرت دارد و از انجام امور به گونه‌اي كوركورانه پرهيز مي نمايد