مقاله و تحقیق دانشجویی

توضیحات:

پیشینه و مبانی نظری تحقیق نقش عوامل اکولوژیکی در توسعه فیزیکی شهرها19صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.

بخشی از متن :

-1). مقدمه: این فصل از تحقیق، ابتدا مفاهیم اساسی و پایه مربوط به توسعه شهری و سپس متغیر­هایی را که، در توسعه فیزیکی شهر نقش دارند مورد بررسی قرار گرفته­اند.

2-2) مباحث مربوط به توسعه شهری

شهر

شهر و شهرنشيني روند اجتماعي برجسته‌اي است که بيشتر موجب دگرگوني در روابط متقابل انسان با محيط و با انسان­هاي ديگر شده است. در حقيقت تغيير در واکنش‌هاي انسان‌ها نسبت به هم و نسبت به محيط، به تحول اجتماعي و دگرگوني فضائي امکان داده که نمود عيني آن به صورت يک پديدة نو که اصطلاحاً (شهر ناميده مي‌شود ) نمايان گرديده است. ويژگي­هاي شهر و مفهوم آن در دوره‌هاي مختلف تاريخي و مناطق مختلف يکسان نبوده و مفهوم آن در هر دوره و مناسب با هر سرزميني در مسير تاريخ تفاوت­هايي را نشان مي‌دهد. امروزه تعريف جامعي از شهر که بتواند شامل کلية شهرهاي جهان باشد مشکل­ست، چرا که شهرها به سيستم‌هاي اقتصادي و اجتماعي همسان وابسته نبوده و نکات مشترکي بين آنها وجود ندارد. بنابراين هر يک از جغرافيدانان بنا به ادراک و برداشت خود تعريفي از شهر کرده­اند ( فريد، 1382 : 1 ). در واقع شهر زيستگاهي است انسان ساخت و در زير يک قدرت سياسي مشخص که تمرکز جمعيتي نسبتاً پايداري را در درون خود جاي مي‌دهد، فضاهاي ويژه بر­اساس تخصص‌هاي حرفه‌اي به وجود مي‌آورد تفکيکي کما بيش مشخص ميان بافت‌هاي مسکوني و کاري ايجاد مي‌کند و فرهنگي خاص را به مثابه حاصلي از روابط دروني خويش پديد مي‌آورد که درون خود خرده فرهنگ‌هاي بيشماري را حمل مي‌کند( فکوهي، 1383: 28-29 ). با اين­ همه شهر اجتماعي است با تعداد و تراکم معين و متناسب جمعيت، با بافت و ساختار کالبدي يکپارچه و بهم پيوسته اعم از محلات، کوي‌ها، و يا مناطق مسکوني، فضاهاي فرهنگي، بازرگاني، توليدي، اداري، ارتباطي، کشاورزي و نظاير آنها که اکثريت ساکنان شاغل دائمي آن در مشاغل غير کشاورزي بکار اشتغال داشته و بر اثر تمرکز توليد و خدمات فرامحلي، کانون سياسي-اجتماعي، فرهنگي، اداري، مواصلاتي، و مرکز مبادلات اقتصادي و تأمين نيازهاي حوزة جذب و نفوذ فضاي پيرامون خود نيز مي‌باشد ( نظريان،1383: 4-1 ). شهر به مثابه بخشی از سلسله مراتب سیستم فضایی و تقسیمات سیاسی– جغرافیایی هر کشور بر­اساس شاخص­های مختلفی مانند: نوع حکومت، مدیریت، سطح آگاهی، علاقه­مندی اجتماعی و مشارکت مردم در نظام تصمیم­گیری شکل می­گیرد( زاهدی­فر، 1373 : 10 ).

برنامه­ریزی

بطور کلي از زماني که بشر براي شناسايي محيط اطراف و تسهيل در امر زندگي و رفع مشکلات و نيازهاي خود به تکاپو پرداخت، در حقيقت، دست به يک نوع برنامه‌ريزي زد. در صورتي که بخواهيم تعريفي کلي از برنامه‌ريزي داشته باشيم، مي‌بايستي برنامه‌ريزي را عبارت از کوششي در جهت انتخاب بهترين برنامه‌ها در جهت رسيدن به هدف­هاي مشخص بدانيم که ممکن است اين کوشش‌ها و برنامه‌ها، تا مرحلة نهايي هدف نيز پيش نرود، بلکه گامهايي در جهت رسيدن به آن باشد (شيعه، 1381: 85-86 ). برنامه‌ريزي به معناي انديشيدن و تنظيم پيشاپيش امور، قبل از بروز وقايع و رويدادها است تا در اموري همچون بهداشت، سلامت، رفاه، آسايش، خوشبختي افراد جامعه، نتايج مطلوبي بدست آيد، بديهي است براي برنامه‌ريزي دقيق مي‌توانيم اشتباهات گذشته را جبران نموده و نسبت به آينده هوشيار‌تر عمل کنيم ( هيراسکار، 1376: 14).

برنامه‌ريزي فعاليتي است که بشر از آغاز به آن مشغول بوده است. هيچ اقدامي براي رسيدن به هدف هرچه باشد به نتيجه نمي­رسد، مگر آنکه شامل برنامه­ريزي باشد. اقدامات لازم براي نيل به هدف به طور اصولي از مراحل زير مي­گذرد:

• مشخص کردن هدف‌ها
• انتخاب وسايلي که براي رسيدن به هدف‌ها به کار مي‌رود
• به کار بردن اين وسايل

فهرست برخی از مطالب:

-1)مقدمه...........................................................................................................................................................25

2-2). مباحث مربوط به توسعه شهری. ........................................................................................................25

2-2-1). شهر......................................................................................................................................................25

2-2-2). برنامه­یزی...........................................................................................................................................26

2-2-3). برنامه­ریزی شهری.............................................................................................................................27

2-2-4). کاربری اراضی.....................................................................................................................................27

2-2-5). رشد و توسعه شهری.........................................................................................................................28

2-2-6). مفهوم توسعه فیزیکی.......................................................................................................................28

2-2-7). فضای شهری......................................................................................................................................29

2-2-8). بافت....................................................................................................................................................29

2-2-9). نظریات مورفولوژیکی و توسعه فیزیکی شهر................................................................................30

2-2-10). توسعه فیزیکی شهر از دیدگاه اکولوژیک...................................................................................31

2-2-11). نظریه­های هسته­های متعدد شهر یا شهر چند هسته­ای........................................................31

2-2-12). نظریه ساخت دوایر متحدالمرکز.................................................................................................32

2-2-13). نظریه ساخت ستاره­ای شکل........................................................................................................32

2-2-14). نظریه محوری یا توسعه قطاعی شهر..........................................................................................33

2-2-15). نظریه شهر خطی............................................................................................................................33

2-3). متغیرهای موثر در مکان­یابی توسعه­ی فیزیکی شهرها.................................................................33

2-3-1). مقدمه.................................................................................................................................................33

2-3-2). ژئومورفولوژی....................................................................................................................................34

2-34). جنس خاک..........................................................................................................................................34

2-3-5). قابلیت خاک. ..................................................................................................................................35

2-3-6). شیب...................................................................................................................................................35

2-3-7). باد.......................................................................................................................................................35

2-3-8). آب­های زیر­زمینی.............................................................................................................................36

2-3-9). ارتفاع...................................................................................................................................................36

2-3-10). رعایت حریم گسل.........................................................................................................................36

2-3-11). جهت­های جغرافیایی......................................................................................................................36

2-3-12). حریم رودخانه­ها.............................................................................................................................37