مقاله و تحقیق دانشجویی

توضیحات :

ادبیات نظری تحقیق تعاریف ومفاهیم و دیدگاه ها و سازگاری در 35 صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.

بخشی از متن :

خلاصه ای از کار:

مقدمه:

امروزه در دنیایی زندگی می­کنیم که بیش از هر زمان دیگری نیازمند انعطاف­پذیری و سازگاری فردی و اجتماعی هستیم. این امر به علت تغییرات بسیار زیاد و چالش­هایی است که در اثر پیشرفت تکنولوژی و گسترش زندگی مدرن ایجاد شده است. در چنین شرایطی بدون شک داشتن سازگاری و انعطاف­پذیری می­تواند نقش به­سزایی در بهبود و سلامت زندگی افراد داشته باشد. سازگاری کمک زیادی به برآورده شدن نیازهای محیطی می­کند. این امر با افزایش توانایی در کنترل تکانه­ها، هیجان­ها یا نگرش­ها انجام می­شود. حال اگر به هر علتی فرد از برقراری ارتباط با دیگران و محیط اجتماعی خود ناتوان باشد. یا به­ عبارتی، جریان سازگاری مختل شود، رفتارهای ناسازگارانه یا اختلالات رفتاری به­وجود می­آید (ثابتی و شهنی­ییلاق، 1377). از طرف دیگر، با توجه به نظریه­ی تکامل، آن دسته از افرادی که توانایی سازگاری بالاتری دارند می­توانند با محیط اطراف خود ارتباط بهتری برقرار کنند و بر تغییرات محیط غالب شوند. افراد سازگار، علاوه بر کنار آمدن با شرایط محیطی و تغییرات، به نفع خود بهره­برداری می­کنند. البته در نظریه­ی تکامل، این موضوع به این شکل شرح داده می­شود که محیط به افراد سازگار اجازه­ی تکامل و گسترش نسل می­دهد. باتوجه به تغییر شرایط در عصر جدید، بررسی سازگاری از جنبه­های مختلف اهمیت می­یابد تا افراد بتوانند متناسب با شرایط جدید سازگاری پیدا کنند (سیمونت[1]، 2010)،

................

ناسازگاری

ناسازگاری تغییر یا برگشتی در رفتار یا هیجانات را گویند که در پاسخ به تغییر زیست- محیطی خاص در زندگی فرد به­وجود می­آید. یک نوجوان به مسأله­ی تغییر با تلاش و کوشش واکنش نشان خواهد داد، زیرا با آن­چه او به صورت نرمال در نظر می­گیرد متفاوت است. به جهت عدم درک درستی که نوجوان می­تواند از تغییر در حال وقوع داشته باشد، ناسازگاری به انواع و صورت­های گوناگون مثل اضطراب، افسردگی، پرخاشگری و یا رفتارهایی غیرعادی که مختص یک فرد در دوران بلوغ نیست دیده می­شود. یک کودک یا نوجوان ناسازگار می­تواند یک یا همگی این ویژگی­ها را از خود بروز دهد:

-­ آرام، تحریک­پذیر، مضطرب و یا گوشه­گیر به نظر می­رسد.

-­ در برابر به خواب رفتن مقاومت می­کند.

­-­ اوقات تلخی­های مکرر در رفتار او دیده می­شود.

-­ سیر قهقرایی در توانایی رفتن به توالت به صورت مستقل دارد.

-­ افزایش اضطراب جدایی در او مشاهده می­شود.

-­ اقدام به ارتکاب رفتارهای غیرمعمول در میان جمع می­کند؛ مانند ضربه زدن یا گاز گرفتن کودکان و همسالان دیگر (هولمن، وولف- کریستنسن، مولینز و ویزنیوسکی[2]، 2011).

...............

تعریف و اهمیت سازگاری

سازگاری، به­طور خاص توسط روان­شناسان طرفدار نظریه­ی تکامل مورد بررسی قرار گرفته و به­صورت قدرت کنار آمدن با شرایط محیطی، با هدف زنده ماندن و تولید مثل تعریف شده است. به­طورکلی در نظریه­ی تکامل، سازگاری توانایی انعطاف نسبت به تغییر شرایط نیز تعریف شده است. همچنین از دیدگاه یادگیری اجتماعی سازگاری رفتاری است که شایستگی فرد و میانگین توانایی او را نسبت به گذشته خود و اطرافیان افزایش می­دهد و چون محتوای یادگیری اجتماعی به صورت ژنتیکی نیست، رفتار مناسب فرد با پیامدهای اجتماعی پاسخ داده شده و انتخاب می­شود. به­عبارت دیگر این رفتار تقویت شده و فرد می­آموزد که با تکرار آن نتیجه­ی مطلوبی به­دست خواهد آورد (باربر[3]، 2010).

................

دیدگاه­های مختلف در مورد سازگاری

دیدگاه لازاروس

لازاروس[4] (1984، به نقل از سیمونت، 2010)، سازگاری را به­صورت راهبردهای شناختی- رفتاری برای کنار آمدن و هماهنگ شدن با موقعیت­های زندگی، به­منظور مدیریت استرس و شناخت عوامل ناتوان­کننده در آن موقعیت­ها می­داند. لازاروس و فولکمن[5] (1984، به نقل از کاویانی، پورناصح، صیادلو و محمدی، 1386)

.................

دیدگاه آلپورت

آلپورت[6] شخصیت را سازمانی پویا از ویژگی­های جسمی و روانی افراد در نظر می­گیرد که تعیین­کننده نحوه­ی سازگاری اختصاصی آن­ها با محیط می­باشد (اسندروف و دنیسن[7]، 2006). وی بیان می­کند که شخصیت چیزی

...........

دیدگاه نظریه­پردازان شخصیت

اهمیت سازگاری در شخصیت تاحدی است که در بعضی از تعریف­های شخصیت، برای پاسخ به ویژگی­های متناقض شخصیت، نظیر ثبات و پایداری و در عین حال تغییرپذیری و غیر قابل پیش­بینی بودن رفتار انسان، از مفهوم سازگاری استفاده می­شود (پورشهریار، رسول­زاده، طباطبایی، خداپناهی و کاظم­نژاد، 1387). اهمیت سازگاری در شخصیت به حدی است که نمی­توان این دو مفهوم را از یکدیگر جدا کرد (اُذِر و بنت- مارتینز[8]، 2006).

............

دیدگاه مازلو

مازلو[9] (2000) معتقد است وقتی احساس احترام درونی می­کنیم و یا به خود احترام می­گذاریم، احساس ایمنی درونی و اعتماد به خویش می­یابیم و خود را ارزشمند و شایسته احساس

..........

دیدگاه پیروان مذهب

رفتارها و عقاید مذهبی، تأثیر مثبتی در معنی­دار کردن زندگی دارند. رفتارهایی از قبیل توکل به خداوند، عبادت، زیارت

...........

مدل سازگاری رُی

مدل سازگاری رُی افراد و گروه­ها را به­صورت سیستم­های انطباقی در نظر می­گیرد که رفتارشان در پاسخ به تغییر شرایط محیط است و برای بررسی تصمیم­گیری­ها در سازمان­ها و ادرات مورد استفاده قرار گرفته است. این مدل سه نوع محرک محیطی را مشخص می­کند که....

.............

دیدگاه جامعه­شناسی

در دیدگاه جامعه­شناسی به جای اصطلاح سازگاری از دو اصطلاح فرهنگ­پذیری و اجتماعی­شدن نیز استفاده می­شود. اصطلاح فرهنگ­پذیری، به­صورت توانایی فرد در شروع،

.........

دیدگاه پیاژه

پیاژه[10] چنین فرض می­کند که همه­ی ارگانیسم­ها تمایلی ذاتی برای ایجاد رابطه­ی هماهنگ بین خود و محیط­شان دارند. به سخن

..........

دیدگاه تعاملی

خاستگاه اصلی مفهوم سازگاری، به­بعد زیست­شناسانه­ی روان­شناسی، یعنی روان­شناسی تکاملی برمی­گردد. در روان­شناسی این دسته از محققان را کردارشناسان می­نامند. در این دیدگاه،

........

دیدگاه نظریه­پردازان هوش

نظریه­پردازان هوش، هوش را به­عنوان مهم­ترین مشخصه­ی سازگاری فرد در اجتماع در نظر می­گیرند. به این ترتیب افرادی که هوش بالاتری دارند توانایی بیش­تری برای برخورد با محیط دارند. یکی از ابعاد هوش، هوش اجتماعی و هوش هیجانی است که به فرد توانایی درک هیجانات و حالات خود و دیگران را می­دهد. افرادی که هوش هیجانی بالاتری دارند متناسب با درک بالاتری که از حالات خود و دیگران دارند اعمال مناسب و آگاهانه­ای را در موقعیت­های مختلف انجام می­دهند (گوتریه[11]و همکاران، 1998).

.........

دیدگاه شناختی- رفتاری

این رویکرد با روش درمان شناختی- رفتاری به درمان بسیاری از بیماری­ها می­پردازد که افسردگی و اضطراب از جمله­ی

...........

دیدگاه فراشناختی برای سازگاری در موقعیت تحصیلی

به عقیده­ی پینتریچ[12] (2004)، فراشناخت شامل آگاهی از فرایندهای تفکر و شناخت است و راهبردهای برنامه­ریزی، تنظیم و نظارت را دربرمی­گیرد، که در ادامه بررسی می­شوند. برنامه­ریزی شامل انتخاب هدف، مرور کلی موضوع، طراحی سوال و تحلیل تکلیف است. راهبرد برنامه­ریزی به فرد کمک می­کند تا در انتخاب راهبرد شناختی مناسب تصمیم درستی اتخاذ کند، در ضمن برای یادگیری مطالب جدید دانش قبلی خود را فعال کند (شانک[13]، 2005).

............

عوامل مؤثر بر سازگاری اجتماعی

ایواتا و هیگوچی[14] (2000) در مروری جامع، عوامل مؤثر بر سازگاری اجتماعی را به شش دسته عمده تقسیم کردند که هر یک از آن­ها به عوامل جزئی­تر تقسیم شده­اند. این عوامل عبارت­اند از:

..........

اهمیت هوش هیجانی در سازگاری

آن­چه سازگاری فردی را افزایش می­دهد بهبود هوش هیجانی افراد است. هوش هیجانی شامل شناخت و کنترل هیجانات

...............

راه­های افزایش سازگاری با ارتقای هوش هیجانی

1)­ افزایش اطلاعات فرد درباره­ی انواع هیجان، مثل شادی و غم، شجاعت و ترس، صبر و بی­حوصلگی، عشق و تنفر و....

2)­ گفتگو در مورد احساسات خود، تا نسبت به آن­ها آگاهی بیش­تری پیدا کرده و بتوانیم به صورتی آگاهانه­تر با آن­ها برخورد

..........

منابع

سازگاری

مقدمه:

امروزه در دنیایی زندگی می­کنیم که بیش از هر زمان دیگری نیازمند انعطاف­پذیری و سازگاری فردی و اجتماعی هستیم. این امر به علت تغییرات بسیار زیاد و چالش­هایی است که در اثر پیشرفت تکنولوژی و گسترش زندگی مدرن ایجاد شده است. در چنین شرایطی بدون شک داشتن سازگاری و انعطاف­پذیری می­تواند نقش به­سزایی در بهبود و سلامت زندگی افراد داشته باشد. سازگاری کمک زیادی به برآورده شدن نیازهای محیطی می­کند. این امر با افزایش توانایی در کنترل تکانه­ها، هیجان­ها یا نگرش­ها انجام می­شود. حال اگر به هر علتی فرد از برقراری ارتباط با دیگران و محیط اجتماعی خود ناتوان باشد. یا به­ عبارتی، جریان سازگاری مختل شود، رفتارهای ناسازگارانه یا اختلالات رفتاری به­وجود می­آید (ثابتی و شهنی­ییلاق، 1377). از طرف دیگر، با توجه به نظریه­ی تکامل، آن دسته از افرادی که توانایی سازگاری بالاتری دارند می­توانند با محیط اطراف خود ارتباط بهتری برقرار کنند و بر تغییرات محیط غالب شوند. افراد سازگار، علاوه بر کنار آمدن با شرایط محیطی و تغییرات، به نفع خود بهره­برداری می­کنند. البته در نظریه­ی تکامل، این موضوع به این شکل شرح داده می­شود که محیط به افراد سازگار اجازه­ی تکامل و گسترش نسل می­دهد. باتوجه به تغییر شرایط در عصر جدید، بررسی سازگاری از جنبه­های مختلف اهمیت می­یابد تا افراد بتوانند متناسب با شرایط جدید سازگاری پیدا کنند (سیمونت[15]، 2010)، در جامعه بین 5 تا 20 درصد افراد دچار کم توانی­های مربوط با سازگاری هستند، این امر از اختلالات شخصیتی و ذهنی و یا رفتارهای آموخته شده نامتناسب با محیط ناشی می­شود (سمپرینی، آندرتافاوا و سونینو[16]، 2010)، کمیته­ی ملی تعلیم، آموزش و کار استرالیا (1990، به نقل از عربی و شاه ولی، 1380) مهارت­هایی که فرد را برای برخورد با چالش­ها و سازگاری با تغییرات آماده می­سازد، مهارت­های تفکر انتقادی، کنجکاوی، مهارت حل مسئله، ارتباطات مؤثر و مهارت­های شناسایی و به­کارگیری اطلاعات و مدیریت آن­ها می­داند.

ناسازگاری

ناسازگاری تغییر یا برگشتی در رفتار یا هیجانات را گویند که در پاسخ به تغییر زیست- محیطی خاص در زندگی فرد به­وجود می­آید. یک نوجوان به مسأله­ی تغییر با تلاش و کوشش واکنش نشان خواهد داد، زیرا با آن­چه او به صورت نرمال در نظر می­گیرد متفاوت است. به جهت عدم درک درستی که نوجوان می­تواند از تغییر در حال وقوع داشته باشد، ناسازگاری به انواع و صورت­های گوناگون مثل اضطراب، افسردگی، پرخاشگری و یا رفتارهایی غیرعادی که مختص یک فرد در دوران بلوغ نیست دیده می­شود. یک کودک یا نوجوان ناسازگار می­تواند یک یا همگی این ویژگی­ها را از خود بروز دهد:

-­ آرام، تحریک­پذیر، مضطرب و یا گوشه­گیر به نظر می­رسد.

-­ در برابر به خواب رفتن مقاومت می­کند.

­-­ اوقات تلخی­های مکرر در رفتار او دیده می­شود.

-­ سیر قهقرایی در توانایی رفتن به توالت به صورت مستقل دارد.

-­ افزایش اضطراب جدایی در او مشاهده می­شود.

-­ اقدام به ارتکاب رفتارهای غیرمعمول در میان جمع می­کند؛ مانند ضربه زدن یا گاز گرفتن کودکان و همسالان دیگر (هولمن، وولف- کریستنسن، مولینز و ویزنیوسکی[17]، 2011).

ناسازگاری­های رفتاری و خودپنداره بیش­تر در سال­های نوجوانی مشاهده شده و به­همین دلیل بیش­تر زیر ذره­بین قرار می­گیرد. این مسأله به جهت ویژگی­هایی مثل تغییرات ناگهانی و استرس در این سنین رخ می­دهد. نوجوان تلاش می­کند تا جواب سؤالات خود و ساختن هویت خویش را دنبال کند. در این راه او رفتارهای اجتماعی را در بافت­های متفاوت اجتماعی ضبط و ثبت می­کند. اگرچه اکثر نوجوانان در سال­های اول نوجوانی با دیدی مثبت به سوی جلو حرکت می­کنند (اسگارد- برانت و آرملیوس[18]، 2004) و مشکلات عمیقی را تجربه نمی­کنند، اما تعدادی از آن­ها با مسائل رفتاری و روان­شناختی دست به گریبان می­شوند (بونجرز، کوت، وندرانده و ورهولست[19]، 2003؛ بروبرگ[20] و همکاران، 2001). مشکلات رفتاری متداول نوجوان در دو طبقه­ی وسیع مقوله­بندی می­شود: مسائل درونی و مسائل بیرونی (آچنباخ[21]، 1991). مشکلات بیرونی با رفتارهای برون­ریزی که آسیب­زا به دیگران و از هم گسیخته می­باشند مشخص می­شود. این مشکلات همچنین پرخاشگری و تخلف و کوتاهی در انجام امور را نیز شامل می­شود. مشکلات و ناسازگاری­های درونی شده، رفتارهایی نظیر حالات افسردگی، اضطراب، شکایات جسمانی و رفتارهای بازدارنده را دربر می­گیرد (برانت[22]، 2008).

تعریف و اهمیت سازگاری

سازگاری، به­طور خاص توسط روان­شناسان طرفدار نظریه­ی تکامل مورد بررسی قرار گرفته و به­صورت قدرت کنار آمدن با شرایط محیطی، با هدف زنده ماندن و تولید مثل تعریف شده است. به­طورکلی در نظریه­ی تکامل، سازگاری توانایی انعطاف نسبت به تغییر شرایط نیز تعریف شده است. همچنین از دیدگاه یادگیری اجتماعی سازگاری رفتاری است که شایستگی فرد و میانگین توانایی او را نسبت به گذشته خود و اطرافیان افزایش می­دهد و چون محتوای یادگیری اجتماعی به صورت ژنتیکی نیست، رفتار مناسب فرد با پیامدهای اجتماعی پاسخ داده شده و انتخاب می­شود. به­عبارت دیگر این رفتار تقویت شده و فرد می­آموزد که با تکرار آن نتیجه­ی مطلوبی به­دست خواهد آورد (باربر[23]، 2010). در بعضی تعریف­ها هوش را به جای سازگاری به کار برده­اند و به صورت توانایی برخورد مناسب با دنیای درونی و بیرونی در نظر می­گیرند که می­تواند به سه صورت خود را نشان دهد: اول اینکه فرد خود را با محیط هماهنگ می­کند. دوم، فرد محیط را به نفع خود تغییر می­دهد و سوم، جاندار به محیطی مناسب­تر نقل مکان می­کند. افراد باهوش­تر یا سازگارتر از این سه راهبرد برای بهبود زندگی خود به خوبی استفاده می­کنند (ژانگ[24]، 2010).

یکی از مفاهیم مربوط به سازگاری، سازگاری هیجانی است که فرد به طور مستمر نشانه­های مربوط به سلامت هیجانی را در موقعیت­های مختلف نشان می­دهد. از علایم سازگاری هیجانی توانایی کنترل هیجانات و ارضای نیازها، برقراری روابط مناسب و درک دیگران، توانایی تحمل ناکامی و شکست است. افرادی که چنین توانایی دارند می­توانند با واقعیت­هایی مانند ازدواج، طلاق و مرگ اعضای خانواده به خوبی کنار بیایند (ویج و جاس­وال[25]، 2010).

یکی از نشانه­های عدم سازگاری، هیجان خشم به­صورت کنترل نشده است که آثار زیان­بار آن علاوه بر ناراحتی شخصی، اختلال در سلامت عمومی و روابط میان فردی است. به علت رابطه­ی بین شیوه­ی پاسخ­دهی به خشم و سازگاری فردی- اجتماعی، آموزش مدیریت خشم یکی از مؤلفه­های مهارت­های زندگی قرار گرفته است. که طی آن خزانه­ی رفتاری فرد را برای انجام رفتاری سازگارانه­تر نسبت به محیط غنی­تر می­کند (نویدی، 1387). یکی دیگر از موارد عدم سازگاری، بزهکاری است. افراد بزهکار نمی­توانند خود را در چهارچوب قوانین اجتماعی جای دهند و رفتارهای غیراخلاقی و ضداجتماعی از خود نشان می­دهند. این رفتار می­تواند ریشه در احساس عدم امنیت فرد و یا توانایی پایین او در درک دیگران داشته باشد که می­تواند با آموزش مهارت­های اجتماعی، در امر پیشگیری و درمان آن­ها اقدام کرد (عطاری و همکاران، 1384).

دیدگاه­های مختلف در مورد سازگاری

دیدگاه لازاروس

لازاروس[26] (1984، به نقل از سیمونت، 2010)، سازگاری را به­صورت راهبردهای شناختی- رفتاری برای کنار آمدن و هماهنگ شدن با موقعیت­های زندگی، به­منظور مدیریت استرس و شناخت عوامل ناتوان­کننده در آن موقعیت­ها می­داند. لازاروس و فولکمن[27] (1984، به نقل از کاویانی، پورناصح، صیادلو و محمدی، 1386) اعتقاد دارند که آسیب­پذیری و سازگاری فرد، به ادراک از استرس و منابع استرس بستگی دارد. مهارت­های مقابله­ای در طول زمان تحول و تغییر پیدا می­کند. آنچه در یک زمان به عنوان تکنیک مقابله­ای، مفید است ممکن است در موارد دیگر سودمند نباشد. لازاروس (1961، به نقل از کرمی، دغاقله و حیدری زهراپور، 1384) بعضی روش­های مقابله را سازگارانه و بعضی را ناسازگارانه می­داند. روش­های سازگارانه، استرس را کاهش می­دهند و روش­های غیرسازگارانه نه تنها استرس را کاهش نمی­دهند، بلکه باعث می­شوند فرد موقعیت را به غلط بیش از حد فاجعه­آمیز تفسیر کند یا نشانه­های جسمی خود را در واکنش به آن موقعیت تهدیدکننده تعبیر کند. این در حالی است که روش­های سازگارانه به بازشناسی منابع فشار روانی کمک می­کند.

[1] - Simonet

[2] - Hullmann, Fedele, Wolfe-Christensen, Mullins & Wisniewski

[3] - Barber

[4] - Lazarus

[5] - Folkman

[6] - Alport

[7] - Asendorpf & Denissen

[8] - Ozer & Benet-Martinez

[9] - Maslow

[10] - Piaget

[11] - Guthrie

[12] - Pintrich

[13] - Schunk

[14] - Iwata & Higuchi

[15] - Simonet

[16] - Semprini, Andrea Fava & Sonino

[17] - Hullmann, Fedele, Wolfe-Christensen, Mullins & Wisniewski

[18] - Ostgard-Ybrandt & Armelius

[19] - Bongers, Koot, van der Ende & Verhulst

[20] - ­­Broberg

[21] - Achenbach

[22] - Ybrandt

[23] - Barber

[24] - Zhang

[25] - Vig & Jaswal

[26] - Lazarus

[27] - Folkman