مقاله و تحقیق دانشجویی

توضیحات :

ادبیات نظری تحقیق استرس شغلی، فشارهای سازمانی در 44 صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.

خلاصه و بخشی از متن :

تعاریف استرس شغلي

از آنجايي که در چگونگي تعريف استرس اختلاف نظر وجود دارد و هيچ نظریه کلي در اين زمينه در دست نيست، نوشتن در مورد استرس را بسيار دشوار مي­سازد. براي مثال، ون ديج خوزن (1980) به بيش از 40 تعريف از مفهوم استرس در ادبيات مربوطه اشاره دارد که همه آنها تا حدودي از يکديگر متفاوت بودند. يکي از دلايل اصلي اين عدم توافقبه شمار زياد رشته هايي

............

استرس به عنوان پاسخ

در بسياري از نظريه ها و تعاريف، استرس به عنوان يک پاسخ فيزيولوژيکييا روان شناختي ارگانيسم به برخي از تهديدهاي بيروني در نظر گرفته مي­شود. نظریه سليه[1] (1978) بدون شک شناخته شده­ترين مثال از اين رويکرد است. طبق نظريه سليه، استرس يک

...................

استرس به عنوان محرک

در برخي نظريه ها، استرس را عمدتاَبه عنوانيک محرک، يک فشار يا درخواست بيروني مي­نگرند. به بيان ديگر، استرس رويداد يا شرايطي است

.................

اهميت استرس مثبت

انسان­ها به استرس مثبت نياز دارند زيرا به زندگي معنا مي­دهد و بدون آن قادر به تجربه­ي هيجان يا کشش براي انجام کاري نيستند و عدم وجود هيجان باعث رکود زندگي و بي­معنايي آن مي­شود.استرس مثبت برانگيزنده­ي افراد براي ادامه دادن تلاش خود در راستاي به انجام رساندن کارها و رسيدن به احساس خشنودي است. يک مثال خوب از استرس مثبت تمرين­هاي

.............

نشانه هاي استرس شغلي

سه دسته از نشانه هايي که در شرايط فشار روانی شغلي بروز مي­کند عبارتند از :

الف)نشانه­هاي رواني

ب) نشانه­هاي جسماني

ج) نشانه­هاي رفتاري (بير و نيومن، 1986؛ به نقل از خواجه پور، 1385).

الف)نشانه­هاي رواني

نشانه هاي رواني آن دسته از مشکلات عاطفي و شناختي هستند که بر اثر ناراحتي هاي ناشي از فشار روانی شغلي بروز مي کنند. نارضايتي شغلييکي از رايج­ترين پيامدهاي استرس شغلي است. افسردگي، اضطراب، احساس ناکامي، انزوا و بيزاري و... (لازاروس و

................

منابع فشار روانی شغلي

عموماً استرس مي­تواند از محيط (استرس موقعيتي) و يا از ويژگي­ها و خصوصيت­هاي شخصي فرد (استرس ذهني) ناشي شود. منابع گوناگون استرس روي هم انباشته شده و به سطح استرس خود افزوده مي­شود.

منابع فردي

برخي از خصوصيت هاي شخصيتي مبتني بر استرس و الگوهاي رفتاري فرد مي تواند در تجربه استرس تأثير داشته باش

...................

منابع سازماني

فشارزاهاي ناشي از نقش

فشار ناشي از نقش زماني رخ مي­دهد که بين انتظارات و خواسته هاي فرد و انتظارات و خواسته­هاي سازمان ناسازگاري وجود داشته باشد (ايوانسويج

..............

فشارزاهاي ناشي از روابط بين فردي

کيفيت روابط کارکنان در محيط کار همواره رابطه مؤثري با استرس شغلي دارد. پژوهشگران در تحقيقات متعددي سه نوع رابطه در محيط کار را که در ارتباط با فشار روانی شغلي است مورد بررسي قرار داده اند. روابط با همکاران، روابط با مراجعان و مشتريان و روابط با سرپرستان و رهبران. در همه اين حالات وقتي روابط يک سويه و خصمانه باشد يا اينکه فرد در زمان واحدي مجبور به پاسخگويي به افراد متعددي باشد فرد دچار استرس شغلي خواهد شد (جت[2]، 1984؛ جکسون و مسلش

...............

فشارزاهاي ناشي از ساختار و جوّ سازماني

از آن رو که بيشتر کارها در بافت سازمان انجام مي­شود ساختار و جو سازماني مي­تواند بر افراد و عملکردشان تأثير بسزايي داشته باشد. ساختار سازماني از لحاظ اينکه افراد شاغل تا چه اندازه استقلال عمل دارند و در تصميم گيري ها مشارکت داده

.............

تغييرات سازماني

هنگاميکه در سازماني تغييرات رخ مي­دهد، فشار روانی شغلي در کارکنان آن سازمان به وجود مي­آيد.اين تغييرات مي­توانند هنگام راه­اندازييک خط توليد جديد در يک کارخانه يا سرويس جديد در اداره و يا تغييرات ساختاري در ادارات و سازمان­ها به وجود

..............

پيشرفت شغلي

از جمله عواملي که باعث ايجاد فشار روانی شغليدر محيط کار خواهد شد، عدم امکان پيشرفت کاري است. معمولاً فردي که شروع به کار مي­کند اميد دارد که در آن چيزهاي تازه ياد گرفته و مهارت­هاي جديد بياموزد.همچنين فرد دوست دارد روزي برسد که خود سرپرست و رئيس قسمت خود شده و پله هاي ترقي را بپيمايد. محدود نمودن پيشرفت کاري و اخراج يا منتظر خدمت کردن فرد مي­تواند باعث نا­­­­­­­­­اميدي فرد شده ودر

.............

شرايط فيزيکي محيط کار

شرايط فيزيکي در محيط کار يکي ديگر از منابع سازماني است که به استرس شغلي منجر مي­شود. مشاغلی که با درجه حرارت بالا، سر و صدايي

............

الگوهاي فشار روانی شغلي

الگوهاي سايبرنتيک

يکي از الگوهايي که همچون الگوي لازاروس و فالکمن (1984) به توصيف جزء به جزء اتفاقات رخ داده در طي فرآيند استرس مي پردازد، الگوي سايبرنتيک (ادوارد، 1992) مي باشد. ادوارد (1992) رويکردهاي پيشين استرس را که به طور تلويحي، اصول

............

نظريه تناسب شخص ـ محيط

نظريه تناسب شخص ـ محيط[3]، جزء آن دسته از نظريه هايي است که به واکنش هايفشار روانی شغلي مي­پردازد. اين نظریه فرض مي کند که استرس شغلي به دليل ناهمخواني[4] ميان شخص و محيط، رخ مي­دهد. بنابراين نه شخص و نه محيط، موجب تجربة فشار نمي­شود. دو نوع ناهمخواني، ميان فرد و محيط وجود دارد. نوع اول، به تناسب تقاضاهاي محيطي و توانايي­ها

...............

الگوي ويتامين

وار[5](1987) براي نشان دادن روابط ميان عوامل فشارزا و سلامت و بهزيستي کارمند، الگوي ويتامين را پيشنهاد داد. الگوي ويتامين، وجود روابط غيرخطي را ميان ويژگي­هاي کاري و پيامدهاي فردي آشکار مي سازد. وار با ترسيم يک شباهت نسبي به اثرات ويتامين ها بر بدن انسان، فرض مي­کند که دو نوع ويژگي کاري وجود دارد. اولاً، برخي از ويژگي هاي موقعيت

............

الگوي تقاضاي شغلي ـ کنترل شغلي

الگوي تقاضاي شغلي ـ کنترل شغلي[6]، ميان دو بعد اساسي از عوامل مربوط به محل کار تمايز قائل مي­شود که عبارتند از: تقاضاي شغلي و اختيار عمل[7] در تصمي

................

الگوي عدم تعادل کوشش ـ پاداش

گونة متفاوتي از الگوي شخص-محیط، الگوي عدم تعادل کوشش ـ پاداش، ساي­گريست (1996) مي­باشد. اين الگو، فرض مي­کند که فقدان

...........

الگوي ايوانسويچ و ماتسون

ايوانسويچ و ماتسون (1980) الگوي نظري خود را بر اساس يافته هاي تجربي الگوي تأثير وقايع زندگي بر فشار روانی توسعه دادند. طبق اين الگوي، برآيند فشار رواني درون سازماني و برون سازماني و پيشايندها، سرانجام در طولاني مدت منجر به

.................

نگرش سازمان ملي بهداشت و ايمني حرفه اي به فشار روانی شغلي

بر اساس تجربه و تحقيق، سازمان ملي بهداشت و ايمني حرفه اي[8] با اين نظر موافق است که شرايط کاري نقش اساسي در ايجاد استرس

............

استرس شغلي

تعاریف استرس شغلي

از آنجايي که در چگونگي تعريف استرس اختلاف نظر وجود دارد و هيچ نظریه کلي در اين زمينه در دست نيست، نوشتن در مورد استرس را بسيار دشوار مي­سازد. براي مثال، ون ديج خوزن (1980) به بيش از 40 تعريف از مفهوم استرس در ادبيات مربوطه اشاره دارد که همه آنها تا حدودي از يکديگر متفاوت بودند. يکي از دلايل اصلي اين عدم توافقبه شمار زياد رشته هايي مربوط مي­شود که در پژوهش استرس درگير هستند، از جمله زيست شناسي، روان شناسي، جامعه شناسي و همه­گير شناسي. همچنين فقدان اتفاق نظر در آنچه که به واقع استرس را تشکيل مي­دهد ناشي از تنوع زياد پديده­هايي است که به عنوان پژوهش­هاي استرس بررسي و گردآوري مي شوند. به عبارتی ساختار استرس کاملاً پيچيده است به همين دليل محققان نمي­توانند تنها روييک تعريف منحصر به فرد استرس توافق نمايند (کاهن و بوي سر، 1992؛ به نقل از گرين و همکاران، 2006).

از ديدگاه هانز سليه (1975) استرس شغلي به فشار روانی به وجود آمده از وقايع محيط کار اطلاق مي­شود. فرنچ، راجرز و کاب[9] (1975) و کاپلان و هارسيون[10] (1982، به نقل از رحیمی، 1389) بیان می­کنند استرس شغلي از عدم تناسب بين مهارت­ها و توانايي هاي شخص و تقاضاهاي شغل و محيط کار ناشي مي شود. ديدگاه لازاروس (1984) در نظريه مبادله­اي خود دربارة استرس شغلي اين است که استرس شغلي از درک کارکن از اينکه بعضي از رخدادهاي محيط کار تهديد آميز و يا چالش برانگيز است حاصل مي شود. ادوارد[11]نیز (1992) استرس شغلی را اين­گونه تعريف مي کند: "اختلاف ميان وضعيت ادراک شده کارمند و وضعيت مطلوب، مشروط بر آن که وجود اين اختلاف توسط کارمند، مهم در نظر گرفته شود". بنابراين، استرس شغلی زماني رخ مي دهد که مقايسه­ي ميان ادراک فرد و اميالش به درک نوعي شکاف منجر شود. فرض مي شود که ادراک تحت تاثير محيط فيزيکي و اجتماعي، ويژگي هاي شخصي فرد، ساختار شناختي فرد از واقعيت و اطلاعات اجتماعي قرار مي گيرد. اختلاف ميان ادراک و اميال بر دو عامل مهم تاثير مي گذارد: بهزيستي فرد و اقدامات مقابله اي (به نقل از، به نقل از رحیمی، 1389).

استرس به عنوان پاسخ

در بسياري از نظريه ها و تعاريف، استرس به عنوان يک پاسخ فيزيولوژيکييا روان شناختي ارگانيسم به برخي از تهديدهاي بيروني در نظر گرفته مي­شود. نظریه سليه[12] (1978) بدون شک شناخته شده­ترين مثال از اين رويکرد است. طبق نظريه سليه، استرس يک واکنش غير اختصاصي ارگانيسم به يک تهديد بيروني است که مي­تواند توسط عوامل مختلفي ايجاد گردد. ارگانيسم مي­کوشد تا به واسطه­ي مجموعه­اي از واکنش­هاي فيزيولوژيکي، از خود دفاع کند. سليه، مجموعه اين واکنش­ها را نشانگان انطباق عمومي[13] (GAS) ناميد. او بیان کرد که اين نشانگان شامل سه مرحله هستند. نخستين مرحله، واکنش هشدار است که با استفاده از تغييرات فيزيولوژيکي و روان شناختي ارگانيسم را بر مي­انگيزاند تا از خود در برابر تهديد محافظت کند. اگر فشارزا به طول بيانجامد و براي ارگانيسم امکان مبارزه کردن وجود داشته باشد، مرحله مقاومت شروع مي­شود؛ و در مرحله مقاومت که دوره­اي از انطباق بهينه مي­باشد، ارگانيسم مناسب­ترين روش­ها را براي غلبه بر تهديدي که به واسطه فشارزا ايجاد گرديده، به کار مي­گيرد. با طولاني شدن مواجهه پيوسته با فشارزا، انرژي انطباق سيستم تحليل مي­رود و مرحله فرسايش فرا مي­رسد که غالبا پيامدهاي منفي مانند، بيماري، خستگي و فرسودگي براي فرد به همراه دارد (ايوانسويچ و ماتسون[14]، 1980). با اين حال ثابت شده است که الگوي پاسخ کلي مشابه به رويدادهاي استرس آميز مختلف، درست نيست. البته بسته به ماهيت و تفسير محرک و همچنين هيجاني که تجربه مي شود گونه هاي مختلفي از واکنش­هاي فيزيولوژيکي و هورموني مي­تواند ايجاد گردد (لازاروس[15]، 1993). شکل 5-2 مراحل سه گانه شانگان انطباق عمومي را نشان مي دهد.

[1]-Selye

[2]-Jette

[3]-person –environment fit theory

[4]-incongruity

[5]-Var

[6]- job demand-job control model

[7]-latitude

[8]-National Institute for Occupational Safety and Health

[9]-French, Rodgers& Cobb

[10]- Caplan& Harrison

[11]- Edward

[12]-Selye

[13]-general adaptation syndrome

[14]-Ivancevich & Matteson

[15]-Lazarus