مقاله و تحقیق دانشجویی

ادبیات نظری وپیشینه پژوهش دولت الکترونیک و پاسخگویی سازمانهاي دولت در 44 صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.

فهرست مطالب و بخشی از متن :

ادبیات نظری وپیشینه پژوهش دولت الکترونیک و پاسخگویی سازمانهاي دولت

فصل دوم ادبیات وپیشینه تحقیق........................................................................................................ 11

بخش اول: دولت الکترونیک........................................................................................................... ..12

-1-1-2 مقدمه........................................................................................................ .................... 12

-2-1-2 پیشینه دولت الکترونیک.................................................................................................... ..13

3- 1- 2 تعاریف دولت الکترونیک.............................................................................................. ..... 16

4- 1- 2 مولفه هاي دولت الکترونیک............................................................................................... 17

5- 1- 2 اصول مورد تأکید در زمینه استقرار دولت الکترونیک............................................................... ..19

6- 1- 2 اهداف دولت الکترونیک..................................................................................................... 20

7- 1- 2 مزایاي دولت الکترونیک.................................................................................................... 21

8- 1- 2 چارچوب ابعاد کلان دولت الکترونیک.................................................................................... 22

9- 1- 2 وضعیت دولت الکترونیک در ایران...................................................................... ................ .23

10-1-2 فرآیند استقرار دولت الکترونیک........................................................................................... 24

11-1-2 نقش دولت الکترونیک در بهره وري..................................................................................... 25

ب

بخش دوم: پاسخگویی.................................................................................................................... 27

-1-2-2 مقدمه............................................................................................................................. 27

-2-2-2 تعاریف پاسخگویی........................................................................................................ ... 27

-3-2-2 مفهوم پاسخگویی.............................................................................................................. 29

-4-2-2 معنی پاسخگویی............................................................................................................... 29

-5-2-2 تاریخچه پاسخگویی در اداره امور عمومی........................................................................... ....29

-6-2-2 عوامل قابل سنجش در پاسخگویی......................................................................................... 31

-7-2-2 پاسخگویی در سازمانها.................................................................................................... ..32

-8-2-2 ضرورت و اهمیت پاسخگویی مدیران در سازمانها................................................................... ..35

-9-2-2 مراحل طراحی مدل فرآیند پاسخگویی..................................................................................... .36

-10- 1-2 انواع و سطوح پاسخگویی................................................................................................ 37

-11- 2-2 کارکرد ها و پیامد هاي پاسخ گویی عمومی......................................................................... .40

-12- 2-2 موانع پاسخگویی مدیران در سازمانها................................................................................. 42

بخش سوم: سابقه تحقیقات و مطالعات انجام گرفته............................................................................... 43

-1-3-2تحقیقات انجام گرفته در داخل کشور........................................................................................ 43

-2-3-2 تحقیقات انجام گرفته در خارج از کشور.

مقدمه:

این فصل به بررسی ادبیات، متون تخصصی و تحقیقات انجام شده در حوزه دولت الکترونیک و پاسخگویی سازمانهاي دولتی پرداخته است تا مبناي تئوریکی تحقیق و پشتوانه علمی فرضیه ها فراهم گردد، لذا جهت دستیابی به این هدف فصل دوم در قالب سه بخش تدوین شده است، بخش اول آن دولت الکترونیک می باشد که به تعریف و پیشینه و همچنین و نظریه هاي استقرار دولت الکترونیک و اهداف و مزایاي آن براي سازمانها پرداخته شده است. بخش دوم، به پاسخگویی و تاریخچه آن و همچنین انواع و سطوح پاسخگویی عمومی پرداخته است. در نهایت بخش سوم با رویکرد مروري بر تحقیقات انجام شده در مقوله دولت الکترونیک و پاسخگویی عمومی با تقسیم بندي آنها در دو دسته تحقیقات انجام شده در خارج کشور و دسته دوم تحقیقات انجام شده در داخل کشور تدوین شده است.

بخش اول: دولت الکترونیک

-1-1-2 مقدمه:

یکی از تغییرات اساسی جامعه امروز، ظهور فناوري اطلاعات و ارتباطات است که منافع زیادي را به همراه دارد. با وجود مزایاي بالقوه متعدد، توسعه و استقرار این فناوري ها براي برخورداري از این مزایا کافی نیست، بلکه فناوري باید به وسیله کاربران به کار گرفته شود(شعبان الهی و همکاران،.(1387

دولت الکترونیک یکی از پدیده هاي مهم حاصل از به کارگیري فناوري اطلاعات و ارتباطات است که پیاده سازي آن تحولی بس عمیق در نحوه زندگی، اداره و رهبري کشورها داشته و ترکیبی از فناوري اطلاعات و شبکه اطلاع رسانی وب است که هدف آن، ارائه مستقیم خدمات به شهروندان، کارکنان دولت، بخشهاي تجاري و سایر بخشهاي دولت است(مقدسی،.(1384

١٢

-2-1-2 پیشینه دولت الکترونیک:

به نظر می رسد که واژه دولت الکترونیک براي اولین بار در ایالات متحده و در سال 1995 بکار گرفته شد(.(Heeks&bailur,2007,p.243 اما هنگامی که وزارت دفاع ایالات متحده در دهه 1960 اینترنت را به عنوان شبکه ارتباطی براي دفاع از اهداف پژوهشی ابداع کرد، هیچ کس در آن زمان تصور نمی کرد که اینترنت چگونه خواهد توانست در سه قرن آینده جوامع را متحول کند. امروزه، اینترنت بخشی از زندگی روزمره تقریباً 400 میلیون نفر انسان در سراسر جهان شده است(.(Stauffacher,2002,p.3 در دهه 1980 که کامپیوتر هاي شخصی ارائه گردید، مدیران دولتی را با یک سیستم فناوري اطلاعاتی شخصی مواجه کرد و بنابراین یک دوره جدیدي از کاربري فناوري اطلاعات در دولت بوجود آمد. از این موقع به بعد، مدیریت فناوري در دستگاه هاي دولتی نا متمرکز گردید. در طول این تمرکز زدایی، این حقیقت مشخص گردید که موضوع فناوري اطلاعات بایستی به صورت متمرکز و یکپارچه در کانون توجه فعالیت هاي دولت قرار

گیرد(.(Yildiz,2007,p.647

قبل از ظهور اینترنت در قبل از دهه 1980، بعضی حکومت ها از تکنولوژي اطلاعات براي بهبود اثربخشی فعالیت ها و ارتقاء ارتباطات داخلی بهره می برند. هرچند، کانون دولت الکترونیک در این دوران در ابتدا داخلی و مدیریتی بود. ورود اینترنت و شبکه گسترده جهانی سرآغازي در کاربرد تکنولوژي اطلاعات از طریق تغییر کانون حکمرانی به ارتباطات خارجی با شهروندان انجامید. انفجار رشد استفاده از اینترنت و سرعت رشد و توسعه بازرگانی الکترونیکی¹ از سوي بخش خصوصی فشاري را بر روي بخش عمومی آورد تا خدمات را به شهروندان به صورت الکترونیکی که اغلب تحت عنوان دولت الکترونیک شناخته می شود، ارائه کند.

فناوري پست الکترونیکی² و گروه خبري³ از اواسط دهه 1980 به منظور توسعه شبکه گسترده جهانی و همچنین در اوایل دهه 1990 فناوري جستجوي وب ایجاد گردید. اینترنت به تدریج در دهه 1990 ، تبدیل به کارایی هزینه و سهل الوصول براي سازمانها به منظور ارتباط مستقیم با شهروندان و ارائه حجم بالاي اطلاعات به مردم گردید(.(Stauffacher,2002,p.8

1. E-Commerce

2. e-mail

3. News Group

١٣

از سویی دیگر سه رویداد مهمی که نقش بسزایی در تاریخچه دولت الکترونیک بازي می کند و مربوط به پروژه سیستمهاي اطلاعات شهري می شود، بدان اشاره خواهد شد. این پروژه ها در بین سالهاي 1973 تا 1978 در دانشگاه کالیفرنیا، ایروین توسط تیمهایی که از چند رشته بهره می گرفتند، اجرا گردید.

این پروژه اولین، بزرگترین و نظامندترین مطالعه تجربی در زمینه خط مشی و پیامدهاي مرتبط با کاربري کامپیوتر در سازمانهاي خدماتی پیچیده محسوب می شد. این پروژه در واقع فرآیندهاي سیاسی و اجتماعی مستمري که در بحث فناوري تأثیر گذار هستند که گه گاهی توسط محیط پیرامون تحت کنترل و شکل گیري می باشند را روشن ساخت. این محققان رویکردي تئوري سیستمهاي باز فناوري و محیط را اختیار کردند و بر تعامل مستمر بین سازمانهاي دولتی و محیط هاي خارجی و داخلی شان تأکید نمودند. آنها به این نتیجه رسیدند که کامپیوتري کردن باعث تقویت قدرت و تأثیر عوامل و گروه هایی که قبلا بیشترین منابع و قدرت را در سازمانها در اختیار داشتند، می شود(.(Yildiz,2007,p.649

دومین رویداد در سال1985، انجمن ملی مدارس اداره امور دولتی پیشنهاد داد که در جهت کامپیوتري کردن، بایستی ابتدا مهارتهاي مرتبط با آن آموزش داده شود. این مهارتها بایستی از طریق اداره کل اداره امور دولتی تحت قالب برنامه هایی، به مرحله آموزش گذاشته شود. این پیشنهادات شامل ارائه یک رشته ي سیر تحول کامپیوتر بصورت اجباري براي تمام دانش آموزان، یک رشته کاربردهاي کامپیوتر به صورت براي تمام دانش آموزش، تمرکز مدیریت اطلاعات در چند دانشگاه و یکپارچگی مهارتها و دانش کامپیوتر در رشته هاي اداره امور دولتی می باشد(.(Yildiz,2007,p.649

سومین رویداد، تحت مقاله اي در سال 1986 توسط بزمن⁴ و برت اشنایدر در مجله اداره امور عمومی¹ به چاپ رسید. این مقاله در واقع سرآغازي در رابطه با کاربرد اینترنت و وب بود و در نهایت مفهوم تکامل یافته دولت الکترونیک در این مقاله ظهور پیدا کرد. تا قبل از آن، فناوري اطلاعات در دولت به طور ابتدایی در بخش هاي داخلی و مدیریتی کاربرد داشت.

بعلاوه با ظهور شبکه ارتباطاتی جهانی² و همچنین نقش فناوري اطلاعات در تحول دولت در دهه 1990 طبق گزارش مجله عملکرد ملی³ در سال 1996 حرکتی به سوي»دولت بازآفرین ⁴« صورت پذیرفت. تصویب برخی قوانین بسیار مهم در طول این دهه از تحول و کاربري فناوري اطلاعات در دولت حمایت و پشتیبانی کرد. در سال 1995 اصلاح قانون کاهش تشریفات اداري(کاغذ بازي) سال 1980، رهنمودي براي

Bozeman and Bretschneider

4.

Public Administration Review

5.

World Wide Web

6.

Nation Performance review

7.

Reinventing Government

8.

۴١

سرمایه گذاري فناوري اطلاعات در دولت و تشویق و ترغیب تسهیم اطلاعات در بین دستگاه ها انجامید. قانون آزادي الکترونیکی اطلاعات 1996، قوانین را براي صدور و دسترسی عموم به آرشیوهاي الکترونیکی دولتی هموار نمود. در سال 1996 قانون اصلاح فرصت کاري و مسئولیت فردي دستگاه هاي خدمات اجتماعی را به آزمودن و اجراي تعهدات اجرایی دولت الکترونیک در سطوح بین دولتی ملزم نمود. در سال 1996، قانون تحول مدیریت فناوري اطلاعات به عنوان سرآغازي در جهت ایجاد شرایطی براي مدیران فناوري اطلاعات در سازمان محسوب شد تا در مورد سرمایه گذاري فناوري در دولت و یکپارچگی فناوري اطلاعات در فرآیندهاي برنامه ریزي استراتژیک اقدامات صورت گیرد(.(libid,p.649

در ماه مارس سال 200، سران دولتهاي اروپایی در لیسبون پرتغال گرد هم آمدند تا در مورد اقتصاد دانایی محور در افق سال 2010 به بحث و گفتگو بنشینند. این استراتژي داراي توانایی رشد اقتصادي مناسب با مشاغل و پیوستگی اجتماعی بیشتر می باشد و همچنین محیط زیست را نیز مدنظر قرار می دهد. لذا در این راستا استراتژیی تدوین که به استراتژي لیسبون معروف گردید. ابعاد این استراتژي شامل موارد زیر می باشد:

1. ایجاد جامعه اي اطلاعاتی براي همه( تحت موضوع طرح اروپایی الکترونیک)

1. توسعه مناطق اروپایی به منظور خلاقیت، نوآوري و تحقیق و توسعه

1. آزادسازي( تکمیل بازار منفرد، کمک هاي دولت و خط مشی رقابتی)

1. ساخت صنایع شبکه اي(در ارتباطات از راه دور، تسهیلات زندگی و حمل و نقل)

1. ارائه خدمات مالی یکپارچه و کارا

1. بهبود محیط بنگاهی( تحت چارچوبی منظم و قاعده مند)

1. افزایش ظرفیت هاي اجتماعی

1. ارتقاء توسعه پایدار(.(IDABC,2005,p.6