مقاله و تحقیق دانشجویی

توضیحات :

مبانی نظری کیفیت زندگی در 31 صفحه در قالب Word قابل ویرایش.

فهرست مطالب :

مقدمه

تاریخچه کیفیت زندگی

ابعاد کیفیت زندگی

حیطه ها و شاخص های کیفیت زندگی

جدول شماره 1-2: حیطه­ها و شاخص­های کیفیت زندگی

مفاهیم مرتبط با کیفیت زندگی

الف) بهزیستی[1]

الگوی ویسینگ و وان دان

نظریه ریف

ب) رضایت از زندگی

ج) شادکامی

نظریه یکپارچه کیفیت زندگی[2]

فواید شادکامی و رضایت از زندگی

الف- منابع فارسی

ب - منابع انگلیسی

بخشی از متن :

کیفیت زندگی

مقدمه

کيفيت زندگي از واژه­هايي است كه تعريف مشخص و یکسانی ندارد؛ اگر چه مردم به شكل غريزي معناي آن را به راحتي درك مي­كنند، ليكن اين مفهوم براي همه آنها يكسان نيست. از آن جا كه مانند ساير متغيرها اندازه گيري آن مستلزم وجود تعريف جامع و مشخصي از آن خواهد بود، همواره تلاش شده است تا تعريف مناسبي براي آن ارائه گردد. بسياري از تحقيقات، تعريفي از کیفیت زندگی ارائه نمي­دهند. اين امر يا به اين علت است كه تعريف آن را بسيار ساده مي­انگارند يا به جهت پيچيده بودن اين مفهوم از تعريف آن اجتناب مي­كنند، در حالي كه با توجه به عدم اجماع در مورد تعريف اين واژه، انتظار مي­رود در پژوهش­هاي مربوط، اين مفهوم و ابعاد در نظر گرفته شده براي آن به صورت شفاف مشخص شوند (نجات، 1387).

امروزه موضوعات مربوط به کیفیت زندگی به طور گسترده­ای در رشته­های علمی مختلف مورد بحث قرار گرفته می­شود به همین دلیل علی­رغم تعاریف زیادی که از این مفهوم وجود دارد، هیچ یک از تعاریف موجود مقبولیت عام نیافته­اند (ساسنین[3] و جورکاوسکاس[4]، 2009).

آنچه كه در اين تعريف اهميت زيادي دارد اين است كه با آن بتوان ميان اين مفهوم و ساير مفاهيم مرتبط مانند خوب بودن، وضعيت سلامت، رضايت از زندگي و اميد تمايز قائل شد. نظریات متفاوتی درباره كيفيت زندگی وجود دارد. بعضي از محققين معتقدند تنها در صورتي كه تواماً چندين بعد از سلامتي سنجيده شود مي­توان آن را كيفيت زندگي ناميد. عده­اي نيز بر این باورند كه يك تعريف واحد كه در تمام مراحل يك بيماري يا در جوامع مختلف كاربرد داشته باشد، براي اين مفهوم وجود ندارد؛ اغلب صاحب نظران در اين زمينه توافق دارند كه كيفيت زندگي، حقايق مثبت و منفي زندگي را در كنار يكديگر در نظر مي گيرد و چند بعد دارد. از طرفي آن را يك مفهوم ذهني و پویا قلمداد مي­نمايند. ذهني به اين معنا كه حتما بايد توسط خود شخص، بر اساس نظر او و نه فرد جايگزين تعيين گردد و پويا يعني در طي زمان تغيير خواهد كرد و لذا ضروري است در دوره­اي از زمان اندازه گيري گردد. اگر چه ذهني بودن دامنه­هاي كيفيت زندگي از نظر برخي از دانشمندان كافي نيست به طوري كه برخي از صاحب نظران بر اين باورند كه هر يك از دامنه­هاي كيفيت زندگي بايد قابليت اين را داشته باشد كه هم به صورت ذهني و هم به صورت عيني قابل اندازه گيري باشد. اين گروه معتقدند كه سنجش ذهني اگر چه لازم است، ولي كافي نيست. مهم آنكه در هر تحقيق كه مرتبط با كيفيت زندگي باشد تعريف آن از نظر محقق روشن گردد (نجات، 1387).

به طور کلی یکی از شاخص­ترین تعاریف در مورد کیفیت زندگی تعریفی است که سازمان بهداشت جهانی عرضه نموده است. بنا به تعريف سازمان بهداشت جهاني، كيفيت زندگي درك افراد از موقعيت خود در زندگي از نظر فرهنگ، سيستم ارزشي كه در آن زندگي مي­كنند، اهداف، انتظارات، استانداردها و اولويت هايشان است. پس موضوعي كاملا ذهني بوده و توسط ديگران قابل مشاهده نيست و بر درك افراد از جنبه هاي مختلف زندگي استوار است (ساسنین و جورکاوسکاس، 2009).

بنا بر بررسی­های فاهیه[5](2004، به نقل از باجلان و عظیمی، 1388) امروزه می­توان سه رویکرد عمده به کیفیت زندگی را شناسایی کرد:

1- رویکرد اول معتقد است که کیفیت زندگی به شرایط افراد مربوط می­شود.

2- رویکرد دوم کیفیت زندگی را یک مفهوم چند بعدی می­داند. این نگرش به توصیف حوزه­های چند گانه کیفیت زندگی و همچنین تأثیر متقابل این حوزه­ها در یکدیگر می­پردازد.

3- سومین رویکرد نیز معتقد است که کیفیت زندگی با دو شاخص عینی و ذهنی اندازه گیری می­شود. جنبه ذهنی به افراد کمک می­کند تا تعریفی از هویت، آرمان­ها و جهت­یابی زندگی­شان ارائه کنند و این جنبه با ارزش است که با شرایط عینی زندگی همراه می­شود.

تاریخچه کیفیت زندگی

آغاز بحث کیفیت زندگی به زمان ارسطو باز می­گردد. از ارسطو سه کتاب درباره اخلاق بر جای مانده است: اخلاق کبیر[6]، اخلاق ائودموس[7] و اخلاق نیکوماخس[8]. ارسطو به ویژه در اخلاق نیکوماخس به موضوع سعادت انسانی می­پردازد. اینکه سعادت چیست؟ عبارت از چه فعالیت­هایی است و چگونه می­توان سعادتمند شد؟ او زندگی خوب را معادل شادکامی[9] در نظر می­گیرد و در عین حال به تفاوت این مفهوم در افراد مختلف می­پردازد و ذکر می­کند سلامتی که باعث رضایتمندی در یک فرد بیمار می­شود با ثروت که فرد فقیری را شاد می­کند یکسان نیست و بیان می­دارد که شادکامی نه تنها برای افراد مختلف معانی متفاوتی دارد، بلکه برای یک فرد نیز در شرایط متفاوت معنی یکسانی نخواهد داشت (سلامتی، 1388). به هر حال در آن زمان شادي يا شادمانه زيستن معادل با آنچه كه امروز كيفيت زندگي نام دارد تلقي مي­شد؛ ولي اصطلاح كيفيت زندگي تا قرن بيستم مورد استفاده قرار نگرفته بود. به مرور زمان محققين متوجه شدند که کيفيت زندگي مي­تواند يكي از پيامد­هاي پر اهميت در ارزیابی­هاي سلامت باشد (نجات، 1387).

[1] - well being

[2] - integrative quality-of-life

[3] - Susniene

[4] - Jurkauskas

[5] - Fahie

[6] - Magna Moralia

[7] - Eudemian Ethics

[8] - Nicomachean Ethics

[9] - happiness