مقاله و تحقیق دانشجویی

توضیحات:

پیشینه و مبانی نظری مرمت شهری، الگوي جايگزيني، مداخله در بافت های فرسوده123صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.

بخشی از متن :

مقدمه

مباحث نظري و تئوريك در واقع يكي از ضروري­ترين قسمت­هاي انجام هرپژوهش، علمي الخصوص پژوهش­هاي شهري به شمار مي­رود. در حقيقت آشنايي با چارچوب­نظري به پژوهشگر اين امكان را مي دهد كه پژوهش خود را در جهتي منطقي هدايت كند و هم­چنين راه رسيدن به هدف را نيز روشن­تر نمايد.

هدف اين فصل از پژوهش، شناسايي اهداف، نظريات و تجربيات موجود جهانی در زمينه موضوع پژوهش و استخراج شاخص هایی است که با استفاده از آن بتوان مسیر پژوهش را به سمت­ هدف هموار نمود.

2-1- مرمت شهری

عبارت مرمت شهری نماینده حداقل سه روایت از اقدامات و مداخلات شهری در جهان در بازه زمانی حدود یک قرن است و بیان این اصطلاح، نوع کنش مرتبط با آن را تعریف نمی­کند. بخصوص که مرمت و حفاظت شهری معادل لاتینی ندارد و مورد پژوهشی آن باید در ارتباط با روایت ها و نسل های گوناگون آن یعنی بازسازی[1]، نوسازی[2] و بازآفرینی[3] و نوزایی[4] صورت پذیرد (لطفی، 1386 : 19-18) .

مرمت شهری به دخالت آگاهانه در شهر برای جلوگیری از فرسایش که به خلق فضای شهری جدید با حفظ ویژگی­های اصلی فضایی (کالبدی و فعالیتی) منجر شود، اطلاق می­گردد ( حبیبی و مقصودی، 1388 : 18). در این تعریف چند مفهوم کلیدی " مداخله آگاهانه" ، "فرسودگی" ، "نوشدن" ، "کالبد" ، و "فعالیت" به چشم می­خورند. در حقیقت مرمت شهری نوعی واکنش یا پاسخ است و مواجهه کننده با آن چیزی که "شهر مساله" تلقی می­شود ( لطفی، 1386 : 24) و این مداخلات شهری آگاهانه در مقابله با مفهومی که "فرسودگی" خطاب می­شود صورت می­پذیرد و نسل­های متفاوت مداخله در پی معکوس نمودن فرسودگی اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و محیطی در نواحی شهری بوده­اند ( Cowan,2005:425) .

در این میان کنش مرمت شهری در طول عمر خود نه با تغییرات بنیادی که با تکمیل شدن بسته های شناختی و تکامل ابزاری- اندیشه­ای در بستر زمان دچار دگرگونی شده و نوعی دگردیسی شناختی- ابزاری در عین پایایی هدف ارتقای شهر به عنوان محیط سکونت انسان شهرنشین در آن مشاهده می­شود (لطفی، 1386) . این دگرگونی در طی زمان حاصل تغییر نگاه به محتوای زندگی شهری و تصویر شهر مطلوب و در کنار آن، تحول شیوه­ها و ابزارهای مداخله است. تغییرات ابعاد حیات شهری، بر کالبد و محتوای محیط­های شهری اثر گذاشته و این تحولات و تجدید ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و دگرگونی­های بخشی، همواره موجب زوال و پژمردگی ساختارهای سنتی و نمایان شدن الگوهای فرسودگی چند جانبه می­شوند ( Martin and Morrison,2003).

توسعه­های شهری گذشته که ناشی از الزامات، شرایط و اهدافی در زمان خاص بوده­اند، گاه میراثی می­شوند که نظام توسعه خود را در دوراهی حفظ یا نفی آن برای بازشدن فضا جهت سودآوری جدید می­یابد. این مساله عموما خود را در قالب شکل دادن و دوباره آفریدن بی وقفه کالبد و منظر در بستر شهر باز می­نمایاند ( Harvey,1985 :150).

[1] Urban Reconstruction

[2] Urban Renewal

[3] Urban Regeneration

[4] Urban Renaissance

فهرست برخی از مطالب :

2 - مروری بر متون مرتبط با موضوع پژوهش و ادبیات تحقیق 20

مقدمه 20

2-1- مرمت شهری 20

2-1-1- روایتهای سه گانه مرمت شهری 21

2-1-2- زبان مرمت شهری و استعاره فرسودگی شهر 23

2-1-3- نظريه هاي بهسازي و نوسازي بافتهاي فرسوده شهري 27

2-1-3-1- نظريه اعيان سازي 27

2-1-3-1-1- شکاف اجاره املاک 28

2-1-3-1-2- شکاف قيمت 30

2-1-3-2- نظريه محروميت زدايي و راهبرد برنامه ريزي اجتماعي 31

2-1-3-3- الگوي جايگزيني 32

2-1-3-4- الگوي پالايش شهري 32

2-1-3-5- راهبرد خودکفايي و خود تنظيمي 33

2-1-3-6- طرح تجميع 33

2-1-3-7- استفاده از سرمايه اجتماعي راه حلي پايدار در حل مسئله بافتهاي فرسوده 35

2-1-3-8- ديدگاه توسعه پايدار در مرمت شهری 36

2-1-4- انواع فرسودگی 37

2-1-5- انواع بافت هاي فرسوده 39

2-1-5-1- بافت هاي شهري داراي ميراث تاريخي- فرهنگي 39

2-1-5-2- بافت شهري فاقد ميراث تاريخي و فرهنگي 39

2-1-5-3- بافتهاي فرسوده روستايی- شهري 39

2-1-5-4- بافت هاي حاشيه اي 40

2-1-6- ویژگی بافت هاي فرسوده 40

2-1-7- معیارها و شاخص های فرسودگی 42

2-1-7-1- معيارهاي تعيين بافت هاي فرسوده بر اساس مصوبه شورای عالی شهرسازی 45

2-1-8- « تجدید نسل» به عنوان راهبردی برای مرمت و حفاظت شهری 45

2-1-8-1- تکوین نگرش تعاملی 46

2-1-8-2- فرهنگ محملی برای بازآفرینی 47

2-1-8-3- محیط زیست، قیدی برای بازآفرینی 47

2-1-8-4- صنعت زدایی، مجال و ضرورتی برای بازآفرینی 48

2-1-8-5- خدماتی شدن، «بازآفرینی شهری» و تجدید ساختار کالبدی- کارکردی 49

2-1-8-6- توسعه از درون، «بازآفرینی» و بازگشت به شهر 49

2-1-9- مداخله در بافت های فرسوده 50

2-1-9-1- محتوای مداخله در بافت های فرسوده 50

2-1-9-2- اهداف مداخله در بافت های فرسوده 52

2-1-9-3- رويكردها و روشهاي مداخله در بافتهاي شهري 52

2-1-10- جمع بندی 55

2-2- رویکرد مشارکتی 57

2-2-1-مفاهیم وتعاریف مشارکت 57

2-2-2- انواع مشارکت 58

2-2-2-1- نقش مردم 58

2-2-2-1-1- مشارکت فعال 58

2-2-2-1-2 - مشارکت منفعل 59

2-2-2-2- موقعيت مردم (در قبال طرح ها وبرنامه ها) 59

2-2-2-2-1- مشارکت انگيزشي 59

2-2-2-2-2- مشارکت تعاملي 60

2-2-3- طبقه بندي الگوهاي مشارکت 60

2-2-3-1- برحسب نوع مشارکت 61

2-2-3-1-1- مشارکت در تصميم گيري ومديريت 61

2-2-3-1-2- مشارکت درتامين مالي هزينه انجام طرحها 62

2-2-3-1-3- مشارکت در تامين نيروي انساني 62

2-2-3-2- برحسب زمينه مشارکت 63

2-2-3-3- برحسب نوع سازماندهي 63

2-2-4- طيف مشارکت ها 64

2-2-4-1- مقياس کلان (بخش دولتي) 64

2-2-4-2- مقياس میاني( بخش خصوصي) 65

2-2-4-3- مقياس خرد (نهادهاي محلي) 66

2-2-5- نظریه های شهرسازی برنامه ریزی مشارکتی 66

2-2-5-1- نظریه جیمز میجلی 67

2-2-5-2- نظریه شري ارنشتاین 68

2-2-5-3-نظریه اسکات دیوید سون 70

2-2-5-4-نظریه دیوید دریسکل 71

2-2-5-5-نظریه میانجی گری 73

2-2-6- ارزیابی نظریه هاي شهرسازي مشارکتی در زمینه نوسازی بافتهای فرسوده 75

2-2-6-1- معیارهاي ارزیابی نظریه ها 76

2-2-6-2- دسته بندي نظریه ها با توجه به شرایط ایران 77

2-2-6-3- بررسی نظریه هاي مشارکتی بافت فرسوده و تلفیق آنها با شرایط ایران 78

2-2-7- ديدگاههاي مشارکت 79

2-2-7-1- رهيافت ابزاري 79

2-2-7-2- رهيافت توسعه اي 80

2-2-7-3- مشارکت بعنوان حق مردم 80

2-2-8- مشارکت و برنامه ریزی محله- مبنا 82

2-2-8-1- مشخصات نهاد مشارکت محله اي 83

2-2-8-2- الزامات تشکيل نهاد مشارکت محله اي 85

2-2-8-3- مزاياي مشارکت مردم در برنامه ريزي محله 85

2-2-9- جمع بندی 87

2-3- بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده شهری با رویکرد مشارکتی 88

2-4- سوابق تحقیق 90

2-4-1- تجربیات موفق بهسازی و نوسازی مشارکتی بافت فرسوده 100

2-4-1-1- تجربیات جهانی بهسازی و نوسازی بافت فرسوده 100

2-4-1-2- تجربیات بهسازی و نوسازی بافت فرسوده در ایران 104

2-4-1-2-1- سنتز نهایی تجربیات بهسازی و نوسازی ایران 106

2-5- جمع بندی و نتیجه گیری 108

فصل دوم

ادبیات نظری

و

سوابق تحقیق