مقاله و تحقیق دانشجویی

توضیحات :

تحقیق مناسبات ايران و تركيه و شيروان و داغستان در اواخر سدة شانزدهم ميلادي در 30 صفحه در قالب Word قابل ویرایش.

بخشی از متن :

مناسبات ايران و تركيه و شيروان و داغستان در اواخر

سدة شانزدهم ميلادي

شاهين فاضل و فرح حسينوا

اعضاي هيئت علمي انستيتوي تاريخ آكادمي علوم آذربايجان

چكيده :

1- تاريخ ايران و تركيه در آثار متعدد مورخان از آن جمله در كتب تواريخ اسكندر منشي تركمان, قاضي احمد قمي, مصطفي عالي افندي, مصطفي سلانيكي, ابراهيم پچوي و ... منعكس گرديده و پژوهشگران از اين آثار پرقيمت كم و بيش استفاده نموده اند، ولي ما يك كتاب تاريخيِ خيلي پرارزش نيز در دست داريم كه متأسفانه محققان از آن بهره مند نبوده اند. زيرا اين كتاب تا به حال به چاپ نرسيده و نسخة خطي آن در كتابخانة دانشگاه استانبول محفوظ مي باشد. نام كتاب ذكر شده « ظفرنامة سلطان مراد ثالث » است كه از طرف ابراهيم رحيم زاده، مورخ عثماني تأليف گرديده است.

2- ناگفته نماند كه در اواسط عصر شانزدهم ميلادي، امپراطوري عثماني در كشورهاي متعدد كرة زمين حاكميت خود را توسعه داده بود و براي اشغال سواحل درياي خزر تلاش مي نمود از راه هاي تجاري و ترانزيتيِ قفقاز بهره برداري نمايد.

3- بنا بر معلومات ابراهيم رحيم زاده، در تاريخ 8/9/982 هجري (23/12/1574 ميلادي) مأمورين بلندمرتبة عثماني در ديوان سلطان مراد ثالث جمع شده، حالت و وضعيت دول اسلامي و به اصطلاح هجوم شرق به اراضي دولت صفوي را تحت مذاكره قرار داده بودند, ولي اجرا و انجام طرح فوق بعد از 4 سال در بهار 986 صورت گرفت.

4- براي اجراي آن طرح، عثماني ها به كمك و ياريِ حكمران و فرمان فرمايانِ ايالات قفقاز شمالي اميدوار بودند و به حاكمان آوارستان, قيطاق, قوموق و تباساران نامه هايي راجع به همكاري بر ضد صفويان فرستادند. بنا بر معلومات ابراهيم رحيم زاده، جنگي كه در نزديك شهر شماخي شيروان صورت گرفته بود (در فصل خزان 986) امير شمخال، حاكم قيطاق و قوموق به تعداد 30 هزار دلاوران داغستان را جمع كرده و به عثماني ها كمك رسانيده بود، ولي عثماني ها از ترس قزلباشان بعد از پيروزي نتوانستند در شماخي بمانند و لشگرهاي خود را به شهر دربند انتقال دادند.

شايان توجه است كه اهالي دربند اگر هنگام هجوم عثماني ها به شيروان بر ضد صفويان برخاسته بودند، بعد از دريافت خبر هجوم تازة قزلباشان، قشون هاي عثماني را از شهر بيرون راندند. در آينده لشگر كشي اهالي قفقاز بر ضد عثماني ها افزايش پيدانمود و در نتيجه، نظاميان عثماني و تاتار به سركردگي عثمان پاشا از دربند بيرون جستند.

روابط سياسي و تعاملات فرهنگي و تمدنيِ ايران و عراق از مشروطه تا انقلاب اسلامي

هدايت فرح بخش - كارشناس ارشد تاريخ

چكيده :

اقوام ساكن در منطقة ميان رودان (بين النهرين) از ده ها قرن پيش از ميلاد مسيح با ايرانيان ارتباط اقتصادي، فرهنگي و فكري داشته و در تعاملي پيوسته به تكامل يكديگر كمك كردند. آرياها در پهنة فلات ايران تا مديترانه با همكاري مردمان اين مناطق به خصوص بوميان همجوار بين النهرين، پايه هاي فرهنگ و تمدن درخشان اولية جهاني را طراحي و پايه ريزي نمودند. ايرانيان در كوششي مشترك توانستند مراكز مهم تمدن اور نينوا, بابل, سلوكيه و تيسفون و حران را به نحوي چشمگير گسترش داده و در محدودة آن روزگار و در عرصة جهاني به نمايش درآورند. اگرچه در اين باره نمي توان رويارويي و تصادمات سياسي و اجتماعي و فكري و اقتصاديِ انكارناپذيرِ اقوامِ ايراني و بوميان حوزة رودخانه هاي دجله و فرات را ناديده گرفت. تشابه و تفاوتي كه از دورة باستان و سپس خلفاي بزرگ (راشدين) و خلفاي كوچك (بني اميه و بني عباس) و تركان و آل عثمان تا ظهور و تأسيس كشور عراق ادامه يافت. بيشترين عوامل مؤثر در اين كنش و واكنش ها عوامل جغرافيايي و اقتصادي و فرهنگي و فكري و اجتماعي و سياسي بوده است. علاوه بر آن نمي توان تحولات اين منطقه را بدون اصلاحات و تغييرات جهاني بررسي و مطالعه نمود، زيرا جوامع انساني همچون دانه هاي زنجير اگرچه از يكديگر مستقل و منفك مي باشند، ولي علايق بين آنها سرنوشتشان را در تعاملي اجتناب ناپذير، به يكديگر پيوند داده است.

اين پژوهش به دلايل ذيل مي تواند مورد توجه قرار گيرد:

1- سرزمين غرب فلات ايران، اولين ناحية مسكون و متمدن جهان گذشته تاكنون محسوب مي گردد.

2- منطقة بين النهرين سرزميني است كه داراي شرايط طبيعي و جغرافياييِ متكاثر و متنوعي است.

3- اقوام مختلفي در آن زيسته و ماندگار شده اند و برخي ديگر در طول زمان نابود گرديدند.

4- سرزمين ميان رودان اولين جايگاه و مهبط وحي و پيامبران الهي بوده است.

5- بين النهرين ميان سه قارة قديم جهان, كانون برخوردها و تضاربات سياسي و اقتصادي محسوب مي گردد.

6- عراق به عنوان موضوع اصليِ اين پژوهش، همواره پس از جنگ اول جهاني كانون تعارضات و تداخلات منطقة خاورميانه بوده است.

7- عراق مجموعه اي از اقوام عرب, كرد, فارس, آموري, آشوري و ديگر قبايل است كه پيوند آنها و خاستگاهشان در اين منطقة محدود، قابل تأمل و بررسي است.

8- تفكرات مذهبي و ملي متنوع در عراق در اين پژوهش حائز اهميت است و …

سرفصل هايي كه در اين پژوهش به آنها توجه مي شود:

الف- شناخت تاريخ مختصر بين النهرين

ب- تعريف روابط خارجي

ج- تعريف و تشريح روابط سياسي

د- چگونگي پيدايش حكومت عراق و تحولات آن

هـ بررسي روابط ايران و عراق در دورة مشروطه و پيامدهاي آن

و- عراق و تأثير تحولات جهاني بر آن در فاصلة دو جنگ جهاني اول و دوم

ز- روابط عراق و ايران پس از جنگ هاي جهاني و دلايل پيدايش تصادمات جدي اين دوره

ح- دلايل گسترش اختلافات عراق با ايران به استناد اسناد تاريخي

ط- عوامل بنياني و زمينه هاي پيدايش جنگ هشت ساله

ي- نتيجه گيري

موقوفات آستان قدس رضوي در آسياي ميانه و افغانستان

* علي كريميان- رئيس گروه پژوهش پژوهشكدة اسناد سازمان اسناد ملي ايران

چكيده :

سنت حسنة وقف، يكي از مصاديق احسان و غيرخواهي است كه بيشتر با استفاده از تعاليم انبياء آن را از ديرباز به وجود آورده و در صحنة سياست اجتماعي، به وديعت نهاده است. وقف يكي از حسنات مؤكد و از « باقيات صالحات » است. از نظر اخلاقي نيز، بارزترين تجلي روحية تعاون اجتماعي است.