مقاله و تحقیق دانشجویی

توضیحات :

ادبیات نظری تحقیق جوانان روستایی و اشتغال کشاورزی در 43 صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.

بخشی از متن :

مقدمه

جوانان از مهم ترین نیروهای توانمند، غیر قابل انکار و منابع یک کشور هستند و می توانند به توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور کمک کنند. علاوه بر تعداد زیاد جوانان، آنان پر انرژی و شجاع هستند و به شمار ایده های جدیدی می باشند که می توانند به تغییرات توسعه اقتصادی اجتماعی، در صورتی که به خوبی هماهنگ و درگیر در فعالیت های اقتصادی کشور شوند پاسخ دهند(مسیگوا و کیپشا^[1]،2013). به طور کلی، جوانان دارایی هایی هر کشور هستند. آن ها نه تنها قانونی به عنوان رهبران آینده در نظر گرفته شده اند، بلکه آن ها بزرگترین سرمایه ها برای توسعه یک کشور هستند. سرمایه گذاری بر روی جوانان تنها راه برای حصول اطمینان از رشد و توسعه آینده هر کشوری است(ایمه^[2]،2013) و امروزه اشتغال جوانان برای هر کشوری در جهان از اهمیت خاصی برخوردار است (اودهیمبو،2006). بخش كشاورزي از نظر توان اشتغالزايي داراي اهميت ويژه اي مي باشد به طوري كه ملور^[3]( 2003) در مطالعه خود نشان مي دهد كه در حدود دو سوم رشد فرصت هاي شغلي به طورمستقيم و غير مستقيم به بخش كشاورزي برمي گردد(سلامی و انصاری،1388). به عقیده هال^[4] (2013) شرکت جوانان در بخش کشاورزی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه بسیار پایین است، اساسا به این دلیل که این بخش به دلیل ریسک، بی کفایتی، هزینه و ماهیت کار فشرده غیرجذاب است(تیجانی^[5]، 2014). از این رو تاثیر مهاجرت روستا به شهر در میان جوانان بر کشاورزی و توسعه روستایی را نمی توان نادیده گرفت(پام^[6]، 2014). بنابراین اشتغال جوانان و رابطه آن با توسعه پایدار روستایی و کشاورزی موضوعی است که به طور روزافزون مورد توجه کشورهای در حال توسعه و جوامع بین المللی قرار گرفته است(همتی و همکاران، 1386).

- جوان و جوانی

بنا به گفته گوبلی^[7](1996) تا به حال تعریف جامعی از واژه ی جوان ارائه نشده است. این واژه به شکل های گوناگون مورد بحث قرار گرفته است. گاهی به عنوان یک گروه سنی خاص، گاهی به عنوان مرحله ای از زندگی و گاهی نیز نوعی نگرش تلقی شده است. در کشورهای گوناگون دامنه سنی مختلفی را برای این موضوع در نظر گرفته اند(ابدی و زمانی، 1386). بنا به تعريف سازمان ملل متحد قشر جوان كساني هستند كه در گروه سني ١٥ تا ٢٤ سال قرار دارند(بات و همکاران^[8]، 2011). شینگی نیز در کتابش به نام" آموزش، شغل و چشم انداز اجتماعی" جوان را دامنه ی سنی 13 تا 15 سال قرار می دهد. همچنین فائو در برنامه ریزی های جهانی خود دامنه ی سنی 10 تا 25 سال را جوان می نامد (ابدی و زمانی، 1386). در حالی که کشورهای مشترک المنافع جوانان را 15 تا 29 سال می دانند. همچنین برای اهداف سیاسی، محدوده سنی می تواند حتی گسترده تر باشد. به گفته مکاندری (2000)در برخی از کشورهای آفریقایی مانند غنا، کنیا و تانزانیا تعریف مورد استفاده برای اهداف سیاسی بین 15 سال تا 35 سال، در نیجریه، آن را به محدوده 12 تا 30 سال و سیاست ملی جوانان آفریقای جنوبی جوانان به عنوان یک فرد بین سنین 14 تا 35 سال تعریف می کند(بوسومپم و همکاران، 2011). همچنین به گفته ایمه جوان (مرد یا زن) بالاتر از ده اما زیر سی سال سن دارند(ایمه،2013).

جواني دوره اي از زندگي است كه در آن فرد آرزوها، انتظارات، آرمان ها و انرژي زيادي دارد. در ميان كودكي و بزرگسالي و هنگامي است كه مردان و زنان، بسيار مشتاق و علاقه مند به تأمين آينده ي خود و همچنين همكاري و كمك به خانواده، اجتماع و جامعه هستند. اين مرحله از زندگي، در تصميم گيري افراد جوان، دست يابي به اشتغال مولّد و كارمناسب و آبرومند بسيار مهم است. در 10 سال آينده در سطح جهان، يك ميليارد نفر به سنِّ جواني و كار خواهند رسيد، ايجاد فرصت هاي اشتغال مولّد و كار مناسب براي جوانان يكي از چالش هاي اساسي اجتماعي، ملّي و جهاني است و جاي تعجب نيست كه اين مسئله يكي از موارد مهمِّ مورد بحث در نشست ها و جلسه هاي جهاني باشد(دادورخانی و همکاران،1390).سرمایه انسانی در جوانان شکل گرفته است بنابراین از عوامل مهم تعیین کننده رشد بلند مدت است که یک ملت می تواند بر روی آن سرمایه گذاری و تکیه کند(ایمه،2013). به عبارت دیگر جوانان نشان دهنده ذینفعان بسیار مهم در هر جامعه هستند. آنها نه تنها آینده هر کشور، بلکه سهامداران عمده و منبع مفید در ملت سازی هستند(اکفور^[9]، 2011). در این پژوهش نیز با توجه به مطالب ذکر شده و جایگاه مهم جوانان در جامعه، این قشر به صورت خاص در جامعه ی روستایی مورد مطالعه قرار گرفته است.

- جوانان روستایی

امروزه جوانان روستایی بخش عمده ای از جمعیت و نیروی کار جامعه را تشکیل می دهند و به عنوان بازوی کار در بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده های روستایی نقش ارزنده ای دارند (شهبازی،1384). از این رو می توان گفت جوانان از سرمایه های انسانی مهم هر کشور بوده و موتور محرک و قوای اصلی نیروی انسانی فعال را تشکیل می دهند. سرمایه گذاری خرد و کلان کشور عمدتا رو این قشر از جامعه انجام می شود و رسیدن به توسعه همه جانبه و پایدار با اتکا به این قشر امکان پذیر است(خواجه نوری و سروش،1385). کمک به جوانان برای تحقق بخشیدن به پتانسیل کامل خود با به دست آوردن دسترسی به اشتغال مولد و کار مناسب پیش شرط لازم برای ریشه کن کردن فقر، توسعه پایدار و صلح پایدار است، بنابراین برنامه های اشتغال جوانان می تواند پشتیبانی، مفید برای افراد جوان که موانع خاص در بازار کار روبرو هستند فراهم کند(کونجارت، 2009).

- شغل و اهمیت آن

شغل انسان، یکی از عوامل بسیار مهم و سرنوشت ساز در زندگی شخصی فرد به شمار می رود(کاوه،1386). نقش اشتغال در پویایی زندگی انسان انکارناپذیر است و می توان آن را کانون ارتباطات انسانی و اجتماعی تلقی نمود(احمدی و یزدخواستی،1385). انتخاب شغل مناسب و زندگی شغلی امر مهمی برای افراد محسوب می شود. فرد با انتخاب یک نوع شغل علاوه بر این که شغلی را انتخاب می کند، سبک زندگی مخصوصی را نیز انتخاب می کند. همچنین انتخاب شغل تعیین می کند که فرد ازکدام یک از توانمدی ها و استعدادهایش بهره بگیرد و از کدام یک چشم بپوشد، در نتیجه انتخاب شغل تا حد زیادی آینده فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. بنابراین با شناسایی و هدایت تمایل های شغلی افراد می توان به آنان کمک کرد تا بیشترین سودمندی را برای خود و جامعه داشته باشند(باوی و همکاران،1388).

- اهمیت کشاورزی

کشاورزی از مهم ترین بخش های اقتصادی کشور است و نقش آن در توسعه و ثبات اقتصادی و سیاسی و نفوذ بین المللی انکار ناشدنی است. توسعه ی کشاورزی مهم ترین اولویت در برنامه های توسعه ی ملی کشورهای در حال توسعه محسوب می شود(کلر^[10]،2001). از این رو کشاورزی صنعت ضروری برای بسیاری از کشورها است. در جهان غرب، سهم بخش کشاورزی در تولید ناخالص داخلی کل^[11] کمتر از 4 درصد است، اما نزدیک به 50 درصد از تجارت کشاورزی در سراسر جهان توسط کشورهای توسعه یافته انجام می شود(نامویتوم و باگسون، 2013). بر اساس مطالعه سلامی^[12]( 2004) توسعه بخش کشاورزي در ايران درآمد بيشتري را نسبت به ساير بخش ها براي خانوارهاي کم درآمد روستايي ايجاد مي کند. نتايج مطالعه بانوئی^[13] (2005) نيز حاکي از آن است که توسعه بخش کشاورزي و صنايع وابسته به آن ضمن اينکه درآمد بيشتري نسبت به ساير بخش ها ايجاد مي کند، موجب کاهش شکاف درآمدي بين خانوارهاي شهري و روستايي مي شود (سلامی و انصاری،1388). به گفته ی بانک جهانی (2011) در ایران سهم شاغلان بخش کشاورزی طی سال های 76 تا 90 کاهش چشمگیری داشت به طوری که از 2/25 درصد در سال 76 به 6/18 درصد در سال 90 کاهش یافته که این کاهش در بخش شهری اتفاق افتاده است. در این دوره ی زمانی، سهم شاغلان بخش خدمات از 2/43 درصد به 48 درصد و سهم شاغلان بخش صنعت از 6/31 به 4/33 درصد افزایش یافته است. به عبارت دیگر با وجود ظرفیت های موجود در بخش کشاورزی، سهم آن در اشتغال کاهش یافته است در حالی که طبق اطلاعات بانک جهانی، بخش کشاورزی ایران تنها 22/10 درصد از ارزش افزوده کل را به خود اختصاص می دهد(سروری و همکاران،1392). شاید یکی از دلایل آن، این باشد که امروزه جوانان به دنبال انتخاب امرار معاش در بخش کشاورزی نیستند (لیوی و اسمیت، 2010). اما چه دلایلی وجود دارد که جوانان تمایل به اشتغال در حرفه ی کشاورزی نمی باشند؟

- جوانان و انتخاب شغل کشاورزی

برای گسترش و توسعه ی بخش کشاورزی، به عنوان یکی از محورهای توسعه ی اقتصادی و اجتماعی کشور، به مجموعه ای از نیروهای خلاق، آموزش پذیر، ریسک پذیر، پویا، شاداب و ... نیاز است این ویژگی ها نیز اغلب در جوانان وجود دارد و به طور معمول جوانان آمادگی بیشتری برای انتقال این ویژگی به درون یک مجموعه دارند و این در حالی است که امروزه جمعیت شاغل در بخش کشاورزی به سالخوردگی گراییده است(رمضانیان،1380). اگر چه کشاورزی بخش مهم در میان بخش های مختلف برای اقتصاد روستا است اما بسیاری از جوانان علاقه مند به اشتغال در بخش کشاورزی نیستند که از دلایل آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- بازده پایین کشاورزی
- فصلی بودن کشاورزی
- بخش های ویژه کار
- غیر قابل پیش بینی بودن آب و هوا
- سیستم های غیر قابل اعتماد بازار و بازاریابی
- سیاست های ضعیف دولت (اودهیمبو،2006).

جوانان روستايي کشاورزي را شغلي با درآمد کافي براي رفع نيازهاي ضروري زندگي امروزي نمي دانند؛ زیرا رضايت بخشي درآمد کشاورزي را در حدي کم دانسته و اذعان می دارند که هر چند، مي دانند کشاورزي شغلي با ارزش است و از اين راه، مي توان به جامعه خدمت کرد، اما نيازهاي اقتصادي آنها با انتخاب شغل کشاورزي کمتر برآورده مي شود (علی بیگی،1387). از طرفی كشاورزي از جايگاه ارزش شغلي مناسبي در جامعه برخوردار نيست (خوي نژاد و ميرزائي فيض آبادي، 1385).

1-Msigwa & Kipesha

2-Emeh

3-Mellor

4-Hall

5-Tijani

1-Pam

2-Gobeli

3-Butt et al

1-Okafor

1-Clare

2-GDP

3-Salami

4-Banouei