مقاله و تحقیق دانشجویی

توضیحات :

ادبیات نظری تحقیق تغذیه معلولان و ورزش معلولان و ترکیب بدنی و آمادگی جسمانی و حرکتی در 28 صفحه در قالب Word قابل ویرایش.

بخشی از متن :

- وضعیت تغذیه ای معلولین

افرادي كه داراي ناتواني هاي فيزيكي(معلوليت) هستند، در نتيجه يك نقص ، به طور كامليا تا حدي توانايي مراقبت از خود را براي انجام كارهاي ضروري ، انجام يك زندگي طبيعي و يا زندگي اجتماعي ، از دست مي دهند. ناتواني هاي بدني وفيزيكي ، مشكلاتي در تغذيه اين افراد نيز ايجاد مي كند. اينگونه افراد ممكن است به هيچ عنوان توانايي خريد غذا را نداشته باشند يا حتي نتوانند غذا را در دهان خود نگه دارند ؛ همچنين براي تهيه غذاي مناسب و خريد آن نيز ممكن است ، به دليل داشتن مشكلات حركتي، با سختي هاي بسياري مواجه باشند. علاوه بر مشكلات فوق، دپرسيون( افسردگي) نيز باعث كاهش اشتها مي گردد. اين افراد ، ممكن است حتي توانايي عمل بلع يا جويدن غذا را نداشته باشند. در مراكز نگهداري معلولين نيز، معمولاً غذا جذاب نبوده و ظاهر دلپذيري ندارد و يا ممكن است سرد و يا كلاً باب ميل افراد نباشد. امكان دارد براي غذا خوردن كمكي نداشنه باشند و يا فرد مددكار ، غذا را سريع يا آهسته داده و در نتيجه معلول نتواند زمان كافي براي خوردن كامل غذا داشته باشد (کریمی، 1388).

- اصول مراقبت تغذیه‌ای در معلولان فیزیکی

به طور کلی معلولیت‌ها دو نوع هستند: 1) معلولیت فیزیکی 2) معلولیت ذهنی.

فردی دارای معلولیت فیزیکی است که توانایی مراقبت یا انجام کارهای ضروری زندگی خود را به علت نقص عضو نداشته باشد و زندگی اجتماعی او دچار نقصان شده باشد. معلولیت‌های فیزیکی از طیف وسیع و متنوعی برخوردار است که شامل موارد زیر است: (قاسمی و همکاران، 1388).

1)فلج نیمه بدن 2) فلج قسمت انتهایی بدن 3) فلج کل بدن 4) بیماری ام‌.اس 5) التهاب مفاصل یا آرتریت روماتویید 6) بیماری پارکینسون 7) نابینایان

ناتوانی‌های فیزیکی مشکلاتی را در امر تغذیه افراد به وجود می‌آورد، از جمله اینکه: 1) ممکن است این افراد به دلیل ناراحتی‌های روحی برای غذاخوردن تلاش کافی انجام ندهند. یا به دلیل مشکلات حرکتی برای تهیه مواد غذایی و مهیاکردن آن دچار مشکلات بسیاری شوند. 2) ممکن است این افراد در مراکز خاصی نگهداری شوند و نارضایتی از غذای ارایه شده و ارتباط نامطلوب با مددکار اجتماعی و محیط سرو غذا به افسردگی و متعاقب آن بی‌اشتهایی آنان منجر شود که در نهایت به کاهش دریافت مواد غذایی و سرانجام سوءتغذیه منجر شود.

مشکلات تغذیه‌ای معلولان فیزیکی:

1)سوءتغذیه: درجه و شدت سوءتغذیه باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد و مکمل‌های پرانرژی و مولتی‌ویتامین و مینرال برای درمان این‌گونه افراد درنظر گرفته شود.

2)از دست دادن آب بدن: یک مشکل عمده معلولان از دست دادن آب بدن است که در اثر مایعات کافی دریافت نکردن یا بی‌میلی به نوشیدن یا نداشتن حس مطمئن در این اشخاص روی می‌دهد. علاوه بر آن، ممکن است این اشخاص به تنهایی قادر به نوشیدن نباشند که باید به طور عمده به آنها آب داد. زیرا دریافت مایعات به میزان کافی از عفونت‌های ادراری و سنگ‌های کلیوی جلوگیری می‌کند.

3)بی‌اشتهایی: بی‌اشتهایی می‌تواند در اثر افسردگی و جذاب‌نبودن غذا و یا به علت وجود زخم بستر که ناشی از نداشتن تحرک کافی است و ناتوانی ورزشی ایجاد شود. علاوه بر آن، یبوست که مشکل شایعی در میان معلولان فیزیکی است نیز می‌تواند به بی‌اشتهایی منجر شود.

4)کمبود ویتامین‌ها: در این بیماران استفاده همیشگی از غذاهای نرم و پرهیز از مصرف میوه‌ها و سبزی‌های تازه به کمبود ویتامین‌ها، به ویژه ویتامین C منجر می‌شود.

5)چاقی: در میان معلولان کنترل وزن بخش مهمی از مراقبت‌های تغذیه‌ای را به خود اختصاص می‌دهد. زیرا ممکن است این افراد از یک سو به دلیل پرخوری و از سوی دیگر، به دلیل نداشتن تحرک کافی دچار چاقی ‌شوند. از این رو رژیم غذایی باید با دقت تنظیم شود تا مواد مغذی مورد نیاز این افراد بدون دریافت کالری اضافی هر روز مورد مصرف آنان قرار گیرد.

6)یبوست: اغلب اشخاص مبتلا به معلولیت فیزیکی به دلیل کاهش قدرت تحرک و کاهش توانایی عضلات دچار کاهش حرکات دودی روده‌ای و متعاقب آن اختلال در دفع و یبوست می‌شوند.

7)مصرف مقادیر بالایی از داروهای ملین: این افراد اغلب به دلیل ابتلا به یبوست از مقادیر زیادی داروهای ملین استفاده می‌کنند که به اختلال در جذب مواد غذایی و در طولانی‌مدت به کمبود تغذیه‌ای منجر می‌شود. از طرف دیگر، به علت وابستگی به این داروها، حرکات طبیعی دودی روده کاهش پیدا کرده و یبوست دایمی پیدا می‌کنند و تنها با مصرف این داروها می‌توانند دفع مناسبی داشته باشند (صمیمی راد، 1389).

برای پیشگیری از یبوست رعایت نکات زیر ضروری است:

1) دریافت فراوان مایعات به میزان دو تا سه لیتر در روز

2)منظم‌کردن زمان دفع مدفوع: که در این حالت می‌توان برای تحریک عمل دفع از آب ولرم و ماساژ شکم استفاده کرد.

3) استفاده از مقادیر کافی فیبر غذایی در برنامه رژیم روزانه

4)استفاده از میوه‌هایی مانند م یوه‌های دارای هسته چوبی مانند هلو، گیلاس و زردآلو و مصرف آب‌ آلو در صبح ناشتا در درمان یبوست موثرند.

در کنار تمامی مشکلات ذکر شده می‌توان با بهبود وضعیت تغذیه‌ای و کیفیت غذا این مشکلات و آسیب‌های ثانویه را به حداقل رساند. به طور مثال، در مراکز نگهداری خاص این افراد به کیفیت و ظاهر غذا توجه ویژه‌‌ای شود. علاوه بر آن، محل صرف غذا باید دل‌پذیر باشد تا سبب افزایش اشتها شود و غذاها به صورت گرم و با تزیینات ارایه شود تا میل به خوردن را افزایش دهد و در کنار آن طراحی‌های ویژه‌ای روی وسایل غذاخوری معلولان صورت گیرد. برای مثال، از لیوان‌های نی‌دار استفاده شود تا بیمار به تحرک وادار شود و حس استقلال و اعتماد به نفس پیدا کرده و بتواند تا حدی بدون کمک دیگران غذایش را مصرف کند.

- ترکیب بدنی و اهمیت آن

ترکيب بدني عامل مهمي در تندرستي و آمادگي جسماني است. چاقي و لاغري مفرط اميد به طول عمر را کاهش مي دهد. چاقي منشا بيماري هايي از جمله سکته قلبي، ديابت نوع دوم، فشارخون، برخي سرطان ها، بيماري هاي مفصلي و ريوي است. عوامل ترکيب بدني شامل مايعات بدن، مواد معدني، پروتئين و چربي است که به توده چربي و توده بدون چربي تقسيم مي شوند (امامی و همکاران، 1389).

- آمادگی جسمانی و حرکتی

آمادگی جسمانی عبارت است از برخورداری از قلب، عروق خونی، ریه و عضلات سالمی که فرد بتواند به بهترین نحو، کارها و وظایف محوله اش را انجام داده و با شور و نشاط در فعالیتهای ورزشی و تفریحات سالم شرکت کند (امامی و همکاران، 1389). باید توجه داشت این تعریف شامل عامه مردم می شود. اما زمانی که صحبت از بخش ورزشی و ورزشکار در میان باشد،عواملی چون تغذیه مناسب و کافی، نوع کار، میزان استراحت، نداشتن اضطراب و فشارهای عصبی بسیار با اهمیت بوده و نمی توان نقش آنها را در برنامه یک ورزشکار نادیده انگاشت.

عوامل مهم آمادگی جسمانی عبارت انداز: استقامت قلب و ریه ، قدرت عضلانی ، استقامت عضلانی انعطاف پذیری ، سرعت ، چابکی ، هماهنگی عصب و عضله ، توان ( قدرت انفجاری ) ، تعادل ، ترکیب بدنی ( در صد چربی ) و مسائل روانی

استقامت

استقامت را می توان توانایی مقاومت در مقابل خستگی دانست ، استقامت دو مولفه ی مهم دارد : استقامت عمومی و یا آمادگی دستگاه گردش خون و تنفس و استقامت موضعی عضلات.

استقامت عمومی

به قابلیت ادامه ی انقباض و یا دوام فعالیت همه جانبه ی بدن استقامت عمومی می گویند. پروفسور « جاکولف » دانشمند روسی استقامت عمومی را چنین تعریف می کند:

استقامت عمومی بدن عبارت است از قابلیت عمومی بدن برای انجام فعالیت نسبتا طولانی در حالی که فعالیت از نظر متابولیسم به طور متعادل انجام شود، به این معنی که اکسیژن جذب شده مورد نیاز به همان اندازه که بدن برای انجام فعالیت مصرف می نماید، موجود باشد (قاسمی و همکاران، 1388).

این حالت را که تحت عنوان آن میزان اکسژن دریافت شده و اکسیژن مصرفی به صورت متعادل باشد، حالت « استدی استیت » می نامند. اعتقاد بر این است که از نظر فیزیولوژیکی استقامت عمومی بدن نقش مهمی در سطح آمادگی جسمانی دارد زیرا استقامت گردش خون و تنفس ارتباط مستقیمی با آمادگی جسمانی دارد و هر رشته ی ورزشی به مقدار متناسبی از این فاکتور نیازمند است.

استقامت موضعی عضلات

به قابلیت تکرار انقباض یا ادامه فعالیت یک یا گروهی از عضلات استقامت موضعی عضلانی اطلاق می شود. این نوع استقامت به مقدار زیادی به قدرت شخص بستگی دارد، در حالی که استقامت عمومی بدن به بهبود کار دستگاه گردش خون و تنفس مربوط می شود خستگی ناشی از این گونه فعالیت ها اغلب منحصر به همان موضع فعال می باشد.

حال به بیان فاکتورهای آمادگی جسمانی که شامل 4 فاکتور بوده، می پردازیم و هر چه این فاکتورها در ورزشکاران بالاتر باشد، در بازدهی مهارت های ورزشی آنها تاثیر بسزایی دارد. مهم ترین این فاکتورها، استقامت قلبی و ریوی و یا به عبارت دیگرهمان نام آشنای "توان هوازی" است. یعنی جذب اکسیژن به مقدار کافی جهت فعالیت های طولانی، داشتن قلب قوی جهت رساندن خون کافی در هنگام فعالیت های سنگین و طولانی مدت مثل دوهای بلند (ماراتن) قایقرانی در مسافت های زیاد.

اما دومین فاکتور، انعطاف پذیری است، این فاکتور اجازه می دهد تا عضلات در وسیع ترین دامنه حرکتیشان حول مفصل به حرکت درآیند، این فاکتور تقریباً در تمامی ورزش ها مورد نیاز بوده و قابلیت تحرک پذیری را بالا می برد. مانند حرکات ورزش ژیمناسیک و باله.

فاکتورهای سوم و چهارم به ترتیب عبارتند از قدرت عضلانی که به معنای به کار بستن نیرو وانرژی حاصله از عضلات در حین اجرای فعالیت ها است(حدود45/0از وزن بدن هر فرد را عضلات تشکیل می دهند). در ورزش های قدرتی مانند وزنه برداری و پاورلیفت بیشتر مورد استفاده بوده و تقویت می شود. استقامت عضلانی که به معنی به کارگیری یک عضله یا گروهی از عضلات برای انجام یک سری انقباضات مداوم در مدتی نسبتاً طولانی با کمترین احساس خستگی است و عمل کششی بارفیکس بهترین مثال برای این مورد است.