مقاله و تحقیق دانشجویی

توضیحات :

دانلود مبانی نظری و پیشینه تحقیقاتی اختلال شخصیت اسکیزوتایپی در 29 صفحه در قالب Word قابل ویرایش

بخشی از متن :

فصل دوم

مبانی نظری و پیشینه تحقیقاتی

2-1- مقدمه

ملاک های تشخیصی DSM – IV – TP برای اختلال شخصیت اسکیزوتایپی عبارتند از:

A. الگوی نافذ کمبودهای اجتماعی و بین فردی مشخص با احساس ناراحتی و کاهش توانائی برای روابط و نیز دگرگونی های شناختی و ادراکی و غرابت های رفتار که در اوائل بزرگسالی شروع شده و خود را در زمینه های گوناگون نشان می دهد و با پنج تا (یا بیشتر) از علائم زیر مشخص است:

1) عقاید انتساب (به استثناء هذیان های انتساب).

2) باورهای غریب و تفکر سحر آمیز که بر رفتار و شخصیت تأثیر گذاشته و با معیارهای فرهنگی بیمار هماهنگ نیست، مثل موهوم پرستی، نهان بینی، تله پاتی یا حس ششم.

3) تجربیات ادراکی غیر عادی از جمله اختلال های حسی بدنی.

4) تفکر و تکلم غریب (مثل ابهام، حاشیه پردازی، استعاره، رفتار مفرط یا کلیشه ای).

5) سوء ظن یا تفکر پارانوئید.

6. عاطفه نامتناسب یا محدود.

7) رفتار یا ظاهر غریب، خاص و غیر عادی.

8) غیر از بستگان درجه یک، دوست و محرمی ندارد.

9) اضطراب اجتماعی مفرط که با آشنایی کاهش نمی یابد و بیشتر با افکار پارانوئید مربوط است تا قضاوت منفی نسبت به خود.

B. منحصراً در جریان اسکیزوفرنی، اختلال خلقی یا خصوصیات روانپریشی، یک اختلال روانپریشی که به گونه دیگر طبقه بندی نشده اند ، یا اختلال نافذ مربوط به رشد دیده نشده و ناشی از آثار یک اختلال طبی عمومی نیست (کاپلان و سادوک، 2007، ص505).

برابر DSM_III_R مشخصه اساسی اختلال شخصیت، تداوم یک الگوی فکری و رفتاری خاص است که با بیشتر افراد آن فرهنگ متفاوت است. مشکلات شخصیت حداقل باید در دو حوزه زیر وجود داشته باشد: افکار، هیجان ها، روابط بین فردی یا رفتارها. این افراد در بیشتر جنبه های زندگی اش در محل کار، مدرسه و منزل مشکلات شخصیتی را نشان می دهد ومشکلاتی که به خاطر اختلال شخصیت ایجاد شده اند بیمار را آشفته نماید یا در بیشتر موارد موجب بروز مشکلاتی در ارتباط با دیگران شود. این مشکلات اغلب در سنین نوجوانی آغاز و تا بزرگسالی ادامه می یابد و می توان گفت این اختلال به خاطر مصرف مواد و الکل وجود بیماری های دیگر به وجود نیامده است (ویگ،2007، ص18).

جنسیت عنصر مهمی است که در تحلیل های عاملی اسکیزوتیپی باید در نظر گرفته شود، چرا که این متغیر می تواند پاسخ های افراد به مقیاس های اسکیزوتیپی را تحت تأثیر قرار دهد (فوساتی و دیگران، 2003). والفرد[1] و استراب[2] (1998) در تحلیل عاملی مقیاس STA³در نوجوانان، گزارش کردند که دختران نسبت به پسران در عامل تجارب ادراکی غیر معمول و تفکر سحر آمیز و هم چنین در عامل عقاید انتسابی و اضطراب اجتماعی، به طور معنی داری نمرات بالایی می گیرند ولی در عامل سوءظن تفاوت جنسیتی معنی دار وجود ندارد (محمدزاده،1384 ، ص26).

راوالینگر[3] و دیگران (2001) هم در تحلیل عاملی STA گزارش کرده اند که زنان در مقایسه با مردان در عامل های تفکر سحر آمیز و تجارب ادراکی غیر معمول نمرات بالایی کسب می کنند. در مقابل، در عامل اندیشه پردازی پارانوئید هیچ نوع تفاوت جنسیتی گزارش نکردند.

راین[4] (1992) با به کارگیری SPQ[5] نشان داد که زنان نمرات بالایی در مقیاس های فرعی که علائم منفی اسکیزوتیپی را اندازه می گیرند به دست می آورند. به عبارت دیگر، مردان نمرات بالایی در عامل های بین فردی و آشفتگی SPQ کسب می کنند و زنان در عامل های ادراکی و شناختی نمرات بالایی به دست می آورند. این نتایج توسط میلر و برنز (1995) و ماتا و دیگران (2004) نیز تأیید شده است (محمدزاده،1384 ، ص26).

به طور کلی، گزارش شده است که زنان نسبت به مردان در مقیاس هایی که ویژگی های مثبت اسکیزوتیپی را اندازه می گیرند، (مثل SAT، اندیشه پردازی سحر آمیز و آمادگی برای توهم) نمرات بالایی کسب می کنند (یونگ، نبتال، اسادوردی، 1986؛ کلاریج و هویت، 1987؛ مونتانر، گارسیا، سیلوا، فرناندز و توروبیا، 1998، راین، 1992، کلاریج ، 1996، به نقل از محمدزاده،1384 ، ص27).

از طرف دیگر مردان در مقایسه با زنان در مقیاس هایی مثل مقیاس بی لذتی اجتماعی و مقیاس بی لذتی جسمانی که ویژگی های منفی اسکیزوتیپی را اندازه می گیرند، نمرات بالایی به دست می آورند (چپمن، 1976؛ مونتانز ، 1988؛ کندلر و هدیت،1992، به نقل از محمدزاده،1384 ، ص27).

تفاوت های جنسیتی در اسکیزوتیپی همسو با تفاوت های جنسیتی در اسکیزوفرنیا می باشد. زنان مبتلا به اسکیزوفرنیا نشانه شناسی مثبت اسکیزوفرنی مثل توهم و هذیان را بیشتر از مردان و مردان هم نشانه شناسی منفی اسکیزوفرنی مثل کناره گیری و انزوای اجتماعی را بیشتر از زنان نشان می دهند (گلدشتاین، سانتانگلو، سیمپسون و تانگ، 1990؛ بارزنشتاین و مک گلاشان، 1990، به نقل از محمدزاده،1384 ، ص27)

2-2- مبانی نظری و پیشینه تحقیقاتی

زیگموند فروید معقتد بود که صفات شخصیتی به تثبیت در یکی از مراحل رشد روانی جنسی مربوطند. بسیاری از مردم به خصوص افراد تنها، غریب و ترسو که غالباً برچسب اسکیزوئید و اسکیزوتایپال به آن ها زده می شوند از مکانیسم دفاعی خیال پردازی به حد افراط استفاده می کند. آن ها آرامش و رضایت را در اندرون خود و با ساختن دنیایی خیالی، به خصوص دوستان خیالی، می جویند. غالباً افرادی بسیار کناره گیر و منزوی به نظر می رسند (کاپلان و سادوک، 2003،ص498).

کودکان دارای اختلال شخصیت اسکیزوتایپال نیز نشانه های شبیه به اختلالات دسته A دارند. این کودکان ممکن است گوشه گیر به نظر آیند، روابط اجتماعی کمی داشته باشند، دچار اضطراب اجتماعی شدید شوند و نسبت به انتقاد بسیار حساس باشند. علاوه بر این، آنها ممکن است خیال پردازی های عجیب و غریب داشته باشند و از زبان خاص استفاده کنند، ویژگی هایی که ممکن است موجب شود توسط همسالانشان دست انداخته شوند (ویگ، 2007، ص36).

اين افراد به دليل نحوه ي تفكر، طرز رفتار، ارتباط با ديگران و نحوه لباس پوشيدن، عجيب و غريب به نظر مي رسند. آن ها از ديگران فاصله مي گيرند و از مردم جدا هستند، به جاي توجه به محرك هاي محيطي بيشتر جذب محرك هاي دروني خود مي شوند و نسبت به آن ها واكنش نشان مي دهند، به همين دليل افكار و گفتارشان از انسجام لازم برخوردار نيست. در هنگام ارتباط با ديگران حواسشان جمع نيست و از موضوعي به موضوع ديگر مي پرند. هيجان هايي كه ابراز مي كنند متناسب با محرك های هيجاني نيست. به تله پاتي و غيبت گويي بسيار معتقدند و به ديگران مشكوكند و افكار عاطفي دارند ( افكار انتساب يعني اين كه تصور مي كنند رفتار ديگران و رويدادهاي تعادلي به آن ها اشاره دارد) در كنار هيچ كس احساس راحتي نمي كنند و به همين دليل با ديگران رابطه نزديك ندارند. در پاسخ به سوالات ساده بسيار فلسفه بافي مي كنند و پاسخ هاي عجيب و غريب مي دهند، آنها از نوعي تجربيات ادراكي صحبت مي كنند كه ممكن است حتما به شكل توهم جلوه گر شود. احساس مي كنند قدرت هاي فراحسی دارند. معمولا"، وقتي از نظر اجتماعي مضطرب مي شوند براي حمايت و محافظت از خويش تصور مي كنند ادراك هاي فراحسي مانند تله پاتي و پيش نويس كردن وقايع مي تواند به آن ها كمك و از خطر حفظ شان كند (گلشنی، 1388، ص98).

این ویژگی ها و نشانه ها در کودکی جزء علائم و نشانه های پیش از بیماری هستند و قبل از آن که فرآیند بیماری خود را آشکار کننددر فرد وجود دارند. علائم و نشانه های مقدماتی بخشی از اختلال در جریان تکوین است که این نشان دهنده اختلال شخصیت اسکیزوئید یا اسکیزوتایپال در کودک است که می تواند زمینه ساز اختلال اسکیزوفرنی می تواند باشد. این کودک شخصیتی درونگرا، فعل پذیر و آرام دارد و صاحب دوستان معدودی است. از بازی های تیمی پرهیز می کند و از فعالیت های اجتماعی کناره گیری می کند (کاپلان و سادوک، 2003، ص29).

از جمله ويژگي هاي اصلي اختلال شخصيت اسكيزوتايپي، يك الگوي فراگير از كاستي های اجتماعي و بين فردي است كه علاوه بر تحريف هاي شناختي يا ادراكي و رفتارهاي عجيب و غريب با ناراحتي حاد و ظريف براي برقراري روابط صميمانه مشخص مي شود. اين الگو از جواني آغاز مي شود. افراد مبتلا به اختلال شخصيت اسكيزوتايپي، اغلب افكار عطفي[6] دارند، يعني تغبيرهاي نادرستی از حوادث و رويدادهاي علي بيروني دارد كه به ويژه براي خود فرد معناي مخصوص و غير عادي دارد. اين گونه افكار را بايد از هذيان هاي انتساب كه در آن ها اين باورها با اعتقاد راسخ هذياني حفظ مي شوند، تفكيك كرد. اين افراد خرافاتي هستند و نسبت به پديده هاي غير طبيعي كه فراتر از هنجارهاي خرده فرهنگي آنها است اشتغال ذهني دارند. آنها ممكن است احساس كنند كه قدرتهاي ويژه اي براي پيش بيني حوادث قبل از رخداد آنها و يا خواندن انديشه هاي ديگران دارند. اين افراد ممكن است معتقد باشند كه روي ديگران كنترل جادويي دارند كه مي تواند مستقيا" اعمال شود يا غير مستقيم از طريق انجام آداب جادويي صورت گيرد. اين افراد دگرگوني هايي ادراكي دارند، گفتار آنها حاوي جمله ها و ساخت غير معمول و عجيب می باشد. اين گفتار اغلب نا مربوط ، مبهم ولي بدون انحراف از مسير[7] يا به صورت گسته گويي است. پاسخ ها در اين افراد كاملا عيني يا كاملا انتزاعي است و واژه ها و مفاهيم گاهي به شيوه هاي غير عادي به كار مي روند. اين افراد در همنوايي بين فردي دچار مشكل هستند و در برقراري ارتباط با ديگران راحت نيستند. آنها در موقعيت هاي اجتماعي، به ويژه در حضور افراد غريبه مضطرب مي شوند (انجمن روانپزشكي آمريكا، 2000، ص 1023).

[1] Valfered

[2] estrab

[3] Ravalinger

[4] Rain

[5] Schizotypal personality questionnaire

[6] ideas of reference

[7] derailment