مقاله و تحقیق دانشجویی

توضیحات :

دانلود فایل عجایب هفتگانه در قالب Word دارای 93 صفحه.

پيشگفتار

از دوران‎هاي پيش، در طبيعت بشر اين احساس وجود داشته كه هميشه در جستجوي ظرفيتها و قابليتهاي ويژه و چشمگير باشد. يونانيان باستان براي بازيهاي المپيك خود شعار «بالاتر، سريعتر، قويتر» را سرمشق قرار مي‎دادند و اين شعار براي ورزشهاي امروزي نيز وجود دارد. پرسش دربارة ظرفيتها و تواناييهاي خاص البته فقط در ورزش مطرح نيست. ثروتمندترين مرد دنيا كيست؟ بلندترين آسمانخراش كدامست؟ تندروترين اتومبيل يا هواپيما كدامست؟ يا حتي اين پرسش براستي بي‎فايده و بي‎هدف «چه كسي مي‎تواند مدت بيشتري را روي يك داربست ساختماني در ارتفاع 10 متري به سرآورد؟» توجه هر چند توام با خندة بيشتر خوانندگان روزنامه را به خود جلب مي‎كند. تلاش براي به دست آوردن ركورد، اغلب آثار عجيب و قابل توجهي به بار مي‎آورد.

به هر حال اشتباه بزرگي است اگر عجايب هفتگانه جهان را نيز فقط چون ركورد تلقي كنيم. به طور يقين اهرام سه‎گانة خئوپس هنوز هم (به جز ديوار بزرگ چين) عظيمترين بناي ساختماني به شمار مي‎آيد كه در طول تاريخ به دست انسان بنا شده است. معبد زئوس در المپيا در زمان خود بزرگترين و ارزشمندترين بناي مذهبي در سرزمين يونان بود. ولي پيكرة زئوس در اين معبد هيچ ركوردي برجاي نگذاشته است، بلكه بيشتر براي نفوذ و تأثير هنري كه داشته است مشهور شد. همچنين باغهاي سميراميس (باغهاي معلق بابل-م) نه براي بزرگي و وسعت آن، بلكه براي زيبايي جزو عجايب هفتگانة جهان به شمار مي‎آمد. البته هر يك از عجايب هفتگانة جهان كار عظيمي از تكنيك زمان خود بودند، ولي براي كمال هنري خود نيز مورد تحسين و اعجاب‎انگيز بودند. به سخن ديگر در آنها هنر و تكنيك به نحو بارزي در هم آميخته بود؛ اين امر- و فقط اين امر- موجب شده است كه آنها به دست فراموشي سپرده نشوند.

اين كتاب از مجموعة «چرا و چگونه» تاريخ عجايب هفتگانة جهان را بيان مي‎دارد. تصاوير و نوشته‎هاي كتاب نشان مي‎دهد، عجايب جهان چگونه به وجود آمده‎اند؛ براي جهان آن زمان چه معنا و مفهومي داشتند؛ اكنون بر سر آنها چه آمده است. علاوه بر آن عجايب جهان را چون آينة زمان خود و انسانهايي كه با آنها مي‎زيستند نشان مي‎دهد.

«هفت»، عدد مقدس

عدد هفت چه ويژگي‎اي دارد؟

نزد بسياري از اقوام عهد باستان، «هفت» عدد ويژه‎اي بود. در فلسفه و نجوم

مصريان و بابليها، عدد هفت به عنوان مجموع هر دو «عدد زندگي»، سه و چهار، جايگاه ويژه‎اي داشت: پدر، مادر و فرزند، يعني سه انسان، پايه و اساس زندگي هستند و عدد چهار مجموع چهار جهت آسمان و باد است، كه از آنها باران زندگي‎زا مي‎بارد و كشتزارها را بارور مي‎سازد.

براي فيلسوف و رياضيدان يوناني «فيثاغورث»- كه در سدة ششم قبل از ميلاد مسيح (حدود 2600 سال قبل-م.) مي‎زيست- نيز عدد هفت، مفهوم ويژه خود را داشت كه از مجموع دو عدد سه و چهار تشكيل مي‎شود: مثلث و مربع نزد رياضيدانان عهد باستان اشكال هندسي كامل محسوب مي‎شدند؛ از اين‎رو عدد هفت به عنوان مجموع سه و چهار براي آنها عددي مقدس بود.

يهوديان قديم نيز براي عدد هفت معناي ويژه‎اي قائل بودند: در كتاب اول عهد عتيق ]تورات- مو.‎[، كتاب مقدس يهوديان، آمده است كه خداوند، جهان را در شش روز خلق كرد، در روز هفتم، روز سبت ‎]روز شنبه و روز تعطيل يهوديان است.م.‎[، خالق به استراحت پرداخت. موسي در ده فرمان خود از پيروانش مي‎خواهد، كه اين روز آرامش را «مقدس بدارند». از آن زمان عدد هفت نزد يهوديان و بعدها نيز نزد مسيحيان كه عهد عتيق را قبول كردند، به عنوان عددي مقدس محسوب مي‎شد.

به اين ترتيب بود كه از دوران باستان هفتگانه‎هاي بيشماري تشكيل شدند: يونانيان باستان همه ساله هفت تن از بهترين هنرپيشگان نقشهاي سنگين و غمناك و نقشهاي طنز و كمدي را انتخاب مي‎كردند. آنها مانند روميهاي باستان با هفت هنر احترام مي‎گذارشتند. روم بر روي هفت تپه بنا شده بود. در تعليمات كليساي كاتوليك هفت گناه كبيره (غرور، آزمندي، بي‎عفتي، حسد، افراط، خشم و كاهلي) و هفت پيمان مقدس (غسل تعميد، تسليم و تصديق، تقديس بلوغ، ازدواج، استغفار و توبه، غسل قبل از مرگ با روغن مقدس، درآمدن به لباس روحانيون مسيحي) وجود دارد. براي پيروان محمد(ص) آخرين مكان عروج، آسمان هفتم محسوب مي‎شود. در بيست و هفتم ژوئن هر سال ‎]ششم تيرماه- مترجم‎[، روز «هفت انسان خوابيده» مسيحيان ياد آن هفت برادري را، كه در سال 251 بعد از ميلاد، براي عقيده و ايمان خود، زنده زنده لاي ديوار نهاده شده و شهيد شدند، گرامي مي‎دارند؛ مردم عامي مي‎گويند كه اگر در اين روز باران ببارد، به مدت هفت هفته بعد از هوا بد خواهد بود، آنگاه انسان بايد هفت وسيله مورد نيازش را بسته‎بندي كند و با چكمه‎هاي هفت فرسخي خود به آن دورها سفر كند. صورت فلكي خوشة‌ پروين يا ثريا به عنوان «هفت ستاره» معروف است، در حالي كه حتي با چشم غيرمسلح مي‎توان در اين صورت فلكي تا يازده ستاره را ديد.

در افسانه‎ها نيز با «هفت» سحرآميز برخورد مي‎شود: سوار ريش آبي هفت همسر داشت، سفيدبرفي با هفت كوتوله پشت هفت كوه زندگي مي‎كرد، هفت سوسك به همان اندازه قهرمانان كميك شجاعي بودند كه درزي شجاع كوچك- كه هفت (مگس!) را با يك ضربه كشت ‎… و به همين ترتيب تعداد بيشماري هفتگانه در تمام دنيا وجود دارد.

چه كسي عجايب هفتگانة جهان را براي نخستين بار به قلم كشيد؟

يكي از كهن‎ترين هفتگانه‎ها، عجايب هفتگانة جهان، يعني معروف‎ترين و بزرگ‎ترين اثرهاي هنري و معماري عهد باستان است. نخستين توصيف كتبي عجايب هفتگانة جهان به نويسندة فنيقي «آنتيپاتروس» سيدوني (سدة دوم پيش از ميلاد) نسبت داده مي‎شود. كتاب او به هر حال نه داراي ديدگاه فلسفي بوده و نه يك كتاب هنري محسوب مي‎شد، بلكه فقط راهنماي ساده براي سفر در عهد باستان بود.

«آنتيپاتروس» در سفرهايش- اگر اصلاً خود به اين سفرها رفته باشد، و فقط براساس شايعات گزارش نكرده باشد- عموماً راه‎هاي تجارتي معروف آن زمان دنيا را دنبال مي‎كرد. او فقط يكي از عجايب هفتگانه را در يونان يافت: پيكرة زئوس اثر فيدياس در المپيا. او در آسياي صغير معبد آرتميس در افسوس و آرامگاه شاه مازولوس پادشاه هاليكارناس را، در جزيره رودس مجسمة غول پيكري را- كه مجسمه هليوس خداي خورشيد بود-، در آفريقا فانوس دريايي اسكندريه و هرم خئوپس در شهر گيزه، و بالاخره در آسياي دور باغهاي معلق ملكه سميراميس را در بابل توصيف كرد.

«آنتيپاتروس» در گزارشهايش به ساختمانهاي معروفي كه بسيار در دسترس او بودند، و به اصطلاح جلوي در خانة او بودند، مثلاً ساختمان آكروپوليس در آتن، اشاره نكرد. زيرا كتاب او در واقع به عنوان راهنماي سفر براي يونانيهاي تحصيل كرده نوشته شده بود- و اينكه يكي از اين يونانيها دربارة آكروپوليس نداند و لازم باشد كه توجه او به اين اثر جلب شود، در نظر آنتيپاتروس عجيب و غيرقابل تصور بود.

چرا برج بابل از عجايب جهان نيست؟

«آنتيپاتروس» همچنين فقط آن «عجايبي» را در كتاب خود ثبت كرد كه هنوز در آن زمان ديده مي‎شدند. مثلاً برج بابل- كه بدون ترديد يكي ديگر از بناهاي ساختماني اعجاب‎انگيز آن زمان بود- در دوران «آنتيپاتروس» در هم فرو ريخته بود و لذا جزو مناظر ديدني شمرده نمي‎شد. او نمي‎خواست به مردمان عصر خود ويرانه‎ها را ارائه كند؛ يونانيهاي عاشق هنر و زيبايي خرابه‎ها و ويرانه‎ها را قابل تحسين و اعجاب‎انگيز نمي‎دانستند.

ذوق و هيجان ديدار عجايب هفتگانه استمرار نيافت. هنگامي كه مغرب زمين مسيحي شد، توجه و علاقه به آثار باستاني خاموش گشت. به علاوه- به جز هرم خئوپس- از عجايب هفتگانة ديگر فقط ويرانه‎هايي باقي مانده بود، بنابراين آنها به بوتة فراموشي سپرده شدند.

اگر مسلمانان نبودند، شايد ما امروزه اصلاً هيچ چيز دربارة عجايب جهان نمي‎دانستيم. اين دانشمندان و محققان مسلمان بودند كه نوشته‎هاي عهد باستان را كشف كردند و به تحقيق دربارة آنها پرداختند. آنها اين نوشته‎ها را ترجمه كردند و به اين ترتيب دانش بشري را دربارة آثار هنري بزرگ عهد باستان از نابودي نجات دادند و اين دانش را از سده‎هاي ميانه به عصر حاضر انتقال دادند.

نخست در پايان سدة پانزدهم ميلادي، كه رنسانس ‎]دورة تجديد حيات ادبي و فرهنگي اروپا. -م.‎[ آغاز شد، اروپا دوباره به آثار باستاني ابراز علاقه و توجه كرد. معمار اطريشي فيشرفن ارلاخ (تولد 1656 ميلادي. وفات 1723 ميلادي). بنابر منابع و مأخذ قديمي در كتابش به نام «طرح معماري تاريخي» به توصيف عجايب هفتگانة جهان پرداخت و به اين وسيله آنها را به ضمير آگاه اروپائيان بازگردانيد. ليكن باز هم دو سده طول كشيد تا جامعة علمي شروع به حفاري و كشف شواهد و نشانه‎هاي سنتي عهد باستان كرد تا به انسانهاي متعجب و مبهوت عصر جديد نشان دهد كه نياكان آنها چه قابليتهايي را در عصر خود بروز دادند.

به اين ترتيب بود كه عجايب هفتگانة جهان دوباره كشف شد.

فصل اول

هرم خئوپس

نخستين اثر شگفت‎انگيز جهان كدام است؟

هرم خئوپس نزديك گيزه (در مصر)، كه به نام مؤسس آن، خئوپس فرعون مصر (حدود 2551 تا 2528 قبل از ميلاد مسيح) ناميده مي‎شود، قديمي‎ترين و تنها اثر باقيمانده از عجايب باستاني جهان است كه تا حدودي حفظ شده و باقي مانده است. اين بنا براي عظمت و بزرگي كه دارد «هرم بزرگ» نيز ناميده مي‎شود و در ليست عجايب جهان به عنوان نخستين اثر وارد شده است. هرم خئوپس- به جز ديوار بزرگ چين- عظيم‎ترين بناي ساختماني است كه توسط انسان بنا شده است. اين هرم 6/146 متر ارتفاع دارد، يعني به بلندي تقريبي يك آسمانخراش 50 طبقه. بر زيربناي آن كه سطحي به ابعاد 230×230 متر است، مي‎توان مثلاً پنج تا از بزرگترين كليساهاي جهان، يعني «پترزدام» در رم، كليساي «سنت‎پل» و «وست مينيسترابي» در لندن و همچنين كليساهاي «دم فلورانس» و «دم ميلان» را يكجا و همزمان بنا كرد؛ و از سنگهاي به كار رفته براي ساخت «هرم خئوپس» مي‎توان مثلاً تمام كليساهايي را كه در قرن بيستم در آلمان ايجاد شده، بنا كرد.

دستور ساختن هرم را فرعون جان «خئوپس» (فرعون لقب پادشاهان قديم مصر بود) بلافاصله پس از مرگ پدرش «سنوفرو» صادر كرد. «خئوپس» نيز به رسم تمام پيشينيان خود از زمان شاه «ديوسر» (كه در حدود سالهاي 2609 تا 2590 قبل از ميلاد حكومت مي‎كرد) مي‎خواست در يك هرم به خاك سپرده شود. او هم مانند نياكان خود در اين آرزو به سر مي‎برد كه هرم او باز هم بزرگتر، زيباتر و پرشكوهتر از تمام هرمهاي فراعنه پيش از او باشد.

و...