مقاله و تحقیق دانشجویی

ادبیات نظری و پیشینه تحقیق مفهوم،راهبردها،مدل ونظریات موثر بر سرمایه گذاری (فصل دوم )

تعداد صفحه :50 قالب ورد قابل ویرایش.

فهرست مطالب و بخشی از متن :

عوامل تأثیرگذار بر انتخاب سهام توسط سرمایه¬گذاران

2-4-1- مفهوم سرمایه¬گذاری

2-4-2- راهبردهای سرمایه¬گذاری

1. راهبرد قدرت نسبی

2. راهبرد سرمایه¬گذاری معکوس

2-4-3- مدل¬های تصمیم¬گیری سرمایه¬گذاران

2-4-3-1- مدل تصمیم¬گیری اقتصادی عقلائی

2-4-3-2- مدل اقتصادی رفتاری

2-4-3-3- مدل نوین مالی

2-4-3-4- مدل / تئوری چشم انداز

شکل (2-2) تابع ارزش

الف- ضررگریزی

ب- حسابداری ذهنی

ج- کنترل شخصی

د- دوری از تأسف و پشیمانی

2-4-4- نظریات تأثیرگذار بر رفتار سرمایه¬گذاران

2-4-4-1- عوامل استراتژیک مکمل در بازار مالی

2-4-4-2- نظریات جمعیتی و مدل¬های آموزشی

2-4-4-3- نظریه بازی¬های هماهنگ

2-4-5- عوامل مؤثر بر سرمایه¬گذاری سهام

الف- درآمد متعلقه به هر سهم (EPS )

ب) سود تقسيمي به هر سهم (DPS )

ج) بازده سهام عادی

د) ريسك سهام

و) نوسان قیمت سهام

ز) روند قیمت سهام

ح) شرایط بازار

ط) طریقه شناخت از شرکت

2-4-5-1- ویژگی¬های سرمایه گذاران

1- تمایل به سرمایه گذاری (تمایل به ریسک)

ابعاد ادراک ریسک

الف) نبود اطمینان در مورد عرضه¬کنندگان سهام

ب) نگرانی در مورد وقایع غیر منتظره

ج) نگرانی درباره نوسانات قیمت سهام

د) بی¬ثباتی نقض قوانین و مقررات در کشور

1. تخصیص سرمایه

2-4-5-2- ویژگی¬های بازار سرمایه

الف) بازده مورد انتظار

ب) اطلاعات عملکرد گذشته

1- نرخ بازده گذشته (بازده تاریخی)

2- درجه نقدشوندگی سهام در گذشته

3- ثبات نسبی سودآوری سهام در گذشته

4- ساختار مالی شرکت

د) عوامل سیاسی کشور

ه) شفاف سازی اطلاعات مالی

و) نوع صنعت

ز) حجم معامله یک سهم

ح) نوع مالکیت شرکت¬ها

ط) مدیریت شرکت

ي) نرخ بهره و سود بانکی

ك) نرخ تورم

ل) شایعات منتشر شده در بورس

م) توصیه کارگزاران

ن) ارتباط کلامی

س) رفتارهای مبتنی بر تجربه و آزمون و خطا

1- دنباله¬روی

2- اعتماد بیش از حد و عکس العمل بیش از اندازه و کمتر از اندازه

3- یافتن نقطه اتکا

4- کلیشه قرار دادن

ن) تعداد سهام در دست عموم

ع) ترکيب سهام¬داران

ف) عمر شرکت و ميزان استهلاک ماشين¬آلات

ص) بازار سرمايه

ق) تصميمات فراملي

جدول (2-2) عوامل تأثیرگذار بر انتخاب سهام سرمایه¬گذاران حقیقی در بورس اوراق بهادار تهران

جدول (2-3) عوامل تأثیرگذار بر تصمیم سرمایه¬گذاران در بورس اوراق بهادار

2-4-5-6- بررسی صورت‌هاي مالي اساسي

2-5-5-7- بررسی نسبت‌هاي مالي

2-5- پیشینه تحقیق

2-5-1- پژوهش¬های انجام شده در ایران

جدول (2-4) فاکتورهای مؤثر بر تصمیم¬گیری سرمایه¬گذاران و اهمیت نسبی هر کدام از آن¬ها

جدول (2-5) رتبه¬بندی گروه¬های تأثیرگذار بر تصمیم خرید و فروش سهام سرمایه¬گذاران فردی

شکل (2-3) مدل تأثیر ارتباطات بازاریابی شرکت¬ها بر تصمیم خرید سهام

شکل (2-4) وضعیت ارتباط عوامل مختلف با نرخ بازده مورد انتظار و تصمیم¬گیری

شکل (2-5) مدل مفهومی پژوهش

2-5-2- پژوهش¬های انجام شده در جهان

شکل (2-6) رابطه بین تصویر و عملکرد

2-6- مدل مفهومی تحقیق

شکل (2-7) عوامل موثر بر تصمیم¬گیری خرید سهام

منابع و مأخذ:

عوامل تأثیرگذار بر انتخاب سهام توسط سرمایه­گذاران

2-4-1- مفهوم سرمایه­گذاری

قبل از بررسی عوامل مؤثر بر تصمیم سرمایه­گذاران در انتخاب یک سهام عادی باید با مفهوم سرمایه­گذاری آشنا شویم. سرمایه گذاری از دیدگاه کلی، به معنای مصرف پول­های در دسترس برای دستیابی به پول­های بیشتر، در آینده است؛ به عبارت دیگر، سرمایه­گذاری یعنی به تعویق انداختن مصرف فعلی برای دستیابی به امکان مصرف بیشتر در آینده. در سرمایه­گذاری، دو ویژگی متفاوت و مهم وجود دارند که عبارتند از: 1- زمان و 2- ریسک. اهمیت این دو موضوع به این علت است که در سرمایه­گذاری، صرف پول، در زمان حال صورت می­گیرد و مقدار آن معین است؛ در حالی که پاداش حاصل از آن، در آینده به دست می­آید و معمولاً با نبود اطمینان همراه است. در بعضی مواقع، ویژگی زمان غالب می­گردد (مانند اوراق قرضه دولتی) و در بعضی مواقع، ریسک از نظر اهمیت مقدم است (مانند برگه اختیار خرید) و در مواقع دیگر هر دو مهم هستند (مانند سهام عادی)(دوف^[1]، 2008).

2-4-2- راهبردهای سرمایه­گذاری

دو راهبرد سرمایه­گذاری غالب که در بازارهای بورس اوراق بهادار به کار گرفته می­شود به شرح زیر است:

1. راهبرد قدرت نسبی

طبق این راهبرد توصیه می­شود سهامی خريداری شود که در دوره گذشته بالاترین بازده را داشته است و سهامی به فروش رسد که در دروه­های گذشته پایین­ترین بازده را کسب کرده است.

1. راهبرد سرمایه­گذاری معکوس

طبق این راهبرد، توصیه می­شود سهامی که در گذشته عملکرد خوبی داشته­اند به فروش رسند و سهامی که عملکرد ضعیفی داشته­اند خریداری شوند. به عبارت بهتر، توصیه می­شود سهامی خریداری شود که در حال حاضر بازار نسبت به آن سهم بسیار بدبین است و سهامی فروخته شود که بازار نسبت به آن بسیار خوش­بین است (نیکبخت و مرادی، 1384).

2-4-3- مدل­های تصمیم­گیری سرمایه­گذاران

2-4-3-1- مدل تصمیم­گیری اقتصادی عقلائی

در مدل­های عقلائی سرمایه­گذاران جهت حداکثر نمودن مطلوبیت کل باید تا جایی بخرند که مطلوبیت نهایی آخرین خرید برابر با قیمت شود هر چه قیمت پایین می­آید برای برابر شدن مطلوبیت نهایی با قیمت پایین­تر سرمایه­گذار به خرید بیشتر تحریک می­شود از آنجا که با کاهش قیمت، میزان تقاضای سرمایه­گذار بیشتر می­شود منحنی تقاضای هر یک از سرمایه­گذاران و منحنی تقاضای کل نزولی خواهد بود در این مدل منظم ساده هر فردی برای حداکثر ساختن سود کل یا مطلوبیت کل تصمیمات عقلایی می­گیرد به این نوع مدل­ها، مدل اقتصادی عقلائی می­گویند(ژنگ و شن،2008^[2]).

2-4-3-2- مدل اقتصادی رفتاری

حرکت کردن به سوی یک مدل اقتصادی رفتاری و بیان تأثیر تصمیمات غیرعقلائی بر قیمت بازار سهام دشوار نیست. فرض کنید سرمایه­گذار، براساس مناسب بودن ریسک و بازده، در خصوص قیمت قضاوت می­کند و فرض کنید سرمایه­گذاران اطلاعات محدودی نسبت به سهام داشته باشند و در مواجهه با دو سهامی که یکسان بنظر می­رسند فرض می­کنند سهام با بازدهی بیشتر بهتر است. این امر برای اقتصاددانان رفتاری، مشکلی پدید نمی­آورد فقط مطلوبیت را تابع درون­زایی از قیمت و بازدهی فرض کرده و بدین­گونه تابع مطلوبیت را اصلاح می­کند(رامچارون و كيم^[3]، 2008).

فرض کنید ورود بعضی از سرمایه­گذاران به بورس بر تقاضای دیگر سرمایه­گذاران اثر بگذارد. همچنین فرض کنید سرمایه­گذاران، تحت تأثیر قرار گرفته و به دیگران توجهی یکسان ندارند، هر چند بعضی از آن­ها ممکن است هوشیارتر به نظر برسند و برخی نیز پرستیژ، ثروت و قدرت بیشتری داشته باشند. باید توجه داشت که ورود این افراد به بازار بورس می­تواند نشانی از بازدهی بالای سهام به دیگران باشد. خرید این افراد ممکن است مطلوبیت در نظر گرفته شده از سهام را برای دیگران تغییر دهد(اهرندسين و كاتچيو^[4]، 2012).

2-4-3-3- مدل نوین مالی

در اقتصاد کلاسیک فرض بر این است که افراد دارای انتظارات ثابت و قابل شناختی هستند و به دنبال به حداکثر رسانی انتظارات خود هستند گروهی دیگر بر این باورند که انسان در عقلایی برخورد کردن با موضوعات با محدودیت­هایی مواجه است. دانشمندانی عقلانیت محدود را به جای عقلانیت کامل در مدل­های تصمیم­گیری پیشنهاد کردند و استفاده از مدل مطلوبیت انتظاری به عنوان مدل رفتار انسان در تصمیم­گیری و بیشینه­سازی مطلوبیت نهایی با تردید رو به رو گردید(استوفمون^[5]، 2008).

2-4-3-4- مدل / تئوری چشم انداز ^[6]

همانطوری­که بیان کردیم، براساس تئوری مطلوبیت مورد انتظار (EUT) سرمایه­گذاران ریسک گریز هستند به این معنی که شیب منحنی مطلوبیت ثروت با افزایش آن کاهش می­یابد اگر چه این تئوری تا مدتها یک تئوری جذاب بوده اما در پیش بینی رفتار افراد حداقل در شرایط ریسکی موفق نبوده است. به همین دلیل تئوری چشم­انداز در سال 1979 ارائه شد. این تئوری نشان می­دهد که چگونه سرمایه­گذاران در برخی موارد مطلوبیت را نادیده می­گیرند. پایه و اساس تئوری چشم­انداز تابع ارزش است که با تابع مطلوبیت در تئوری مطلوبیت مورد انتظار متفاوت است و این تفاوت به خاطر نقطه عطف در تابع ارائه شده است. که نقطه عطف بوسیله اثر ذهنی افراد تعیین می­گردد. براساس تابع ارزش شیب مطلوبیت ثروت قبل از نقطه عطف صعودی و پس از آن نزولی می­باشد و این نقطه عطف می­تواند برای هر فردی متفاوت باشد (امیری و همکاران، 1387).

شکل (2-2) تابع ارزش

(منبع، ازام و كومار^[7]، 2011)

بر طبق شکل بالا؛ زمانی که سرمایه­گذاران در قسمت منفی ثروت (ضرر) هستند از ریسک­گریزی به ریسک­پذیری تغییر جهت می­دهند تا زمانی که دوباره به قسمت مثبت ثروت برسند. هم اکنون این تئوری چهار بخش مهم از ابعاد رفتاری سرمایه­گذاران را در برمی­گیرد که عبارتند از:

الف) ضررگريزي

ب) حسابداری ذهنی

ج) کنترل شخصی

د) دوری از تأسف و پشیمانی (امیرشاهی و همکاران، 1386)

الف- ضررگریزی

زمانی که یک سرمایه­گذار در قسمت منفی ثروت قرار دارد گرایش بیشتری به ریسک کردن دارد در واقع چنین فردی برای گریز از زیان حاضر است ریسک بیشتری بپذیرد.

ب- حسابداری ذهنی

چارچوب­ها و حسابهای ذهنی نیز قسمتی از تئوری چشم­انداز هستند که گرایش افراد به قرار دادن رویدادهای مخصوص، به حسابهای ذهنی متفاوت براساس ویژگی­های ظاهری را مطرح می­کند. ایده اساسی در خصوص حسابداری ذهنی این است که سرمایه­گذاران هنگام تصمیم­گیری تمایل دارند که انواع متفاوت خطرات یا ریسک­هایی که با آنها مواجه هستند را در حساب­های جداگانه در ذهن خود نگه دارند. در واقع حسابداری ذهنی به توضیح این نکته کمک می­کند که در یک دنیای بدون هزینه معاملات و مالیات باز افراد بین سود تقسیمی و سود سرمایه تفاوت قائل می شوند.

ج- کنترل شخصی

تئوری کنترل شخصی در واقع به این نکته اشاره دارد که سرمایه­گذاران گزینه هائی را برای سرمایه­گذاری انتخاب می­کنند که بتوانند شخصاً محدوديتها وكنترلهاي لازم را بر آن اعمال نمايند به همين دليل شاید بتوان گفت که چرا سرمایه گذاران نسبت به سود تقسیمی اینقدر حساس هستند(كوزمين^[8]، 2010).

د- دوری از تأسف و پشیمانی

افراد پس از درک اشتباهاتی که انجام داده­اند معمولاً دچار ناراحتی و پشیمانی می­شوند و این احساس به خاطر نتیجه احتمالی بدی است که یک تصمیم نادرست به بار می­آورد. این پدیده شاید بتواند توضیح دهد که چرا افرادی که در تصمیم­گیری خرید سهام دچار اشتباه شده اند و قیمت سهم آنها کاهش یافته در فروش آن تعلل می­ورزند، چون که می­خواهند نتیجه بد احتمالی، به واقعیت (ضرر حتمی) تبدیل نشود(اسپارا و تيكانن^[9]، 2010).

2-4-4- نظریات تأثیرگذار بر رفتار سرمایه­گذاران

2-4-4-1- عوامل استراتژیک مکمل در بازار مالی

اغلب مشاهده می­شود که سرمایه­گذاری موفق نیازمند آن است که هر سرمایه­گذار حدس بزند که بقیه سرمایه­گذاران چه خواهند کرد. دانشمندی این نیاز را حدس زدن "قصد انعکاسی" دیگران می­نامد. در بسیاری از حالت­ها سرمایه­گذاران این انگیزه را دارند که انتخاب­هایشان را هماهنگ کنند و اقتصاددانان انگیزه­ای که استراتژی دیگران را تقلید می­کند "مکمل استراتژیک" می­خوانند (شمس و عزیزی، 1387).

2-4-4-2- نظریات جمعیتی و مدل­های آموزشی

مدل­های متنوعی ساخته شده­اند که نشان می­دهند که ارزش سهام در حالیکه سرمایه­گذران از یکدیگر تقلید می­کنند چگونه به صورت تصاعدی بیش از اندازه مثبت یا منفی می­چرخد. در این مدل­ها؛ سهامی که توسط عده معدودی از سرمایه­گذاران خریده می­شود به دیگران نیز جرأت می­دهد تا آنها هم بخرند، بخاطر آنکه ارزش واقعی آن سهام وقتی سرمایه­گذاران زیادی آن را می­خرند بالا نمی­رود، بلکه بخاطر اینکه سرمایه­گذاران وقتی مشاهده می­کنند که دیگران آن را می خرند باور می­کنند که ارزش حقیقی آن سهام بالا است. در مدل­های جمعیتی فرض می­شود، سرمایه­گذاران کاملاً منطقی هستند، اما تنها اطلاعات جزئی نسبت به اقتصاد دارند. در این مدل­ها، وقتی تعداد اندکی از سرمایه­گذران مالك چند نوع از سهام مي شوند، اشتیاق دیگران را نیز به خریدن آن سهام تحریک می­کنند. اگر چه این یک تصمیم کاملاً منطقی است، ممکن است به شکل اشتباهی به افزایش زیاد قیمت سهام منجر شود زیرا اولین سرمایه­گذاران ممکن است اشتباه کرده باشند(جين، 2007).

[1] - Doff

[2] - Zheng & Shen

[3] - Ramcharran & Kim

[4] - Ahrendsen & Katchova

[5] - Stoffman

[6] - Prospect Theory

[7] - Azam & Kumar

[8] - Kuzmina

[9] - Aspara & Tikkanen