مقاله و تحقیق دانشجویی

توضیحات:

ادبیات نظری تحقیق چغندرقند، مخازن بانک بذر، گیاهان پوششی

تعداد صفحه : 29

قالب ورد قابل ویرایش.

بخشی از متن :

خلاصه ای از کار:

- خصوصیات گیاهی چغندرقند

چغندر قند با نام علمی Beta vulgaris گیاهی است دو ساله از تیره اسفناج که بصورت گیاهی یکساله زراعت می شود . چغندر قند طی دوره رشد رویشی فاقد ساقه بوده و بصورت مجموعه ای از برگهای بزرگ افقی تا عمودی مشاهده می شود . طول دوره رشد برای تولید قند 6 تا 9 ماه می باشد .

محصول زراعی چغندر ریشه ای است بزرگ و آبدار که شامل سه قسمت است : 1) طوقه که قسمت بالائی ضخیم شده و برگها از آن منشأ می گیرد 2) منطقه کوتاه و صاف در زیر طوقه که گردن گفته می شود . گردن قطورترین منطقه ریشه می باشد ب3) قسمت گوشتی ریشه که ذخیره قند در آن انجام می گیرد . مقدار قند در منطقه گردن و طوقه پایین است مقدار قند در ارقام اصلاح شده به 16 تا 20 درصد می رسد . امراض و کمبود مواد غذایی موجب افزایش ریزیش برگها گشته و عملکرد را پایین می آورد زیرا در این حالت برگهای جدید بوجود می اید که صرفاً بامصرف قند ذخیره شده ریشه رشد می کند . معمولاً ساقه گل دهنده چغنمدر که در سال دوم رشد بوجود می آید از مرکز طوقه رشد می کند گلها کوچک و در روی گل آذین خوشه ای مرکب بطور منفرد با دستجات 2 تا 7 گلی مشاهده می شود خود عقیمی و دگرگشتی بر گیاه حاکم است باد عامل مهم در گرده افشانی بشمار می رود.

...................

- کنترل علفهای هرز

چغندر قند ، بخصص در مراحل اولیه رشد نسبت به رقابت علفهای هرز بسیار حساس است . از حدود یک هفته بعد از سبز شدن فقط می توان بین ردیفها را کولتیواتور زد . علف کشهایی مانند رونیت و اپتام را میتوان قبل از کاشت چغندر پاشید و با خاک مخلوط نمود . علف کش پتانال را می توان بعد از سبز شدن چغندر هنگامی که چغندر حداقل 2 برگ داشته باشد ولی علفهای هرز جوان و کمتر از 4 برگ داشته باشد بکار برد . علف کش پیرامین از برگ وریته علفهای هرز جذب شده و بصورت قبل از کاشت مصرف می شود (نجفی، 1386).

....................

- آفات و امراض

کرم برگخوار چغندر قند یا کارادرنیا Caradrinacxigua : از آفات عمومی محسوب می شود رنگ لارو کارادرنیا بطور معمول سبز است ولی گاهی به رنگ قهوه ای و حتی سیاه دیده می شود لاروهای جوان به پارانیم برگ و لاروهای مسن تر به رگبرگها حمله می کنند در صورتیکه تراکم آفت شدید باشد طوقه نیز مورد تغذیه قرار می گیرد و بوته خشک می شود مبارزه با این آفت عمدتاً از طریق مصرف سموم فسفره مانند دیمکون ، گوزاتیون ، دیپرتکل و یا سوپر اسید انجام می پذیرد .

...................

- بیماریهای مهم چغندرقند

بیماری سفیدک سطحی توسط قارچی بنام Erysiphe betae ایجاد و از مهمترین بیماریهای چغندر قند در ایران محسوب می شود علائم بیماری ابتدا بصورت ظهور پوشش گرد مانندی در سطح زیرین برگ است که در اثر توسعه بیماری به سطح فوقانی برگها نیز گسترش می یابد این پوشش سفید مدتی بعد تغییر رنگ داده و قهوه ای می گردد و در نتیجه برگها شادابی خود را از دست داده و زرد می شوند راه مبارزه استفاده از قارچ کشها مانند سموم گوگردی می باشد .

..................

- تاریخچه كشت و استحصال قند از چغندرقند درجهان

امروز پس از گذشت حدود200‌سال از تاریخچة چغندرقند، حدود 40 درصد از ساكارز مورد نیاز از طریق این گیاه زراعی و 58 درصد نیز از نیشكر تأمین می‌گردد. از لحاظ محدوده‌ی گسترش، چغندرقند گیاهی است طالب شرایط آب وهوای مناطق معتدله، ولی بعلت سازگاری بالای اكولوژیكی، در شرایط متنوع اقلیمی توسعه یافته است بطوریكه امروزه به استثنای استرالیا در 5 قاره جهان كشت می شود. بیشترین میزان سطح كشت آن بین 30 و60 درجه عرض شمالی در اروپا، آسیا، شمال آمریكا، شمال آفریقا و جنوب آمریكا گسترده است و بر حسب شرایط اقلیمی در دو فصل بهار یا پاییز كشت می شود.

سطح زیر كشت چغندرقند درجهان حدود 9 میلیون هكتار است كه حدود 2/7 میلیون آن جمعاً در قارة اروپا و جمهوریهای تازه استقلال یافته شوروی سابق (با5/3 میلیون هكتار كه سالها به عنوان بزرگترین تولیدكنندة شكر در جهان مطرح بود)، قراردارد. امروزه فرانسه در بین كشورهای اروپایی بیشترین سطح زیر كشت چغندرقند را (420 هزارهكتار) به خود اختصاص داده است.

..................

- سطح زيركشت ، ميزان توليد و عملكرد چغندر قند ‌كشور

-سطح زيركشت

سطح زيركشت چغندرقند در كشور حدود 178 هزار هكتار برآورد شده است. استان خراسان با 28/36 درصد از اراضي چغندرقند كشور بيشترين سطح را به خود اختصاص داده است. استانهاي آذربايجان غربي، فارس، كرمانشاه، همدان و اصفهان به ترتيب با 62/16، 44/10 ، 25/6 ، 69/5 و 04/4 درصد اراضي كل كشور رتبه هاي دوم تا ششم را بخود اختصاص داده‌اند. شش استان مزبور جمعاً 32/79 درصد سطح زيركشت چغندر قند كشور را دارا هستند.

....................

- ميزان توليد

توليد چغندر قند كل كشور 93/5 ميليون تن برآورد شده است. استان خراسان با توليد بيش از يك سوم چغندرقند كشور (54/36 درصد) از نظر توليد اين محصول نيز در جايگاه نخست قرار گرفته است و استانهاي آذربايجان غربي، فارس، كرمانشاه، همدان و خوزستان به ترتيب با 52/21، 59/8 ، 61/5 ، 38/4 و 05/4 درصد سهم در توليد محصول چغندرقند رتبه‌هاي دوم تا ششم را بخود اختصاص داده اند.

.......................

- عملكرد در هكتار

عملكرد چغندرقند كشور به طور متوسط 33266 كيلوگرم در هكتار مي باشد. بيشترين و كمترين مقدار عملكرد در كشور به ترتيب با 46160 و 21429 كيلوگرم متعلق به استان هاي خوزستان و آذربايجان شرقي مي باشد (نراقی، 1385).

.......................

- مخازن بذر (بانك بذر)

مخازن بذر ذخيره علفهاي هرز مي‌باشند كه تحت شرايط مطلوب ممكن است با جوانه زدن سر از خاك درآورده با چغندرقند رقابت كنند. اين مخازن در اكثر خاك‌هاي زراعي حاوي مقدار زيادي از علفهاي هرز هستند كه تعداد آنها از 4100 تا 13700 عدد بذر در متر مربع تغيير مي‌كند. تعداد و تركيب بذر علفهاي هرز در هر خاكي متفاوت است ولي رابطه نزديكي با شرايط آب هوايي، خاك، ‌نوع كشت، آماده نمودن زمين و عمليات مديريت علفهاي هرز دارد.

مخازن بذر داراي بذرهايي با سنين متفاوت هستند. طول عمر بذر بر اثر دفن شدن در خاك يا پوشيده شدن توسط بقاياي گياهي افزايش مي‌يابد. تعيين تعداد گونه‌هاي علف هرز ساليانه مزارع و تشخيص قوه ناميه بذرهائي كه نزديك به سطح زمين قرار دارند به مديريت علفهاي هرز بستگي دارد.

...................

- طول عمر بذر

در برنامه ريزي و طراحي سيستم مديريت علفهاي هرز در زراعت چغندرقند مدت زمان خواب بذر علفهاي هرز از اهميت بالائي برخوردار است. به جهت خطر جوانه زدن و سبز شدن بذر علفهاي هرز داخل خاك بايستي با آنها مبارزه كرد. عواملي مانند نوع گياه،‌ عمليات كاشت و ساير عوامل موثر در جوانه‌زني، روي طول دوره خواب بذر موثر هستند. بذر اكثر علفهاي هرز در زمين‌هاي زير كشت عمر طولاني ندارند، متوسط دوره زنده ماندن براي بسياري گونه‌ها كمتر از 6 سال است. در يك بررسي روي طول دوره زنده ماندن بذرهاي دفن شده سوروف در خاك مشخص شد كه تمامي بذرها در مدت 5/5 سال از بين رفته و كمتر از يك درصد بذر گياهاني مانند توق، خرقه،‌و تاج خروس وحشي قوه ناميه خود را حفظ كرده اند.

.................

-پراكنش و اهميت علفهاي هرز از نظر كشاورزي

مشكل علفهاي هرز بر خلاف حشرات بيماريها و نماتدها به حدي است كه در صورت عدم مبارزه با آنها زراعت چغندرقند را از بين خواهد برد. در دنيا حدود 250‌گونه علف هرز مهم وجود دارد كه 60گونه از آنها در اكثر نواحي زير كشت چغندرقند يافت مي‌شوند. حدود 70 درصد علفهاي هرز مزارع چغندرقند پهن برگ و بقيه باريك برگ مي‌باشد. معمولاً كمتر از 10 گونه علفهاي هرز مهم مزارع چغندرقند يافت مي‌شوند. دو گونه علف هرز دائمي آگروپيرون و پيچك صحرايي و ده گياه يكساله،‌ علفهاي هرز مهم مزارع چغندرقند را در جهان تشكيل مي‌دهند.

....................

- مهمترين علف هاي هرز چغندر قند

- ارزن وحشي

گياهي است يکساله با ساقه ايستا نصبتا قوي وانبوه از طوقه به ارتفاع 100-50 سانتي متر ,اين گياه داراي برگهاي کرک دار به عرض 2.5-0.8 سانتي متر و در ازاي 25-10سانتي متر گسترده به طول 10-15 سانتي متر است

- سوروف

از علفهاي هرز يکساله,فاقد زبانک و گوشک بوده و داراي غلاف برگ باز و نيم اغوش و گل آذين سنبله است

-تاج ريزي

.......................

- گیاهان پوششی

به هر گیاهی که سطح خاک را بپوشاند و باعث بهبود باروری خاک شود گیاهان پوششی می گویند.
همواره مهم‌ترین خصوصیت گیاهان پوششی سرعت رشد بالای آنها و ظرفیت پوشاندن خاک می باشد.
گیاهان پوششی، گیاهانی هستند کوتاه و سریع الرشد که حداکثر رشد طولی آنها یک متر می باشد. هرچه گیاه کوتاهتر باشد بعنوان پوشش استفاده بیشتری دارد. اکثر آنها در زمان بسیار کوتاهی، سطح خاک را فرا گرفته و زمین را به خوبی می پوشانند. این گیاهان نسبت به مواد غذایی پر توقع نبوده و آب زیادی لازم ندارند. درعین حال به توجه و مراقبت کمی نیاز دارند.
.................

- بقایای محصولات آللوپاتیك برای كاهش رشد علفهای هرز
یكی از راههای عمومی استفاده از آللوپاتی در سیستمهای مدیریت علفهای هرز، مدیریت بقایای گیاهی پوششی آللوپاتیك در سیستمهای زراعی یكساله و چند ساله است. در طول 10 سال گذشته این رهیافت در بین تولید كنندگان ذرت، سویا و میوه‌های بزرگ و كوچك از جمله انگور و سبزیها مقبولیت روزافزونی پیدا كرده است. بقایای گیاهان پوششی غیرزنده یا جلوگیری كننده در سطح خاك قرار گرفته و محصول بعدی بدون شخم زدن زمین از طریق نشا و یا بذركاری در آن كاشته می‌شود. بقایای گیاهی را می‌توان به طور متناوب در مناطق تحت كشت از طریق شخم نواری با خاك مخلوط كرد به گونه‌ای كه پس از آن استفاده از ادوات و تجهیزات متداول به مشكل روبه ‌رو نشود و قرار دادن بذرهای ریز در زمین برای محصولاتی كه بذر آنها ریز است ممكن باشد. در مورد محصولات چندساله، گیاهان پوششی را می‌توان به وسیله بذرپاشی گسترده، در بهار، پاییز، و یا تابستان مستقر كرد، سپس به كمك علفكش انتخابی جهت ایجاد بقایای غیر زنده (بقایای گیاه پوششی) در اطراف گیاه چند ساله استقرار یافته مانند انگور علفهای هرز را كنترل كرد.
....................

منابع

- خصوصیات گیاهی چغندرقند

چغندر قند با نام علمی Beta vulgaris گیاهی است دو ساله از تیره اسفناج که بصورت گیاهی یکساله زراعت می شود . چغندر قند طی دوره رشد رویشی فاقد ساقه بوده و بصورت مجموعه ای از برگهای بزرگ افقی تا عمودی مشاهده می شود . طول دوره رشد برای تولید قند 6 تا 9 ماه می باشد .

محصول زراعی چغندر ریشه ای است بزرگ و آبدار که شامل سه قسمت است : 1) طوقه که قسمت بالائی ضخیم شده و برگها از آن منشأ می گیرد 2) منطقه کوتاه و صاف در زیر طوقه که گردن گفته می شود . گردن قطورترین منطقه ریشه می باشد ب3) قسمت گوشتی ریشه که ذخیره قند در آن انجام می گیرد . مقدار قند در منطقه گردن و طوقه پایین است مقدار قند در ارقام اصلاح شده به 16 تا 20 درصد می رسد . امراض و کمبود مواد غذایی موجب افزایش ریزیش برگها گشته و عملکرد را پایین می آورد زیرا در این حالت برگهای جدید بوجود می اید که صرفاً بامصرف قند ذخیره شده ریشه رشد می کند . معمولاً ساقه گل دهنده چغنمدر که در سال دوم رشد بوجود می آید از مرکز طوقه رشد می کند گلها کوچک و در روی گل آذین خوشه ای مرکب بطور منفرد با دستجات 2 تا 7 گلی مشاهده می شود خود عقیمی و دگرگشتی بر گیاه حاکم است باد عامل مهم در گرده افشانی بشمار می رود (کولیوند، 1366).

تجمع قند در بعضی از دوره های رشد تحت تأثیر دو عامل به حداکثر میزان خود می رسد 1) آهسته و کند شدن رشد برگها و ریشه 2) تعادل مطلوب بین فتوسنتز و تنفس بعلت روزهای آفتابی و روشن که موجب بالایی فتوسنتز می گردد و شبهای خنک که تنفس را پایین نگه می دارد . چغندر قند سازگاری وسیعی به شرایط محیط متنوع دارد به سرما و گرما نسبتاً مقاوم است تحمل خشکی را دارد به شوری خاک نیز مقاوم است . عوامل محیطی مانند حرارت ، نور ، طول روز و رطوبت خاک تا حد زیادی تعیین کننده نحوه رشد و ذخیره قند در ریشه می باشد . خاکهای بارور ،‌دارای زهکشی خوب ، بافت متوسط و اسیدیته خنثی تا کمی قلیایی برای چغندر قند ایده آل است . عملکرد در خاکهای نیمه سنگین بشرط وجود زهکشی خوب نیز مطلوب می باشد (کولیوند، 1366).

- کنترل علفهای هرز

چغندر قند ، بخصص در مراحل اولیه رشد نسبت به رقابت علفهای هرز بسیار حساس است . از حدود یک هفته بعد از سبز شدن فقط می توان بین ردیفها را کولتیواتور زد . علف کشهایی مانند رونیت و اپتام را میتوان قبل از کاشت چغندر پاشید و با خاک مخلوط نمود . علف کش پتانال را می توان بعد از سبز شدن چغندر هنگامی که چغندر حداقل 2 برگ داشته باشد ولی علفهای هرز جوان و کمتر از 4 برگ داشته باشد بکار برد . علف کش پیرامین از برگ وریته علفهای هرز جذب شده و بصورت قبل از کاشت مصرف می شود (نجفی، 1386).

- آفات و امراض

کرم برگخوار چغندر قند یا کارادرنیا Caradrinacxigua : از آفات عمومی محسوب می شود رنگ لارو کارادرنیا بطور معمول سبز است ولی گاهی به رنگ قهوه ای و حتی سیاه دیده می شود لاروهای جوان به پارانیم برگ و لاروهای مسن تر به رگبرگها حمله می کنند در صورتیکه تراکم آفت شدید باشد طوقه نیز مورد تغذیه قرار می گیرد و بوته خشک می شود مبارزه با این آفت عمدتاً از طریق مصرف سموم فسفره مانند دیمکون ، گوزاتیون ، دیپرتکل و یا سوپر اسید انجام می پذیرد .

بید چغندر قند یا لیتا پروانه کوچکی است با نام علمی wcellatella scrobipalpa از آفات خصوصی چغندر قند است لارو کامل این حشره از جوانه های مرکزی تغذیه می نماید مبارزه با این حشره عمدتاً با استفاده از سموم شیمیایی فسفره مانند گوزاتیون ، دیمکون انجام می شود .

از جنس آگروتیس Agrotis چند حشره با اسامی شب پره زمستانی Agrotis seaetum کرم آگرویتس A.ypsilon ، آگرویتس A.nigrum و شب پره آگرویتس A.pronuba به چغندر حمله می کنند این آفات به برگها ، دمبرگها و طوقه چغندر حمله می کند و موجب خشک شدن گیاه جوان می گردد مبارزه با حشرات جنس آگرویتس عمدتاً با استفاده از طعمه مسموم انجام می شود .

کک چغندر با نام علمی chaetocnema tibialis یکی از آفات مهم چغندر در ایران محسوب می شود . خسارت به چغندر توسط حشره کامل که سوسک کوچکی به طول 2 میلیمتر است می باشد کک به برگهای جوان حمله و آنها را مشبک می سازد . برای مبارزه می توان از سمهای فسفره استفاده نمود . مگس چغندر با نام علمی Pegomyia betae مگس کوچکی است بطول تقریباً 5 میلیمتر که لارو آن به چغندر آسیب می رسانند قسمتهای آلوده ماننده تاول باد می کند و زرد رنگ می شود که در نتیجه برگها خشک شده و از بین می رود مبارزه با این آفت از طریق سموم فسفره مانند دیازینون یا دیمتوات بصورت سمپاشی می باشد .

شته سیاه باقله با نام علمی Apbis fabae از افات عمومی محصولات زراعی است این شته بین 5/2 تا 3 ملیمتر طول داشته و به رنگ سیاه براق و گاهی تا سبز زیتونی دیده می شود این شته از شیره پرورده گیاه تغذیه و باعث پیچیدگی ، پژمردگی و زردی برها و حتی خشکیدن آنها می گردد با این آفت می توان با سموم متاسیستوکس ، دیمتوات و سوپر اسید مبارزه کرد (بازوبندی و میبدی، 1385).

- بیماریهای مهم چغندرقند

بیماری سفیدک سطحی توسط قارچی بنام Erysiphe betae ایجاد و از مهمترین بیماریهای چغندر قند در ایران محسوب می شود علائم بیماری ابتدا بصورت ظهور پوشش گرد مانندی در سطح زیرین برگ است که در اثر توسعه بیماری به سطح فوقانی برگها نیز گسترش می یابد این پوشش سفید مدتی بعد تغییر رنگ داده و قهوه ای می گردد و در نتیجه برگها شادابی خود را از دست داده و زرد می شوند راه مبارزه استفاده از قارچ کشها مانند سموم گوگردی می باشد .

بیماری لکه گرد برگ چغندر یکی از بیماریهای مهم چغندر در نواحی گرم و مرطوب است که توسط قارچی بنام Cercospora beticola ایجاد می شود . علائم بیماری پیدایش لکه های گرد کوچکی به قطر 2 تا 5میلیمتر به رنگ خاکستری یا قهوه ای مایل به خاکستری با حاشیه قرمز متمایل به قهوه ای روی برگها می باشد .

کنترل بیماری با ضد عفونی بذر با فرمالین و سمپاشی مزرعه با ترکیبات مس مانند کوپر اویت انجام می شود . بیماری پوسیدگی ریشه چغندر قندر ظاهراً توسط قارچهای مختلفی تولید می شود این بیماری پس از تشکیل ریشه غده ای به چغندر حمله و موجب پوشیدگی ریشه در ناحیه طوقه می گردد . راه مبارزه با آن با انتخاب ارقام مقاوم و استفاه از قارچ کشها مانند تترا کلرو سوپرایکس و ریزکتول کمبی امکان دارد(شیخ بیگلو، 1381).