مقاله و تحقیق دانشجویی

ادبیات نظری و سوابق پژوهشی مفاهیم حسابداری مدیریت و سرمایه فکری سازمانها

تعداد صفحه : 40

در قالب ورد قابل ویرایش.

فهرست مطالب و بخشی از متن :

2-1- مقدمه 17

2-2- مبانی نظری.............................................................................................................................. 18

2-3- فلسفه پیدایش حسابداری مدیریت...................................................................................................... 18

2-3-1- ویژگی‌های حسابداری مدیریت.. 19

2-3-2- اهمیت حسابداری مدیریت........................................................................................................... 20

2-3-3- ابزارهای حسابداری مدیریت....................................................................................................... 21

2-4- مقايسه حسابداري مالي و حسابداري مديريت راهبردي........................................................................... 22

2-4-1- ابزارها و فنون حسابداري مديريت راهبردي.................................................................................... 22

2-4-2- حسابداری هزینه‌ای در برابر حسابداری مدیریتی.............................................................................. 23

2-4-3- حسابداری مالی در برابر حسابداری مدیریتی................................................................................... 23

2-4-3-1- حسابداری مدیریت.. 23

2-4-3-2- حسابداری‌های مالی............................................................................................................... 24

2-5- مديريت هزينه به روش برآورد با گزارش‌ها كنترل هزينه به همراه شاخص‌هاي بهره وري............................ 25

2-5-1- ابزارها و تکنیک‌های برآورد هزینه.............................................................................................. 26

2-6- فلسفه پیدایش سرمایه فکری. 27

2-6-1- ویژگی‌های سرمایه فکری.......................................................................................................... 28

2-6-2- اهمیت سرمایه فکری سازمان‌های دولتی......................................................................................... 29

2-7- اجزا و تعاریف سرمایه فکری سازمان‌های دولتی................................................................................. 29

2-7-1- مدلهای سرمایه فکری. 30

2-7-2- مدیریت موفق سرمایه فکری....................................................................................................... 32

2-7-3- دلایل اندازه گیری سرمایه فکری توسط سازمان‌های دولتی.................................................................. 33

2-7-4- روش‌های اندازه گیری سرمایه فکری. 34

2-7-5- منافع و مزاياي اندازه‌گيري سرمايه فكري. 40

2-7-6- اهداف اندازه گیری سرمایه فکری. 40

2-7-7- حسابداری مدیریت و سرمایه فکری.............................................................................................. 41

2-8- پیشینه تحقیق.............................................................................................................................. 43

2-8-1- تحقیقات انجام شده در خارج از کشور. 43

2-8-2- تحقیقات انجام شده در داخل کشور................................................................................................. 45

2-1- مقدمه:

تغيير و تحولات سريع محيط افزايش رقابت‌ها و لزوم جهت گيري سنجيده سبب شده است تا مفاهيم و بنيان‌هاي حسابداري مديريت مانند ساير حوزه‌هاي علم مديريت نيازمند بازنگر ي و اصلاحات متعدد باشد با تسري تفكر استراتژيك محور به حوزه‌هاي مختلف مديريت سازمان مفهوم حسابداري مديريت سنتي نيز دگرگون شده و حسابداري مديريت استراتژ يك به عنوان ابزاري براي پديد آورد مزيت‌هاي رقابتي پايدار مطرح شده است (فریزهندی[1] 1390).

مدیریت علمی به صورت بسیار خلاصه روش برخورد منظم و منطقی با مسائل سازمان‌ها به منظور یافتن مناسبترین راه برای انجام هر کار است و بر کسب اطلاع دقیق و کامل از آنچه می‌گذرد و نتایجی که بر اثر هرگونه تغییر حاصل می‌شود تأکید دارد. این نوع از مدیریت نیاز زیادی به اطلاعاتی از قبیل تأکید دارد این نوع از مدیریت نیاز زیادی به اطلاعاتی از قبیل اجزای مختلف تولید قیمت فروش محصولات و خدمات و ظرفیت منابع مختلف نظیر ظرفیت تولیدی ماشین آلات و تحلیل این اطلاعات دارد. این جریان نیاز به اطلاعات و به ویژه اطلاعات مالی را فزونی بخشید افزایش استفاد ه‌ی مدیران از اطلاعات مالی موجب شد که روش‌های هزینه‌یابی تولیدات خدمات و فعالیت‌ها بهبود و توسعه یابد و اطلاعات مفصل‌تری از جنبه‌های مختلف مالی فعالیت‌ها فراهم آید بدین ترتیب حسابداری مدیریت به عنوان رشته‌ای خاص در اوایل قرن حاضر شکل گرفت (ویلکر و بورکه[2] 1386).

بسیاری از واحدهای اقتصادی به تدریج از دیدگاه حسابداری بهای تمام شده سنتی فاصله می‌گیرند و به ایجاد مدیریت هزینه کاهش بهای تمام شده خدمات (هزینه‌های ثابت و متغیر) جهت کمک به افزایش سود آوری است موسسات انتفاعی که به طور مکرر مورد تأکید مدیران و متخصصان مالی قرار می‌گیرند به نحوی با مدیریت هزینه در ارتباط می‌باشتد یکی از ابزارهای نوین جهت تحقق اهداف فوق سیستم محاسبه بهای تمام شده کالا و خدمات بر مبنای فعالیت هزینه‌یابی مبتنی بر فعالیت است یکی از مهم‌ترین اجزای فرآیند مدیریت هزینه داشتن فرآیند بهبود مستمر و مدیریت ناب است یکی از مهم‌ترین اجزای فرآیند مدیریت هزینه داشتن فرآیند بهبود مستمر مدیریت ناب است اینکه تولید کالا و ارائه خدمات به چه قیمتی صورت بگیرد تا ضمن حفظ سهم بازار سودی معقول نیز برای موسسه کسب گردد سؤالی است که پاسخ آن نیازمند شناخت روش‌های هزینه‌یابی است (حسن پور 1389).

2-2- مبانی نظری

مفهوم حسابداري مديريت استراتژيك مستلزم تمركز روش‌هاي حسابداري مديريت بر ارزيابي عملكرد از زواياي استراتژيك در عوض شاخص‌هاي عملياتي است اين مفهوم براي اولين بار توسط سايموندز در سال ۱۹۸۱ مطرح شد وي اين مفهوم را براي اشاره به رويكردي با جهت گيري خارجي بكار گرفت كه در جمع آوري و تحليل داده‌هاي مرتبط با هزينه‌ها قيمت حجم فروش سهم بازار گردش وجوه نقد و بهره برداري از منابع براي كسب و كار و رقباي آن مورد استفاده قرار مي‌گيرد و معتقد بود بايد توانمندي‌هاي حسابداران مديريت براي جمع آوري اطلاعات از منابع داخلي شرك به سوي جمع آوري اطلاعات از رقبا هدايت گردد (برومویچ[3] 2000).

2-3- فلسفه پیدایش حسابداری مدیریت

حسابداری مدیریت زادة تحولات اوایل قرن نوزدهم است. شكل گیری سرمایه داری و جداشدن تدریجی مالكیت از مدیریت، پدید آمدن بنگاههایی كه بر پایة سلسله مراتب سازمان یافته بودند، سمت گیری در جهت استفاده از مزیت نسبی و جدا شدن تولید از توزیع و به تبع آن ضرورت كنترل سود آوری، زمینه ساز پیدایش حسابداری مدیریت شد. از نیمة قرن نوزدهم با ایجاد كارخانجات پیچیده ماشین كاری و تنوع تولیدات، چالشهای جدیدی برای حسابداری مدیریت فراهم شد. مدیریت علمی و بنیانگذاران این مكتب كوششهای خویش را برای تفكیك و تبدیل فرآیندهای پیچیده به عملیات سادة تولید (ساده سازی)، استاندارد سازی تولید و فراهم ساختن امكان تعیین استانداردها و افزایش كارآیی آغاز نمودند. فاصلة شصت ساله 1925 تا 1985 دورة ركود در تحولات حسابداری مدیریت شناخته می‌شود. رویداد مهمی كه این ركورد را پدید آورد عبارت بود از «توسعه بازار سرمایه دار». بحث هزینه‌یابی مستقیم می‌تواند عمده‌ترین رویداد سال‌های1930 الی 1950 محسوب شود. بر پایة تحلیل نارساییهای هزینه‌یابی تمام جذبی، هزینه‌یابی مستقیم ابداع شد. بدین صورت امكان ارائه اطلاعات مرتبط و مفید برای تصمیم گیری مدیریت فراهم شد. اما در دهة 1960 این رویكرد توسعه یافت و حسابداری مدیریت كمی رونق پیشین خود را بازیافت و رویكرد مبتنی بر اقتصاد اطلاعات بعنوان نگرش جدید نسبت به حسابداری مدیریت پدیدار شد و حسابداری مدیریت به صورتی تمام عیار به عنوان یك مقوله سیستمی و بخش مهمی از مجموعه سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت مطرح شد. رویكرد مبتنی براقتصاد اطلاعات، اطلاعات را همانند هر كالای دیگری می‌دانست كه مورد خرید و فروش قرار میگرفت و بنابراین مانند هر كالای دیگری صرفاً نمی‌توان به، نیاز به اطلاعات توجه كرد بلكه هزینة تولید این كالا را نیز باید در نظر داشت. حسابداری مدیریت فرآیند رشد و توسعه خود را بصورت جدی و فزاینده از ابتدای دهه 1990 آغاز نمود، اما عواملی نظیر رشد مقیاس سازمان‌ها و بنگاههای اقتصادی، تحولات شگرف تكنولوژیك، پیچیدگی و دامن افزایی قوانین و مقررات و سرانجام گسترش دانش مدیریت طی سه دهه اخیر، آثار خود را بر توسعه قلمرو حسابداری مدیریت و پذیرفته شدن آن بعنوان یك آموزه و مقوله مستقل ازحسابداری مالی بجای گذشته است. انجمن حسابداران مدیریت در سال1919 میلادی باعنون انجمن حسابداران صنعتی[4] با 37 عضو پا به عرصة وجود گذاشت. هدف این سازمان در بدو امر، ایجاد انجمن برای حسابداران صنعتی بود تا تجربیاتشان را در اختیار یكدیگر قرار دهند و مشكلات اعضای خود را حل كنند (ویکی پدیا).

[1] Frizhendi

[2] Vilker & Borkeh

[3] Bromovich

[4] naca