مقاله و تحقیق دانشجویی

توضیحات:

ادبیات نظری تحقیق آلودگی صوتی در 27 صفحه در قالب Word قابل ویرایش.

بخشی از متن :

خلاصه ای از کار:

- مقدمه

سر و صدا شایع ترین عامل فیزیکی زیان آور در محیط کار می باشد (عقیلی نژاد و مصطفایی، 1379) . یکی از مشکلات بهداشتی که در مواجهه با صدای بیش از حد مجاز بروز می کند، افت شنوایی است (گل محمدی،1378).

...................

- آلودگی صوتی

سر و صدا (noise) امواج نامنظمی هستند که ناخوشایند ، ناخواسته و عموما اجتناب ناپذیر بوده ، بین دامنه های فشار ، فرکانسها و طول موجهای آنها رابطه معنی داری وجود ندارد و در صنعت به فراوانی از این نوع صدا تولید و منتشر می گردد(گل محمدی، 1999).

......................

- استانداردهای صدا و مقایسه صداها با آن

به منظور پیشگیری از این اثرات و تصمیم گیری در زمینه اجرای طرح های کنترل صدا ، استانداردهایی جهت میزان سر وصدای مجاز در مناطق مختلف شهری از سوی سازمان ها و مجامع علمی معتبر تدوین شده است . سازمان حفاظت محیط زیست میزان صدای مجاز در مناطق پرترافیک، مناطق مسکونی و اتاق های بیمارستانی را در ساعت های روز به ترتیب 70، 55 و 35 دسی بل تعیین کرده است. این سازمان حد مجاز تراز فشار صوت در مناطق تجاری یا سطح شهر را 65 دسی بل تعیین کرده است (سازمان حفاظت محیطی، 1380).

............................

- اثرات آلودگی صوتی در زندگی شهری

اصولا سر و صدای محیط پیرامون در درازمدت به ایجاد ضایعات فیزیولوژیک در انسان منجر شده و گاه آثارشان به صورت خستگی، خواب آلودگی، توهم و حتی حملات عصبی تظاهر می نماید. آلودگی صوتی در عصر تکنولوژی اما به عنوان شایع ترین علل کاهش شنوایی عصبی اکتسابی نیز مطرح است و البته هنگامی که این بیماری به گوش آسیب رساند، دیگر قابل درمان نبوده و متاسفانه افراد آلوده به صوت زمانی متوجه مرض خود می شوند که بیماریشان به مراحل حاد رسیده و غیرقابل بازگشت شده است.

اساسا شلوغی زیاد و آلودگی صوتی نوعی عامل استرس زای بیولوژیک و از عوامل تحریک و تخریب سلسله اعصاب است که نه تنها بر سیستم شنوایی که بر کل بدن آدمی و روان او تاثیرات مخرب خواهد گذاشت. اکثر افراد به نوعی به سر و صداهای ناهنجار محیط زندگی خود به مرور عادت کرده و از آنجا که پارادایم آلودگی صوتی را جزءلاینفک زندگی شان می پندارند لکن ناراحتی ناشی از مضرات آن را چندان حس نمی کنند. در نهایت اختلالات هورمونی و عدم سلامت که یکی از نمادهای عینی اش کاهش شنوایی است سبب شده تا شخص نتواند با مردم و جامعه اطرافش ارتباط موثر و کارآمد برقرار نموده که این به نوبه خود باعث کاهش کیفیت زندگی و سلامت روحی و بهداشت روانی او می شود و باری بر دوش اجتماع و افراد در واقع آن خواهد گذاشت (باری و غلام نیا، 1384).

...................

- اثرات سوء آلودگی صوتی بر سلامتی

مطالعات متعدد نشان داده است كه روبرو شدن با صداهاي ناهنجار، اثر زيان‌آور و مخاطره‌آميزي بر سلامت انسان دارد. نوع و ميزان واكنش انسانهايي كه در محيطهاي پر سر و صدا مشغول به كار بوده و يا در حال زندگي هستند، در طول شبانه‌روز و حتي از مكاني به مكان ديگر متغير است. به طور كلي اثرات ناهنجار آلودگي صوتي بر انسان را مي‌توان به دو دسته اثرات مستقيم و اثرات غير مستقيم تقسيم كرد، كه به شرح ذيل است:

الف- اثرات مستقيم: كه خصوصاً به آسيب‌هاي مربوط به حس شنوايي و مكانيسم ايجاد آنها مربوط مي‌شود. از ساده‌ترين و محسوس‌ترين عوارضي كه سر و صدا براي انسان به ارمغان مي‌آورد، از دست دادن قدرت شنوايي است، حتي صداي مداوم و غيرآزاردهنده نيز براي انسان مضر بوده و حساسيت گوش را نسبت به انواع صداها تقليل مي‌دهد. شنيدن صدايي با شدت صوتي 100 دسي‌بل (واحد اندازه‌گيري شدت صوت) به مدت 10 دقيقه، نياز به استراحتي به مدت 20 دقيقه در محيطي كاملاً آرام دارد تا اثر آن را جبران نمايد. اثرات بلند مدت سر و صدا بر گوش انسان به صورت «كري ادراكي يا عصبي» ظاهر مي‌گردد؛ همچنين در نتيجه كاركردن در محيطهاي شلوغ و پر سر و صدا، سلولهاي شنوايي از بين رفته و منجر به كري غيرقابل برگشت مي‌گردد، كه اين نوع افت شنوايي را در اصطلاح «كري شغلي» مي‌نامند. در ضمن، افزايش سن نيز بر كاهش شنوايي تأثير زيادي دارد، بطوريكه ابتدا در فركانس‌هاي بالاتر با شدت بيشتري اعمال مي‌شود اما به تدريج به عنوان بخشي از روند فيزيولوژي، با افزايش سن اين حساسيت كاهش مي‌يابد. نبايد فراموش كرد كه ميزان كاهش شنوايي در اثر افزايش سن، در افراد مختلف متفاوت است؛ حتي در مورد زنان، تأثير سن در كاهش شنوايي در مقايسه با مردان كمتر است (زارع و همکاران، 1386).

...................

- عمق نفوذ آلودگی صوتی در زندگی انسان

یکی از مشکلاتی که بشر امروزی با آن دست به گریبان می باشد آلودگی صوتی است. آلودگی صوتی یکی از انواع آلودگی های زیست محیطی است که سلامت انسان را تهدید می کند و بعد از انقلاب صنعتی و مخصوصا" در یک صد سال اخیر به علت پیشرفت تکنولوژی صنعتی و تولید انواع و اقسام وسایل حمل نقل و صنعتی باعث بالا رفتن میزان آلودگی صوتی در جهان شده است و حتی این آلودگی در بعضی از مناطق آنقدر شدید می باشد که بعضی از متخصصین محیط زیست اعتقاد دارند دامنه و قلمروی آلودگی صوتی نسبت به آلودگی هوا خیلی بیشتر می باشد برای مثال به چند نمونه آن اشاره می کنند:

...............

- منشاء آلودگی های صوتی

همانطور که گفته شد آلودگی صوتی یکی از دستاوردهای صنعتی بشر است. اگر به کتاب های تاریخ و ادبی مراجعه شود در زمانهای قدیم در این کتابها وحشتناک ترین( صداها که همه آنها صدا های طبیعی می باشند) از صدای رعد و برق ؛ صدای طوفان ؛ صدای انفجار ناشی از آتشفشان ها و زلزله و همچنین صدای غرش بانگ حیوانات وحشی نامبرده شده است و همچنین از صدای پرندگانی مانند بلبل ؛ قناری ؛ طوطی و غیره به عنوان بهترین و لذت بخش ترین صداها نامبرده شده است که همیشه الهام بخش شاعران و نویسندگان بوده است .

ولی در عصر حاضر به خاطر پیشرفت تکنولوژی بشری مخصوصا" در بخش نظامی و همچنین در بخش صنعتی بشر امروزی با کشف مواد انفجاری از قبیل دینامیت ؛ باروت و شکافتن اتم توانسته است صداهای با شدت دسی بل خیلی بالا تولید کنند که تا کنون این صداها در طبیعت وجود نداشت همچنین با ساخت ادوات و تجهیزات نظامی از قبیل موشک ؛تانک ؛ هواپیما ؛ قطار؛ کشتی ؛ و ادوات صنعتی مانند انواع خودرو ها و کارخانجات صنعتی باعث شده است میزان شدت آلودگی صوتی به بیشترین حد ممکن خود رسیده باشد حتی انسان با ساخت دستگاه های صوتی از قبیل انواع بلندگوها و دستگاه های که شدت انعکاس امواج صوتی صد ها برابر بیشتر می کنند و باعث شده است دستگاههای مانند رادیو ؛ تلویزیون و تلفن با گرفتن امواج رادیوی و تبدیل آنان به صدا به منزل راه یابند ودر طول شبانه روز این دستگاهها ساعت های متمادی به تولید صدا بپردازند و مونس انسان گردند در صورتیکه این صداها در پنچاه سال قبل وجود نداشت ( میرصادقی، 1382).

...............

- تاثیر آلودگی صوتی بر گیاهان و حیوانات

با ادامه یافتن تجاوز انسان به محیط زیست طبیعی و زیستگاههای بکر جانوران، حیات وحش درسراسر دنیا با انزوا و کاهش جمعیت خود مواجه شده است. آثار تهاجم انسان به محیط زیست و افزایش آلودگی های زیست محیطی در جای جای عرصه گیتی قابل ملاحظه است از جمله این آثار می توان به از بین رفتن زیستگاه و قلمرو جانوران، کاهش ذخیره غذایی، تغییرات رفتاری در شکار و مهاجرت گروهی، تغییر در ارتباطات درون گونه ای، تغییر در تعادل موجود بین شکارگر طبیعی و شکار و افزایش رقابت بر سر غذا و پناهگاه اشاره نمود.

.............

- فيزيولوژي گوش انسان

اصوات، جهان ما را در بر گرفته‌اند و این در حالی است که اغلب ما نسبت به مفهوم آنها و تاثیری که بر ابعاد باطنی ما دارند بی‌توجه­ ایم. جهان ما، جهان اصوات است و لازم است اکنون که در حال تجربه این جهان و کیفیت‌های آن هستیم، مفهوم و معنای اصوات این جهان را هر چه کامل­تر بشناسیم و الگوهای بنیادین آن را درک کنیم. گوش انسان از سه قسمت گوش داخلي، مياني و خارجي...........

- بی توجهی به آلودگی صوتی در ایران

تا دهه ۱۹۷۰ میلادی در اغلب کشورهای جهان قوانین و مقررات ویژه ای علیه آلودگی صوتی وجود نداشت، اما اکنون در شماری از کشورهای غربی رعایت استانداردهایی برای جلوگیری از آلودگی صوتی در ساختمان سازی و مهندسی شهری الزامی است...................

- مقدمه

سر و صدا شایع ترین عامل فیزیکی زیان آور در محیط کار می باشد (عقیلی نژاد و مصطفایی، 1379) . یکی از مشکلات بهداشتی که در مواجهه با صدای بیش از حد مجاز بروز می کند، افت شنوایی است (گل محمدی،1378).

صدا از جمله عوامل فیزیکی آزاردهنده برای بیشتر کارگران است و تاثیرات منفی مواجهه با صداهای ازاردهنده نه تنها بر شنوایی ( محدوده ای بین تاثیر بر سطح آستانه شنوایی تاکری کامل ) اثرگذار است ، بلکه منجر به ناراحتی های روحی و روانی به شکل آزردگی ، عصبانیت و بی حوصلگی نیز می گردد که مشکلات جسمی و روحی حاصل ، هر دو بر شیوه ی زندگی و کار فرد تاثیر منفی خواهند گذارد . تماس با صدای زیاد برای چند ثانیه تا چند ساعت ممکن است باعث کاهش شنوایی موقت از نوع حسی عصبی شود که اغلب ظرف 24 ساعت برگشت پیدا می کند و این حالت در واقع نوعی تغییر موقت آستانه شنوای (^[1]TTS) است که با شدت و فرکانس صدا و نیز مدت تماس مرتبط است . در صورت تکرار تماس ها با صداهایی که در ابتدا فقط موجب TTS می شدند ، تغییر دایمی آستانه (^[2]PTS) ممکن است ایجاد شود که این اتفاق به طور شایع در کارکنان مشاغلی که با صداهای خیلی زیاد سر وکار دارند مشاهده می شود .

افت شنوایی ناشی از تماس با صدای زیاد یا تماس مکرر و پیاپی با آن به دلیل ایجاد اسیب ارگانیک بر اجسام کورتی و سلول های مژک دار به شکل ایجاد تورم در این سلولها می باشد که در صورت تداوم این تماس در دراز مدت به تخریب کامل و غیرقابل برگشت این سلولها منتهی خواهد شد که به معنای کری دایمی است (فرشاد، 1378).

- آلودگی صوتی

سر و صدا (noise) امواج نامنظمی هستند که ناخوشایند ، ناخواسته و عموما اجتناب ناپذیر بوده ، بین دامنه های فشار ، فرکانسها و طول موجهای آنها رابطه معنی داری وجود ندارد و در صنعت به فراوانی از این نوع صدا تولید و منتشر می گردد(گل محمدی، 1999).

به هرگونه صدایی از هر منبعی که باعث ایجاد آزردگی در انسان شود آلودگی صوتی گفته می شود . واحد اندازه گیری صوت دسی بل است و مشخص کردن سطح آستانه این آلودگی با یک رقم به تنهایی میسر نیست چرا که فرد بسته به مدت و زمان در معرض آلودگی قرار گرفتن فاصله از منبع صوت - مداومت و حساسیت ها و توانایی های متفاوت افراد در تحمل آلودگی واکنش ها و... تاثیرهای متفاوتی میپذیرد . اما به طور میانگین قرار گرفتن در معرض صدایی با شدت 85 دسیبل به گوش انسان صدمه جدی وارد می کند و قرارگیری بیش از 2 دقیقه در معرض صدایی با شدت 109 دسیبل ممکن است به کری موقت انسان منجر شود .

همچنین صدای بالاتر از استاندارد مواجهه باعث ایجاد مزاحمت در ارتباطات کلامی و درک علائم هشداردهنده میشود که این امر می تواند روی ایمنی و عملکرد کاری افراد تاثیر بگذارد و بالاخره صدا می تواند به عنوان یک منبع استرس زا برای کارگران ، سبب ایجاد پاسخ های فیزیولوژیک ناخواسته و پایین آمدن سطح راحتی در حین کار گردد(بت و همکاران، 2002).

بطور مثلا در اثر صدا افت تدریجی شنوایی بروز می کند ولی معمولا تا زمانی که اثرات مخرب آن بطور واضح بروز نکند به آن توجه نمی وشد . خوشبختانه افت شنوایی شغلی همیشه قابل پیشگیری است . پیشگیری از افت شنوایی ناشی از صدا به همان اندازه که برای کارگران مفید است برای کارفرما نیز سودمند می باشد چرا که کارفرمایان نیز از فوائد کاهش هزینه های پزشکی و پرداخت غرامت به کارگر سود می برند لذا یک برنامه حفاظت شنوایی موثر لازم و ضروری به نظر می رسد . طبق مطالعاتی که در صنعت انجام گرفته مشخص شده است که صدا یکی از عوامل اصلی نارضایتی و ناراحتی در بین کارگران صنایع است(تیلور و همکاران، 1995). یکی از علل وجود شکایتهای بسیار زیاد درباره صدا در محیط کار این است که صدا پدیده ای فیزیکی ، عینی و آشکار است و انسان به راحتی در محیط کار آن را حس می کند .(2) انستیتوی ملی بهداشت و ایمنی شغلی اظهار کرده است که نزدیک به دویست میلیون کارگر در ایالات متحده آمریکا از افت شنوایی ناشی از صدا خسارت دیده اند و طبق بررسیهای NIOSH ، 14 درصد از کل جمعیت کارگران در محیط هایی به کار گرفته می شوند که تراز صدا از 90 دسی بل تجاوز می نماید(سالمیوالی، 1998).

در مبحث مربوط به سیستم مدیریت بهداشت حرفه ای و ایمنی (OHSAS 18000) نیز موضوع صدا بسیار مورد توجه قرار گرفته است و در ایجاد محیط کاری ایمن و سالم و کاهش ریسک حوادث و بیماری های شغلی ونیز رعایت قوانین و مقررات مربوطه که موجب کاهش هزینه های صرف شده برای پرداخت خسارات و جریمه های احتمالی می شود و بر روی موضوع صدا و کنترل آن تاکید فراوان شده است (میزو و همکاران، 2003).

هر روز تعدادی از سلولهای شنوایی در اثر مواجهه با صدای زیاد در محیط کار از بین می روند . هرگاه کارگر یا کارمندی احساس کند که افت شنوایی پیدا کرده ، دیگر خیلی دیر شده است ، زیرا سنگینی گوش یا ناشنوایی حاصل از سر و صدا غیرقابل جبران است . خسارات ناشی از صدا تنها به گوش محدود نمی شود ، بلکه کل بدن را در برمیگیرد. قرارگیری در معرض دائمی صدا باعث کاهش قدرت شنوایی و کری خواهد شد در واقع علت بیشتری کری ها افزایش سن و پیری نیست بلکه مداومت قرارگیری در معرض سروصدا می باشد.

افت شنوایی مکالمه فرد با دیگران را دچار اختلال کرده، باعث می شود فرد علائم هشدار دهنده را نشنود و مشکلات ارتباطی، استرس و کاهش بهره وری را به همراه دارد (رنگ کوی و کوهپایی، 1383). باتوجه به این که مواجهه با صدا می تواند کارایی فرد را به خصوص در کارهای فکری تحت تاثیر قرار دهد (هریس، 1991) و نیز این موضوع که هزینه افت شنوایی ناشی از مواجهه با صدا بسیار بالا است و برای مثال در کشوری مانند ایالات متحده این هزینه بالغ بر صدها میلیون دلار می باشد (دوبی، 1995) ، نیاز به رسیدگی به معضل سر و صدا و پیشگیری از بروز افت شنوایی ناشی از مواجهه با صدا از دیدگاه اقتصادی نیز قابل توجیه است. مشکلات ناشی از مواجهه با صدا تنها به بروز افت شنوایی ختم نمی شود . به عنوان مثال افراد در معرض صدای بیش از حد ، دو برابر بیشتر از افراد معمولی مشکلات خانوادگی دارند (چرمینیسوف و چرمینیسوف، 2003). همچنین مواجهه با صدا تغییرات فیزیولوژیکی مانند افزایش فشار خون ، تغییرات در دیواره شریانها و احتمال حمله قلبی را نیز به همرا دارد (هریس، 1991). مطالعات چن و تسای در صنایع نفت تایوان نشان داد که مشکل مواجهه با صدا و احتمال بروز افت شنوایی ناشی از صدا در صنعت مورد مطالعه وجود داشته و تعیین وضعیت مواجهه صوتی کارکنان شاغل در این صنعت و اقدام به کنترل و کاهش مواجهه کارکنان ضروری است (چن و تسای، 2003). در صنایع نفت داخل کشور نیز مطالعاتی در ارتباط با آلودگی صوتی انجام شده است. از جمله مطالعه جهانگیری در واحد ایزوماکس پالایشگاه تهران که نشان داد تراز فشار صدا دراین واحد 7/92 دسی بل می باشد و به علت اثر تداخلی صوت در ارتباطات افراد احتمال وقوع خطاهای انسانی افزایش می یابد (جهانگیری و عدل، 1382) .

[1]Temporary Threshold Shift

[2]Permanent Threshold Shift